Mất tiền, chuốc phiền toái vì dễ dãi cho mượn xe

Không chỉ gặp phải tình huống người mượn xe không giữ gìn, gây ảnh hưởng đến chất lượng xe, nhiều chủ xe còn “dở khóc, dở cười” khi gặp phải những vấn đề rắc rối liên quan đến pháp lý khi người mượn xe vi phạm giao thông, gây TNGT, dùng xe chở hàng lậu, hàng cấm...

Để tránh rắc rối, khi cho người khác mượn xe, chủ xe cần biết rõ người đó là ai, có đủ điều kiện để điều khiển hay không

Rắc rối vì cho mượn xe

Cuối tháng 10/2021, tại ngã tư Phố Huế - Nguyễn Công Trứ (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) xảy ra vụ TNGT giữa ô tô và xe máy làm 2 người đi xe máy bị thương.

Ngay sau khi xảy ra vụ TNGT, nam tài xế ô tô đã khóa cửa, để xe lại và rời khỏi hiện trường.

Trung tá Nguyễn Tuấn Anh, Phó đội trưởng Đội CSGT số 4 (Phòng CSGT, Công an TP Hà Nội) - đơn vị phụ trách địa bàn chia sẻ, khi tài xế ô tô bỏ đi sau tai nạn, tổ công tác của đơn vị đến khám nghiệm hiện trường, thăm hỏi nạn nhân, đưa các phương tiện liên quan về bãi tạm giữ. May mắn, hai nạn nhân vụ tai nạn chỉ bị xây xước, 2 phương tiện hư hỏng nhẹ.

CSGT đã truy xuất từ và mời chủ ô tô đến làm việc, đây lại là một cô gái trẻ. Cô gái không hề biết về vụ tai nạn và cho hay, cô cho một người bạn mượn xe từ mấy hôm trước, nhưng giờ không liên lạc được.

Phải nhờ vả nhiều người, cô gái mới tìm được người mượn xe và được biết phần vì không có tiền, phần vì hoảng sợ sau khi gây tai nạn nên người này đã bỏ đi, tắt điện thoại.

“Nữ chủ xe đành ngậm ngùi chi trả toàn bộ những thiệt hại xe cộ, bồi thường cho hai nạn nhân, rồi đưa người mượn xe đến chấp hành giải quyết xử lý vi phạm giao thông để lấy ô tô về”, Trung tá Tuấn Anh thông tin.

Một trường hợp khác, anh V.V.T. (quê Ninh Bình), một tài xế xe ôm công nghệ, do dịch bệnh không thể đi làm nên anh vui vẻ đưa xe máy của mình cho bạn mượn về quê.

Nhưng vài ngày sau, anh T. tá hỏa khi nhận thông báo mời lên làm việc vì nghi án cướp giật điện thoại. Xem clip ghi lại vụ việc, chiếc xe tên cướp đi chính là xe của anh T.

Anh T. đã phải lên cơ quan công an nhiều lần để chứng minh chiếc xe đó cho bạn mượn. Sau đó, cảnh sát đã điều tra ra nghi phạm vụ cướp chính là người mượn xe của anh T., tuy vậy, chiếc xe trở thành tang vật vụ án nên bị tạm giữ. Phương tiện đi lại, kiếm sống bị tạm giữ khiến anh T. rất khó khăn.

Là người chuyên làm công tác khám nghiệm hiện trường, giải quyết các vụ TNGT, Thiếu tá Nguyễn Việt Tiệp, Phó đội trưởng Đội CSGT - trật tự.

Công an quận Hoàng Mai, Hà Nội thông tin, thực tế cho thấy, nhiều người cho mượn ô tô, xe máy rồi sau đó người mượn vi phạm giao thông, xảy ra va chạm và TNGT, thậm chí chở hàng cấm, hàng lậu... khiến chủ xe gặp rất nhiều rắc rối.

“Pháp luật quy định chủ xe là người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan, nên khi chiếc xe cho mượn liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật, chủ xe phải đến cơ quan công an giải quyết. Xe lúc đó sẽ bị tạm giữ, chủ xe thậm chí phải làm thủ tục nộp phạt, bồi thường... mới được lấy xe về. Việc cho mượn xe tưởng chừng rất đơn giản nhưng dễ đem lại rất nhiều rắc rối”, Thiếu tá Tiệp cho hay.

Hãy tự bảo vệ mình

Theo luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), Luật GTĐB quy định người đủ điều kiện lái xe tham gia giao thông phải đáp ứng được quy định sau: Đủ độ tuổi, sức khỏe và có GPLX. Nếu chủ xe giao xe cho người không đủ điều kiện tham gia giao thông, sẽ bị phạt tiền từ 0,8-2 triệu đồng/xe máy (nếu là chủ xe cá nhân); 1,6-4 triệu đồng (đối với chủ xe là tổ chức). Mức phạt khi giao ô tô cho người chưa đủ điều kiện là 4-6 triệu đồng (cá nhân); 8-12 triệu đồng (tổ chức).

Ngoài ra, nếu giao xe cho người không đủ điều kiện tham gia giao thông mà chiếc xe đó gây tai nạn đến mức phải xử lý hình sự thì chủ xe phải chịu trách nhiệm liên đới.

Theo đó, Điều 205, Bộ luật Hình sự quy định, hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện tham gia giao thông đường bộ mà gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác thì bị phạt tiền từ 3-30 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1-3 năm.

Nếu hành vi đó gây hậu quả rất nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 2-7 năm hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 5-12 năm.

Theo luật sư Cường, nếu chủ xe giao xe cho người đủ điều kiện, mà người này vi phạm giao thông thì chủ xe không bị xử phạt, nhưng xe vi phạm mà bị tạm giữ thì chủ xe và người vi phạm cùng phải đi làm thủ tục đóng phạt, nhận lại xe.

Nếu người mượn xe đủ điều kiện tham gia giao thông mà gây ra tai nạn thì chủ xe không phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, có thể chủ xe cũng phải liên đới trách nhiệm dân sự bởi theo quy định, xe máy, ôtô là nguồn nguy hiểm cao độ, chủ xe hoặc người được giao xe gây ra thiệt hại thì phải bồi thường, kể cả khi không có lỗi.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Hội Luật gia TP.HCM cho biết thêm, trong một vụ án hình sự, nếu nghi can, bị can, bị cáo sử dụng xe do mình đứng tên để thực hiện hành vi phạm tội như cướp giật tài sản, cướp tài sản, trộm cắp, giết người... thì chiếc xe này được xem là công cụ, phương tiện gây án, sẽ bị tịch thu.

Nếu chủ xe không biết nghi can, bị can, bị cáo mượn xe để đi gây án thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, chiếc xe sẽ bị tạm giữ đến khi cơ quan điều tra xác minh, chiếc xe nếu không liên quan đến hành vi phạm tội thì khi xét xử, tòa án sẽ tuyên trả lại xe cho chủ xe.

“Để tránh rắc rối, khi cho người khác mượn xe, chủ xe cần biết rõ người đó là ai, có đủ điều kiện để điều khiển hay không, mục đích sử dụng... Trước khi giao xe, chủ xe nên yêu cầu người mượn xe viết cam kết, đi đâu, làm gì, thời gian bao lâu, không được sử dụng rượu bia, ma túy, hành vi vi phạm pháp luật... trong quá trình mượn xe. Có thể điều này sẽ làm người mượn phật lòng, nhưng đó là cách cần thiết để tự bảo vệ mình”, luật sư Hậu khuyến cáo.

Cẩn trọng khi giao xe lúc đi sửa, rửa

Theo luật sư Đặng Văn Cường, ngay cả việc chủ ô tô đi rửa xe, sửa xe để chìa khóa xe ở bãi xe, nhân viên gara không có GPLX đánh xe ra đâm vào người khác gây chết người thì chủ xe cũng phải chịu trách nhiệm liên đới, bị khởi tố vì giao xe mà không hỏi, không biết nhân viên đó có GPLX hay không.

Văn Huế