Máy bay AWACS E-7A Wedgetail giúp Không quân Mỹ nhìn rõ 'chân tơ kẽ tóc' đối phương

Máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm trên không (máy bay AWACS) loại E-7A Wedgetail sẽ cung cấp cho Không quân Mỹ (USAF) khả năng giám sát chiến trường cao hơn nhiều so với E-3 Sentry.

Trong nhiều thập kỷ qua, Không quân Mỹ đã vận hành máy bay AWACS Boeing E-3 Sentry. Mặc dù được sửa chữa và nâng cấp thường xuyên, phương tiện này đã trở nên lỗi thời, đó là lý do tại sao nó cần được thay thế.

Để đạt được mục tiêu này, Boeing đã được trao hợp đồng phát triển một bản sửa đổi của máy bay AWACS E-7A Wedgetail hiện có nhằm đáp ứng các yêu cầu của Không quân Mỹ.

Việc sản xuất hàng loạt máy bay AWACS E-3 Sentry đã được tiến hành vào giữa những năm 1970. Năm 1977, chiếc Sentry đầu tiên đã sẵn sàng hoạt động và bắt đầu phục vụ một cách chính thức.

Quá trình chế tạo những phương tiện như vậy cho Không quân Mỹ và các khách hàng nước ngoài tiếp tục cho đến năm 1992, và đến thời điểm này, khoảng 70 máy bay E-3 vẫn đang hoạt động.

Vài năm trước, Lầu Năm Góc đã quyết định thay thế E-3 Sentry hiện có bằng một loại máy bay AWACS mới, các quan chức quân sự Mỹ đã nghiên cứu nhu cầu của Không quân và các đề xuất của ngành trong một thời gian.

Tới tháng 4/2022, Không quân Mỹ chính thức thông báo rằng một phiên bản sửa đổi của Boeing E-7A Wedgetail sẽ đi vào hoạt động từ năm 2027 để thay thế cho phi đội E-3 Sentry - đến thời điểm đó cần được cho "nghỉ hưu".

Không quân Mỹ đã đưa ra một chương trình phù hợp và thành lập một bộ phận chịu trách nhiệm thực hiện chương trình nói trên. Sau đó, ban quản lý và nhà thầu đã tổ chức tham vấn và thống nhất các điều kiện để tiếp tục công việc.

Dưới hiệu lực của những hoạt động này, vào ngày 28/2/2023, Lầu Năm Góc đã chính thức trao một đơn đặt hàng cho Tập đoàn Boeing, dự án chế tạo máy bay AWACS E-7A Wedgetail ước tính trị giá tới 1,2 tỷ USD.

Phía Boeing đã nhận được yêu cầu chiến thuật và kỹ thuật từ Lầu năm góc và phải phát triển một phiên bản cập nhật của máy bay E-7A theo đòi hỏi đó. Công việc sẽ được tiến hành một cách khẩn trương.

Dự kiến đến tháng 8/2024, Boeing phải chế tạo và thử nghiệm hai máy bay nguyên mẫu. Trong vài năm tới, chúng cần vượt qua tất cả những bài kiểm tra cần thiết, sau đó mới được đưa vào sử dụng.

Theo bản kế hoạch hiện tại, việc sản xuất hàng loạt máy bay AWACS E-7A Wedgetail theo cấu hình dành riêng cho Không quân Mỹ sẽ bắt đầu sớm nhất là vào năm 2025.

Quá trình trên sẽ tiếp tục cho đến năm tài chính 2032, vào thời điểm đó 24 máy bay sẽ được chế tạo. Cùng với các nguyên mẫu đã được đặt hàng, Không quân Mỹ cuối cùng sẽ nhận được 26 chiếc AWACS mới.

Những chiếc E-7A đầu tiên sẽ được đưa vào các đơn vị chiến đấu và bắt đầu phục vụ không muộn hơn năm 2027. Những chiếc sau sẽ phải đi vào hoạt động vào nửa đầu những năm 2030.

Song song với việc nhận máy bay mới, Không quân Mỹ sẽ dần từ bỏ những chiếc E-3 hiện có. Như vậy chiếc Sentry cuối cùng dự kiến sẽ kết thúc hoạt động ngay trong thập kỷ tới.