Mật ngọt từ vùng đất Cần Giờ

Chị Trần Thanh Liễu (bìa phải), Phó Giám đốc Công ty cổ phần Dừa nước Vietnipa, giới thiệu sản phẩm với khách hàng

Hướng đi mới từ mật dừa nước

Sinh ra và lớn lên ở vùng đất Cần Giờ, nơi nổi tiếng với rừng ngập mặn được UNESCO công nhận là "Khu Dự trữ sinh quyển thế giới đầu tiên ở Việt Nam", Trần Thanh Liễu từng rất trăn trở khi thấy diện tích rừng dừa nước quê hương mình ngày càng bị thu hẹp. Tiềm năng của cây dừa nước vẫn chưa được khai thác đúng mức, chỉ có phần lá được người dân dùng để lợp nhà còn cơm dừa thì bán cho du khách.

Với mong muốn quảng bá đặc sản quê nhà đến với nhiều người hơn, Trần Thanh Liễu cùng một người bạn của mình đã nảy ra ý tưởng: Sản xuất các sản phẩm từ cơm dừa nước đóng lon. Ban đầu, Thanh Liễu vừa duy trì công việc tại Đại học Quốc gia TPHCM, vừa khởi sự kinh doanh. Trong khi bạn của chị phụ trách nghiên cứu kỹ thuật thì Thanh Liễu tập trung vào khâu bán hàng, sản xuất… Càng làm, chị càng say mê với công việc kinh doanh. Cả hai tiếp tục nghiên cứu và nhận ra mật của cây dừa nước có thể dùng để sản xuất giấm, rượu, cồn và đường. Phát hiện này đã mở ra hướng đi mới cho họ. Năm 2019, chị Liễu quyết định nghỉ công việc tại trường Đại học, chuyên tâm vào công việc kinh doanh.

Năm 2024, dự án của chị Trần Thanh Liễu (thứ 2 từ trái sang) đoạt giải Nhất cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh” cấp vùng khu vực miền Nam

"Mất khoảng 2 năm nghiên cứu, vừa chăm sóc cây dừa vừa theo dõi tiến trình chiết xuất mật, chúng tôi mới cho ra đời những chai mật dừa nước đầu tiên. Dẫu nhiều gian nan nhưng khi nghĩ tới việc chúng tôi có thể góp sức phát triển bền vững rừng dừa nước quê mình, được thấy người dân có việc làm ngay trên mảnh đất quê hương là bao khó khăn, vất vả, chúng tôi đều vượt qua được", Phó Giám đốc Công ty cổ phần Dừa nước Vietnipa Trần Thanh Liễu nhớ lại.

Thực tế, những ngày đầu khởi nghiệp, rất ít người nhìn thấy cơ hội trong dự án khởi nghiệp mà nhóm chị dày công nghiên cứu. Chị Liễu chia sẻ: "Có lần, tôi gặp một chú nông dân. Chú ngạc nhiên khi tôi đề nghị giữ lại cuống dừa để nuôi mật. Chú còn cười bảo: "Chú làm nghề chặt dừa từ khi con còn chưa sinh ra đấy. Bao đời nay, có ai làm vậy đâu, cây dừa nước làm gì có mật". Nhưng bằng sự kiên trì của mình, đặc biệt là khi mọi người tận mắt thấy sản phẩm và dùng thử, họ đã thay đổi suy nghĩ".

Không chỉ người ngoài mà ngay cả người thân cũng từng hoài nghi trước quyết định rẽ ngang của Thanh Liễu. Nỗi lo của cha mẹ chị là điều dễ hiểu khi cô con gái đang có một công việc ổn định, vậy mà bỗng nhiên muốn từ bỏ tất cả để theo đuổi việc kinh doanh một loại cây mà nhiều người ở quê đang muốn chặt bỏ để lấy đất hoặc chuyển hướng sang nuôi thủy sản… Thanh Liễu đứng trước lựa chọn khó khăn. "Tôi đã phải kiên trì thuyết phục cha mẹ và rồi khi thấy sản phẩm của tôi ngày càng được nhiều người biết đến, thấy tôi tham gia các cuộc thi khởi nghiệp và đoạt giải cao, ba mẹ tôi mới yên tâm. Và giờ đi đâu, ba mẹ tôi cũng mang theo sản phẩm của con gái để giới thiệu", chị Liễu bộc bạch.

Sau 6 năm thành lập và phát triển, Công ty cổ phần Dừa nước Vietnipa ngày càng đa dạng hóa sản phẩm, với các dòng sản phẩm như: Thức uống liền từ dừa nước, mật dừa nước hữu cơ, mật dừa nước cô đặc hữu cơ, đường dừa nước ăn kiêng hữu cơ… Hiện tại, sản phẩm của Công ty được bày bán tại nhiều hệ thống siêu thị như CoopMart, Go, Satra Mart, Emart... Năm 2024, dự án "Đường dừa nước hữu cơ của chị Liễu đã đoạt giải Nhất cuộc thi "Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh" cấp vùng khu vực miền Nam và đạt giải Ba cuộc thi cấp toàn quốc. Chị Liễu cho biết: "Điểm khác biệt của sản phẩm là chứa nhiều khoáng chất tự nhiên, giúp bù nước, bù khoáng khi mệt mỏi, hỗ trợ giảm cân theo hướng dẫn y khoa. Mật dừa nước phù hợp với người ăn kiêng, người bị bệnh tiểu đường".

Chị Liễu hướng dẫn nông dân thu hoạch trái dừa nước và quy trình lấy mật dừa

Không dừng ở lợi nhuận, dự án của chị còn hướng đến bảo vệ hệ sinh thái ven sông, nâng cao giá trị cây dừa nước và phát triển bền vững. Cây dừa nước sinh trưởng tự nhiên, mỗi bụi dừa cho ra nhiều quầy trái, khi trái rụng sẽ nảy mầm thành cây con. Nhờ quy trình thu hoạch hợp lý, kết hợp với hướng dẫn kỹ thuật, chị Liễu và cộng sự đã triển khai mô hình phủ xanh diện tích trống bằng cách ươm trồng cây con, góp phần phát triển vùng nguyên liệu một cách hiệu quả. Hiện tại, dự án tạo việc làm cho 25 lao động thường xuyên và hàng chục lao động thời vụ.

"Niềm vui lớn nhất với tôi là tạo được việc làm cho chị em phụ nữ ở địa phương. Trước đây, nhiều chị chỉ làm nội trợ hoặc phải xa quê để mưu sinh. Còn hiện tại, họ có sinh kế ngay tại quê nhà, với nhiều phần việc như đóng gói sản phẩm hoặc chăm sóc cây. Dự án của chúng tôi đã hợp tác với nông dân địa phương, hướng dẫn họ kỹ thuật chăm sóc dừa nước, giúp họ có thu nhập ổn định mà lại không phải rời quê đi làm ăn xa", chị Liễu phấn khởi nói.

Mật dừa nước được tiết ra từ cuống dừa

Cơ hội quảng bá sản phẩm từ các cuộc thi khởi nghiệp

Việc tham gia các cuộc thi "Phụ nữ khởi nghiệp", với chị Liễu, không chỉ là một kênh quảng bá sản phẩm mà còn là dịp để chị nhìn lại hành trình khởi nghiệp đã qua của mình và rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm cho chặng đường phía trước. Thực tế, quá trình chuẩn bị hồ sơ dự thi cuộc thi "Phụ nữ khởi nghiệp" đã giúp chị đánh giá kết quả đã đạt được và xác định hướng đi tiếp theo. Các cuộc thi khởi nghiệp cũng mở ra cơ hội giới thiệu dự án đến cộng đồng phụ nữ khởi nghiệp - nhóm khách hàng tiềm năng mà công ty chị đang hướng đến. Đặc biệt, khi trình bày dự án trước Ban giám khảo, chị đã giới thiệu, quảng bá được giá trị của loài cây đặc trưng của vùng đất Cần Giờ.

Một trong những bài học kinh nghiệm mà chị Liễu đã rút ra được từ hành trình khởi nghiệp của mình, đó là bên cạnh những yếu tố ngoại lực thì nội lực cũng rất quan trọng. Một dự án muốn phát triển bền vững cần gắn với cộng đồng, không chỉ ở giá trị kinh tế mà còn là sự liên kết, thu hút sự tham gia của nông dân địa phương. Bản thân người khởi nghiệp phải không ngừng nỗ lực, học hỏi mỗi ngày, mỗi việc hoàn thành là một lần rút kinh nghiệm, mỗi bước đi là một cơ hội hoàn thiện bản thân.

Phạm Thương