Mất cân bằng giới tính khi sinh nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến những hệ lụy khó lường

Sáng 7/3, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình phối hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc tổ chức buổi Tọa đàm Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh trên cơ sở định kiến giới.

Tọa đàm có sự tham gia của các đại diện từ Bộ Y tế, Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cùng nhiều cơ quan trung ương…

Chi cục DS-KHHGĐ Nghệ An tham gia buổi tọa đàm.

Hội nghị được diễn ra theo hình thức trực tuyến kết nối với Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, các cơ quan, ban ngành, đoàn thể các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên, Vũng Tàu, Bến Tre và Nghệ An.

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Vũ Hoàng – Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Dân số - KHHGĐ (Bộ Y tế) cho biết, từ năm 1980 vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh đã xảy ra tại một số Quốc gia ở Châu Á. Tại Việt Nam, vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh xảy ra từ những năm đầu của thế kỷ 21.

Các số liệu thống kê cho thấy, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam xuất hiện muộn nhưng tốc độ gia nhanh hơn so với các nước Châu Á và có những đặc điểm riêng khiến cho tỷ số giới tính khi sinh luôn ở mức cao và diễn biến khá phức tạp.

Các địa phương đã có những cách làm mới, phù hợp để kiểm soát trình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Riêng từ năm 2006 đến nay, tỷ số giới tính khi sinh luôn ở mức trên 111 bé trai/100 bé gái, có sự tăng giảm không ổn định và đến năm 2011, tỷ số này đang ở mức 111,8 bé trai/bé gái. Đặc biệt, mất cân bằng giới tính xảy ra ở cả thành thị và nông thôn và đã xuất hiện ở 5/6 vùng kinh tế xã hội trên cả nước.

Thực trạng này xảy ra ngay ở lần sinh thứ nhất và đặc biệt cao vào lần sinh thứ 3 trở lên. Mức độ mất cân bằng giới tính khi sinh cao hơn ở nhiều các cặp vợ chồng có trình độ học vấn cao và tình hình kinh tế khá giả. Nguyên nhân sâu xa, gốc rễ của vấn đề này là bất bình đẳng giới trọng nam khinh nữ.

Nếu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam kéo dài và không được kiểm soát có thể dẫn đến những hệ lụy khó lường về mặt xã hội, kinh tế thậm chí an ninh chính trị, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của đất nước.

Dự báo nếu tỷ số giới tính khi sinh vẫn duy trì như ở thời điểm hiện tại không được kiểm soát thì dự báo Việt Nam sẽ dư thừa 1,5 triệu đàn ông vào năm 2034 và tăng lên 2,5 triệu đàn ông vào năm 2059.

Để giải quyết vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh, thời gian qua Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện chính sách pháp luật liên quan đến bình đẳng giới và phòng chống mất cân bằng giới tính khi sinh.

Chính phủ Việt Nam đã có các giải pháp can thiệp. Trong đó từ năm 2016, Chính phủ đã có Quyết định phê duyệt Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016 – 2025 với mục tiêu khống chế có hiệu quả mức độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh để tiến tới đưa tỷ số giới tính khi sinh trở lại mức cân bằng tự nhiên.

Tại buổi tọa đàm với sự tham gia của các chuyên gia, các nhà quản lý trong nước và quốc tế, các đại biểu đã chia sẻ, thảo luận để đưa ra các sáng kiến nhằm tăng cường các hành động để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, một số tham luận cũng đã chia sẻ kinh nghiệm Quốc tế về giải quyết tình trạng lựa chọn giới tính khi sinh và chấm dứt tâm lý ưa thích con trai; thúc đẩy sự tham gia của nam giới trong chương trình Làm cha trách nhiệm nhằm chấm dứt tình trạng ưa thích con trai…

Ông Nguyễn Bá Tân – Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Nghệ An cho biết, để kiểm soát tốt, có hiệu quả tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh thì Nghệ An đã đã ban hành "Kế hoạch thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tinh khi sinh giai đoạn 2021-2025". Mục tiêu giảm tỷ số giới tính khi sinh ít nhất 0,4 điểm phần trăm/năm trong giai đoạn thực hiện đề án. Đồng thời, giảm tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, tạo điều kiện thuận lợi để đưa tỷ số này đạt khoảng 111 bé trai /100 bé gái năm 2025, tiếp tục đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.

Chưa thể công bố COVID-19 là bệnh lưu hành

V. Đồng