Mark Zuckerberg không sợ người dùng rời Facebook, Instagram, Threads vì Meta ngừng chương trình kiểm tra sự thật

Hôm 7.1, Meta Platforms đã thông báo rằng sẽ thay thế chương trình kiểm tra thông tin của bên thứ ba bằng các ghi chú cộng đồng (Community Notes) do người dùng tạo, giống cách làm trên mạng xã hội X của Elon Musk.

Theo đó, Meta Platforms sẽ dừng hợp tác với các đơn vị kiểm chứng sự thật, thay vào đó phụ thuộc vào cộng đồng.

Meta Platforms cũng ngừng chủ động quét các bài viết về lời nói thù hận và các loại vi phạm khác, chỉ kiểm tra những bài đăng đó khi có báo cáo từ người dùng, theo Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg. Công ty sẽ tập trung hệ thống tự động vào việc gỡ bỏ "các vi phạm nghiêm trọng" như khủng bố, khai thác trẻ em, lừa đảo và ma túy.

Những thay đổi này sẽ ảnh hưởng đến Facebook, Instagram và Threads, ba nền tảng truyền thông xã hội lớn với hơn 3 tỉ người dùng toàn cầu.

Trong một bình luận trên Threads phản hồi bài đăng từ một người dùng chỉ trích ảnh hưởng của Meta Platforms và gợi ý rằng nhiều người cảm thấy bị mắc kẹt trên nền tảng này, Mark Zuckerberg đã có giọng điệu cứng rắn.

"Không, tôi đang kỳ vọng những thay đổi này sẽ thực sự làm cho các nền tảng của chúng tôi tốt hơn. Tôi nghĩ Community Notes sẽ hiệu quả hơn so với các kiểm tra viên sự thật, việc giảm số lượng tài khoản bị cấm nhầm là điều tốt. Nhiều người muốn có thể thảo luận về các chủ đề dân sự và đưa ra các lập luận nằm trong xu hướng chính của diễn ngôn chính trị. Một số người có thể rời khỏi nền tảng của chúng tôi vì lý do thể hiện quan điểm đạo đức, nhưng tôi nghĩ đa số người dùng, và cả những người dùng mới, sẽ thấy rằng những thay đổi này làm sản phẩm tốt hơn", tỷ phú 40 tuổi người Mỹ viết.

Phản hồi của Mark Zuckerberg dành cho tài khoản Threads mang tên Mary-Frances Makichen (có 253 người theo dõi) đến chỉ một ngày sau khi Meta Platforms thông báo sẽ thay thế các đối tác kiểm tra sự thật bên thứ ba bằng hệ thống Community Notes.

Việc rời bỏ các nền tảng truyền thông xã hội vì lý do mang tính biểu tượng không phải là chưa từng xảy ra.

Vào Ngày Bầu cử tại Mỹ (5.11.2024), hơn 250.000 người dùng X đã xóa tài khoản của họ để phản đối mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa Elon Musk và ông Trump.

Tuy nhiên, Mark Zuckerberg dường như không lo lắng khi đặt cược rằng Community Notes sẽ nâng cao trải nghiệm người dùng của Meta Platforms và thu hút khán giả mới thay vì khiến họ rời đi.

Mark Zuckerberg bác bỏ những lo ngại về việc người dùng rời khỏi các nền tảng thuộc Meta Platforms sau quyết định từ công ty dừng chương trình kiểm tra thông tin của bên thứ ba tại Mỹ - Ảnh: Getty Images

Tuần trước, Meta Platforms đã thăng chức cho Giám đốc chính sách Joel Kaplan (thuộc đảng Cộng hòa) làm Chủ tịch phụ trách đối ngoại toàn cầu và hôm 6.1 thông báo đã bầu Dana White (Giám đốc điều hành Ultimate Fighting Championship và là bạn thân của ông Trump) vào hội đồng quản trị.

Theo bước đi khác từ chiến lược của Elon Musk, Meta Platforms cho biết đang chuyển một số đội ngũ, cụ thể là đội ngũ tin cậy và an toàn, chịu trách nhiệm xây dựng chính sách nội dung và xem xét nội dung của công ty, ra khỏi bang California đến Texas và các địa điểm khác ở Mỹ.

Trong video thông báo về quyết định này, Mark Zuckerberg khẳng định: “Chúng ta đã đến điểm mà có quá nhiều sai lầm và quá nhiều kiểm duyệt. Các cuộc bầu cử gần đây giống như điểm bùng phát văn hóa, một lần nữa ưu tiên ngôn luận, vì vậy chúng ta sẽ quay lại với gốc rễ và tập trung giảm thiểu sai lầm, đơn giản hóa các chính sách, khôi phục quyền tự do ngôn luận trên các nền tảng của chúng tôi”.

Nhân viên Meta Platforms và đối tác phản ứng

Trên diễn đàn nội bộ, một số nhân viên Meta Platforms chỉ trích công ty và Mark Zuckerberg vì chấm dứt dịch vụ xác minh sự thật của bên thứ ba, chỉ hai tuần trước khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ.

Một người bày tỏ lo ngại Meta Platforms “đang gửi đi thông điệp lớn hơn, mạnh mẽ hơn rằng, sự thật không còn quan trọng nữa và lấp liếm bằng tự do ngôn luận”.

Các bình luận khác lo ngại về tác động tiềm tàng của chính sách mới với chủ đề như nhập cư và giới tính. Theo một nhân viên Meta Platforms, quyết định này có thể dẫn đến "dòng chảy nội dung phân biệt chủng tộc và chuyển giới".

Nhân viên Meta Platforms khác lo “chúng ta đang bước vào lãnh thổ thực sự nguy hiểm khi mở đường cho việc truyền bá thông tin sai sự thật nhiều hơn nữa”.

Dù vậy, có người cho rằng Community Notes của X “đã chứng minh là tốt hơn nhiều so với sự thật cơ bản”.

Việc Meta Platforms kết thúc của chương trình kiểm tra sự thật, bắt đầu vào năm 2016, đã khiến các tổ chức đối tác bất ngờ.

"Chúng tôi đã biết tin như mọi người hôm nay. Đây là đòn mạnh với cộng đồng kiểm tra sự thật và báo chí. Chúng tôi đang đánh giá tình hình", hãng thông tấn AFP cho biết.

Những tháng gần đây, Mark Zuckerberg đã bày tỏ sự hối tiếc về một số hành động kiểm duyệt nội dung liên quan đến nhiều chủ đề, gồm cả COVID-19. Meta Platforms đã quyên góp 1 triệu USD cho quỹ nhậm chức Tổng thống Mỹ của Trump, sự thay đổi so với thông lệ trước đây.

Phê Dân chủ tố Mark Zuckerberg nịnh ông Trump, phe Cộng hòa coi là dấu hiệu tốt

Hôm 7.1, các nhà làm luật đảng Dân chủ nói tại Điện Capitol Mỹ rằng họ coi động thái này là dấu hiệu cho thấy Mark Zuckerberg đang cố gắng xoa dịu Tổng thống đắc cử Donald Trump trước khi ông trở lại Nhà Trắng.

Dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez ở bang New York cáo buộc Mark Zuckerberg "nịnh bợ Trump" khi thực hiện thay đổi này.

"Tôi nghĩ rằng Mark Zuckerberg đang cố gắng theo chân Elon Musk, điều đó có nghĩa là họ sẽ sử dụng vỏ bọc của tự do ngôn luận để thực sự đàn áp những người chỉ trích Trump và chính họ. Đây là lý do tại sao họ chuyển sang hệ thống này. Đây là một mô hình phục vụ cho việc tự ca ngợi bản thân họ", Ocasio-Cortez nói.

"Tôi nghĩ rằng Mark Zuckerberg đang cố gắng theo chân Elon Musk, điều đó có nghĩa là họ sẽ sử dụng vỏ bọc của tự do ngôn luận để thực sự đàn áp những người chỉ trích Trump và chính họ. Đây là lý do tại sao họ chuyển sang hệ thống này. Đây là một mô hình phục vụ cho việc tự ca ngợi bản thân họ", Ocasio-Cortez nói.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren ở bang Massachusetts nói rằng các giám đốc điều hành hãng công nghệ lớn "muốn một chính phủ làm việc vì họ và đang làm rõ rằng việc nịnh bợ Donald Trump là một trong những cách họ nghĩ rằng sẽ đạt được điều đó".

Dân biểu Maxwell Frost ở bang Florida cho rằng sự thay đổi này dường như là triệu chứng của chủ nghĩa độc đoán. Theo Maxwell Frost, ông Trump tạo ra một bầu không khí gây áp lực và sợ hãi. Trong môi trường đó, các công ty cảm thấy buộc phải tự nguyện làm những điều mà Trump mong muốn, ngay cả khi ông không đưa ra yêu cầu hay áp lực trực tiếp

Hôm 7.1, bản thân Trump nói với các phóng viên rằng ông tin rằng những thay đổi của Mark Zuckerberg tại Meta Platforms có thể là để phản ứng trước những lời đe dọa mà Tổng thống đắc cử Mỹ từng đưa ra với Giám đốc điều hành Meta Platforms, gồm cả việc bỏ tù doanh nhân 40 tuổi này.

Đảng Cộng hòa đưa ra nhiều phản ứng trái chiều hơn về quyết định của Mark Zuckerberg. Một số người tỏ ra hoài nghi, trong khi những người khác coi đó là một chiến thắng.

Thượng nghị sĩ Ted Cruz ở bang Texas nói với các phóng viên tại Điện Capitol Mỹ rằng những gì Mark Zuckerberg nói "nghe có vẻ hay" nhưng "phải chờ xem kết quả thực tế".

Ted Cruz coi động thái của Mark Zuckerberg là kết quả của cả lập trường chính trị và sự tiến hóa chân thành trong suy nghĩ của Giám đốc điều hành Meta Platforms.

"Tôi có nhiều cuộc trò chuyện với Mark về chủ đề này và tôi phải nói rằng, trước đây cậu ấy đã bày tỏ sự quan tâm đến việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận", Ted Cruz nói.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn ở bang Tennessee gọi quyết định này là "một chiêu trò để tránh bị quản lý". Trong nhiều năm, bà đã thúc đẩy một dự luật nhằm tăng cường bảo vệ trẻ em trên mạng xã hội.

"Liệu ai trong chúng ta có thể cho rằng Zuckerberg sẽ không quay lại với những chiêu trò cũ của mình không?", Thượng nghị sĩ Mike Lee của bang Utah viết trên X.

Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Randy Weber ở bang Texas viết trên X rằng đó là "một ngày tuyệt vời cho quyền tự do ngôn luận".

"Có vẻ như Meta cuối cùng cũng học theo Elon Musk và để người Mỹ tự đưa ra quyết định. Đã đến lúc Meta phải thừa nhận việc kiểm duyệt người Mỹ", ông nói thêm.

Trong thế giới công nghệ và doanh nghiệp, một số đồng nghiệp của Mark Zuckerberg đã chúc mừng anh và Meta Platforms vì động thái này. Elon Musk viết trong các dòng tweet riêng biệt rằng quyết định này "ngầu" và "tuyệt vời".

Linda Yaccarino, Giám đốc điều hành X, gọi đây là "một bước đi thông minh của Zuck". "Việc kiểm tra thực tế và kiểm duyệt không nằm trong tay một số ít người gác cổng được chọn lọc, những người có thể dễ dàng đưa thành kiến của họ vào các quyết định. Đây là một quy trình dân chủ nằm trong tay nhiều người", bà viết.

Elon Musk ủng hộ sự thay đổi về kiểm duyệt của Meta Platforms - Ảnh: Internet

EU phản hồi Meta: “Chúng tôi không kiểm duyệt mạng xã hội”

Hiện tại, Meta Platforms chỉ lên kế hoạch thay đổi cho thị trường Mỹ, không có kế hoạch chấm dứt chương trình kiểm tra thông tin tại Liên minh châu Âu (EU), nơi có cách tiếp cận chủ động hơn trong việc quản lý các hãng công nghệ.

X đang bị Ủy ban châu Âu điều tra về các vấn đề, gồm cả hệ thống Community Notes.

Ủy ban châu Âu bắt đầu cuộc điều tra vào tháng 12.2023, vài tháng sau khi X ra mắt tính năng này.

Luật Dịch vụ Kỹ thuật số của EU, có hiệu lực từ năm 2023, yêu cầu các nền tảng trực tuyến rất lớn như X và Facebook phải giải quyết nội dung bất hợp pháp và các rủi ro với an ninh công cộng. Bất kỳ công ty nào bị phát hiện vi phạm sẽ bị phạt lên đến 6% doanh thu toàn cầu.

Meta Platforms thông báo sẽ bắt đầu triển khai Community Notes tại Mỹ vài tháng tới và cải thiện mô hình này trong năm 2026.

Mark Zuckerberg cho biết sẽ hợp tác với Tổng thống đắc cử Donald Trump để chống lại việc kiểm duyệt trên toàn cầu.

"Châu Âu có ngày càng nhiều luật thể chế hóa việc kiểm duyệt và khiến việc xây dựng bất kỳ điều gì đổi mới ở đó trở nên khó khăn", Giám đốc điều hành Meta Platforms nói.

Hôm 8.1, Ủy ban châu Âu bác bỏ tuyên bố từ Mark Zuckerberg rằng luật dữ liệu của EU kiểm duyệt mạng xã hội và nói rằng những luật này chỉ yêu cầu các nền tảng lớn gỡ bỏ nội dung bất hợp pháp.

Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, cho biết Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số không ép buộc hoặc yêu cầu các nền tảng gỡ bỏ nội dung hợp pháp mà chỉ yêu cầu xóa nội dung có thể gây hại, chẳng hạn với trẻ em hoặc nền dân chủ của EU.

"Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ bất kỳ cáo buộc nào về việc kiểm duyệt", một người phát ngôn của Ủy ban này cho biết.

Theo Ủy ban châu Âu, để hệ thống như Community Notes được sử dụng ở EU, một nền tảng sẽ phải tiến hành đánh giá rủi ro và gửi nó đến cơ quan điều hành EU. Một người phát ngôn cho biết EU không quy định hình thức kiểm duyệt nội dung phải như thế nào và hệ thống Community Notes có thể là một khả năng.

"Bất kỳ mô hình nào mà một nền tảng lựa chọn đều cần phải hiệu quả và đó là điều chúng tôi đang xem xét... Vì vậy, chúng tôi đang kiểm tra hiệu quả của các biện pháp hoặc chính sách kiểm duyệt nội dung mà các nền tảng áp dụng và triển khai ở EU", người phát ngôn Ủy ban châu Âu nói.

Ủy ban châu Âu tuyên bố người dùng EU sẽ tiếp tục được hưởng lợi từ việc kiểm tra sự thật độc lập so với nội dung được đăng tại Mỹ.

Sơn Vân