Mark Zuckerberg đang cố trở thành Elon Musk 2.0?

Ngày 6/1, trong bộ cánh đặc trưng mới - dây chuyền vàng, áo phông rộng, tóc gợn sóng - Mark Zuckerberg tuyên bố các nền tảng thuộc Meta đang được đổi mới. Ông cho hay tập đoàn sẽ chấm dứt chương trình kiểm chứng thông tin của bên thứ 3, nới lỏng các bộ lọc nội dung và tái bắt đầu đưa nội dung chính trị trở lại các nền tảng của mình.

Một trong những thay đổi quan trọng nhất là Meta cho phép người dùng LGBTQ+ là những người mắc "bệnh tâm thần” mà không bị kiểm duyệt. "Đã đến lúc quay trở lại cội nguồn của của tự do ngôn luận”, ông chủ Facebook nhấn mạnh.

Mark Zuckerberg là “phiên bản thu nhỏ” của Elon Musk

Theo Business Insider, sự thay đổi của Meta gợi nhớ đến chiến lược của Elon Musk với X (trước đây là Twitter). Người giàu nhất thế giới đã biến X thành một "thánh địa" cho các quan điểm cực hữu, đồng thời xóa bỏ nhiều biện pháp kiểm duyệt nội dung với lý do bảo vệ tự do ngôn luận.

Sau khi mua lại Twitter vào năm 2022, Musk đã cắt giảm 80% nhân sự, loại bỏ các biện pháp kiểm duyệt nghiêm ngặt và cho phép lan truyền những nội dung gây tranh cãi. Ông gọi đây là cuộc chiến chống lại "chế độ kiểm duyệt công nghiệp".

Vào thời điểm đó, CEO Meta từng khen ngợi Musk vì làm cho Twitter "gọn gàng hơn". Meta cũng sa thải 11.000 nhân sự vài ngày sau khi Musk tiếp quản Twitter. Ông gọi năm 2023 là "năm hiệu quả" tại Meta, cắt giảm thêm 10.000 người nữa.

Đó là dấu hiệu đầu tiên cho thấy Zuckerberg chọn đi theo con đường tương tự Elon Musk.

Trong bài phát biểu ngày 6/1, ông nhấn mạnh Meta sẽ lấy cảm hứng từ tính năng "Community Notes" của X. Tức là người dùng có thể thêm chú thích vào các bài đăng. Các chú thích này hiển thị dựa trên đánh giá từ cộng đồng thay vì bị kiểm soát bởi các chuyên gia kiểm chứng thông tin.

Meta sẽ học theo tính năng "Community Notes" của nền tảng X, thay vì dựa vào các tổ chức kiểm chứng thông tin chuyên nghiệp để gắn nhãn hoặc xóa bài viết. Ảnh: The Objective.

Khi Meta ra mắt Threads năm 2023, người đứng đầu Instagram Adam Mosseri từng khẳng định ứng dụng mới sẽ không khuyến khích các bài đăng tin tức nóng hổi và chính trị. Nhưng sau khi Musk “tái sinh” X theo hình ảnh của chính mình để ủng hộ bảo thủ và cực hữu, Meta mới đây cũng cho biết sẽ đảo ngược tiến trình và ngừng hạ cấp nội dung chính trị, đồng thời đưa chính trị trở lại nguồn cấp dữ liệu của người dùng.

Tập đoàn còn bổ nhiệm Dana White, CEO của UFC và là một đồng minh thân cận của Trump, vào ban giám đốc. Joel Kaplan - một nhà vận động hành lang của đảng Cộng hòa - cũng được đề bạt vào vị trí lãnh đạo cấp cao về chính sách toàn cầu, thay thế một nhân sự có quan điểm thiên tả trước đây.

Tất cả đều cho thấy Zuckerberg đang cố gắng kết thân với tổng thống sắp nhậm chức Donald Trump. Nói cách khác, ông đang trở nên giống cánh tay phải hiện tại của Trump trong lĩnh vực công nghệ: Elon Musk, Fast Company kết luận.

Chỉ là “cái bóng” chạy theo sau Elon Musk?

Trong khi đó, The Atlantic lại cho rằng đây là một lần "đọ sức" khác giữa Elon Musk và Mark Zuckerberg, sau trận chiến “lồng sắt” bất thành.

“Rõ ràng, Zuckerberg đang lo vị trí ‘người anh em công nghệ’ quan trọng và có ảnh hưởng nhất của mình đã bị suy yếu trong những năm gần đây. Elon Musk đã đảm nhận vai trò đó kể từ khi mối quan hệ với Trump kết trái vào cuối năm ngoái”, Steven Buckley, nhà nghiên cứu chính trị và truyền thông tại Đại học London, nhận định.

Với Zuckerberg, ông từng là anh chàng bỏ học Harvard, khép kín, chuyên tập trung vào công nghệ và mặc áo hoodie trong những ngày đầu của Facebook. Nhưng giờ đây, vị CEO thường xuất hiện với mái tóc dài, trang phục hợp mốt và trang sức đắt đỏ. Ông còn nhào nặn cho mình một hình tượng mạnh mẽ hơn: một người đàn ông cứng rắn, luyện tập võ thuật theo kiểu "thời chiến".

Ông không ngại đăng tải hình ảnh luyện tập cường độ cao và công khai "đấu khẩu" với các lãnh đạo công nghệ khác. Cùng lúc đó, tập đoàn do ông làm chủ cũng đang nỗ lực hồi sinh văn hóa và công nghệ bằng cách đẩy mạnh AI thông qua các mô hình Llama và tung ra Threads, xem đây là đối thủ cạnh tranh với X.

Những lần thay đổi vẻ ngoài của Mark Zuckerberg cũng phản ánh biến động qua các thời kỳ tại Meta. Ảnh: Business Insider.

Song, nhiều ý kiến cho rằng Zuckerberg chỉ đang chạy theo cái bóng của Musk. Trong khi CEO Meta giữ im lặng trong suốt cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, Musk đã làm điều ngược lại. Người giàu nhất thế giới xuất hiện trên sân khấu cùng với Trump, ủng hộ hơn 250 triệu USD và liên tục đăng bài trên X về tổng thống đắc cử.

Thậm chí, Musk còn được chỉ định đồng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ tư vấn cho chính quyền Trump, mở đường cho những lợi ích dành cho các công ty AI, không gian và vệ tinh của ông.

Về lĩnh vực công nghệ, công ty xAI của Musk đã phát triển mô hình Grok có khả năng cạnh tranh và thậm chí vượt qua Llama của Meta theo một số đánh giá. Musk còn hợp tác với Nvidia để xây dựng siêu máy tính AI lớn nhất thế giới chỉ trong 122 ngày.

Dễ thấy, Zuckerberg đang cố gắng bắt chước Musk, nhưng ông vẫn thiếu đi sự tự tin và phong thái tự nhiên của đối thủ, The Atlantic viết. Nếu Musk thường phát biểu ngẫu hứng và được nhiều người xem là "tầm nhìn chiến lược”, Zuckerberg lại tỏ ra quá chuẩn bị và phô trương.

Đơn cử như việc ông tuyên bố kết thúc chương trình kiểm chứng thông tin trong khi đeo đồng hồ trị giá 900.000 USD. Còn Musk lại xuất hiện tại các cuộc vận động của Trump với áo phông giản dị và livestream chơi game khi bàn chuyện kinh doanh.

Những cố gắng của ông chủ Facebook như học võ thuật, thúc đẩy AI, đưa các nhân vật đảng Cộng hòa vào ban lãnh đạo Meta dường như đều là để đối đầu và làm mới bản thân. Nhưng xét về mọi mặt, Zuckerberg đang chạy theo, thay vì dẫn đầu. Thay vì cách mạng hóa thế giới công nghệ với metaverse, ông đang theo chân đối thủ trong cả lĩnh vực AI lẫn mạng xã hội.

Liam McLoughlin, nhà nghiên cứu kiểm duyệt nội dung tại Đại học Liverpool, cho rằng đây là một rủi ro lớn đối với tập đoàn. “Nếu Facebook và Instagram đi theo con đường của X, chúng ta sẽ thấy nền tảng bị 'mất giá' từ góc độ người dùng. Vì mọi người sẽ thấy tin rác và nội dung xấu độc gia tăng”, chuyên gia nói.

Người dùng sẽ không có đủ kiên nhẫn với hướng đi mới của Zuckerberg. “Họ sẽ không tha thứ cho việc nguồn cấp dữ liệu trở thành một biển nội dung chính trị thiếu chính xác hoặc nội dung gây sốc”, Liam McLoughlin nói với Fast Company.

Thúy Liên