Mạng xã hội sử dụng tác phẩm báo chí phải thỏa thuận với cơ quan báo chí

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật Báo chí (sửa đổi).

Về cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, có ý kiến đề nghị thay đổi thuật ngữ "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện" bằng "cơ quan báo chí chủ lực", hoặc đề xuất đổi tên thành "cơ quan báo chí và truyền thông chủ lực đa phương tiện".

Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, tiếp thu ý kiến của đại biểu, Thường trực Ủy ban và cơ quan chủ trì soạn thảo đã thống nhất, chỉnh lý cụm từ "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện" thành "cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện" để bảo đảm tính chính xác và phù hợp với phạm vi điều chỉnh của dự luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: Quốc hội

Báo cáo tiếp thu, giải trình đầy đủ cũng nêu một số ý kiến đề nghị thí điểm mô hình tổ hợp hoặc tập đoàn báo chí chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và TPHCM.

Về nội dung này, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết, hiện nay Chính phủ đã chỉ đạo Bộ VH-TT&DL tổng kết quy hoạch phát triển và quản lý báo chí, dự kiến đề nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục triển khai một số quan điểm của quy hoạch và bổ sung quan điểm mới, trong đó có nội dung về việc Hà Nội và TPHCM được thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện.

Trên cơ sở chỉ đạo và phê duyệt của cấp có thẩm quyền, Bộ VH-TT&DL sẽ cụ thể hóa các nội dung này trong chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và phù hợp với định hướng phát triển báo chí quốc gia.

Về hoạt động báo chí trên không gian mạng, Thường trực Ủy ban và cơ quan chủ trì soạn thảo đã rà soát, chỉnh lý quy định biện pháp quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trên không gian mạng tương tự như đối với 4 loại hình báo chí truyền thống.

Dự thảo mới cũng tích hợp dịch vụ trực tuyến bảo đảm nguyên vẹn nội dung thông tin đã đăng, phát trên nền tảng số báo chí quốc gia.

Một số ý kiến đề nghị có biện pháp ràng buộc pháp lý để yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới (như Google, Facebook, TikTok...) phải trả phí bản quyền và chia sẻ doanh thu với cơ quan báo chí Việt Nam. Các ý kiến đề nghị làm rõ trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội trong việc ngăn chặn, xử lý thông tin xấu độc, tin giả, tin sai lệch trên nền tảng của mình.

Có ý kiến đề nghị việc bảo vệ bản quyền báo chí trên không gian mạng cần được quy định cụ thể hơn, tránh tình trạng sao chép trái phép, tràn lan trên mạng xã hội đang gây ảnh hưởng lớn đến quyền tác giả và tính minh bạch thông tin.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội nêu rõ, để bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan, dự luật đã bổ sung quy định liên quan đến nội dung này. Theo đó, cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm báo chí phải thỏa thuận với cơ quan báo chí theo quy định pháp luật.

Thông tin do các nền tảng xuyên biên giới đăng tải không thuộc phạm vi điều chỉnh của dự luật. Việc xử lý các thông tin này được quy định tại Nghị định 147/2024 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Theo đó, nền tảng xuyên biên giới phải gỡ bỏ thông tin vi phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi có yêu cầu của cơ quan chức năng Việt Nam.

Về các nội dung liên quan đến "kinh tế báo chí", dự thảo luật chỉnh lý các quy định liên quan đến đầu tư công, cơ chế tự chủ, những quy định về nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí.

Thống nhất cao về các chính sách ưu đãi thuế cho báo chí

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, ý kiến của các đại biểu khi thảo luận tập trung vào cơ chế chính sách để phát triển báo chí, quản lý báo chí trên không gian mạng, bảo vệ an toàn cho tác nghiệp báo chí, điều kiện cấp phép và quản lý với cộng tác viên, định nghĩa và địa vị pháp lý.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan nghiên cứu, trao đổi thống nhất nội dung tiếp thu giải trình thấu tình, đạt lý.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quốc hội

Ông nêu rõ, Luật Báo chí được sửa đổi trên tinh thần thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp. "MTTQ và các đoàn thể cũng phải sắp xếp các đơn vị báo chí", Chủ tịch Quốc hội cho hay.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ thống nhất cao về các chính sách ưu đãi thuế cho báo chí được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo đó, tất cả loại hình báo chí được hưởng mức thuế suất 10%, trước đây báo in được hưởng thuế suất 10%, các loại hình khác phải chịu mức thuế suất 20%.

Về trí tuệ nhân tạo, Chủ tịch Quốc hội cho biết, dự thảo luật đã bổ sung quy định cơ quan báo chí, tác giả, tác phẩm chỉ sử dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ cho hoạt động báo chí, phải thực hiện đúng quy định về sở hữu trí tuệ, đạo đức nghề nghiệp. Cơ quan báo chí có trách nhiệm quy định sử dụng trí tuệ nhân tạo trong cơ quan của mình.

Trần Thường