Máy bay không người lái và AI giúp bảo vệ rừng nhiệt đới Brazil

Brazil sở hữu những vùng rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới nhưng đang chịu sức ép ngày càng lớn.

Theo Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (WWF), rừng Atlantic, trải dài dọc bờ biển phía đông, từng bao phủ 350 triệu mẫu Anh, song hiện chỉ còn 12%. Trong khi đó, rừng Amazon – phần lớn nằm ở Brazil và là một trong những khu vực đa dạng sinh học nhất hành tinh, đã mất gần 20% diện tích trong 50 năm qua.

Ảnh chụp từ drone cho thấy rừng Amazon và thành phố Belem, Brazil phía sau. (Ảnh tư liệu: Reuters)

Re.green, một công ty phục hồi sinh thái của Brazil, đang nỗ lực khôi phục các khu rừng đã mất theo hướng khả thi về mặt tài chính, nhờ ứng dụng mạnh mẽ công nghệ. Tuần trước, công ty đoạt giải thưởng danh giá Earthshot Prize do Hoàng tử William sáng lập, ở hạng mục “Bảo vệ và phục hồi thiên nhiên”.

Jason Knauf, Giám đốc điều hành giải thưởng, chia sẻ với CNN qua email rằng chiến thắng này đến từ “cách tiếp cận mang tính chuyển đổi, tận dụng công nghệ tiên tiến để hồi sinh các khu rừng nhiệt đới”.

AI xác định vùng cần phục hồi

Trước tiên, Re.green sử dụng các thuật toán AI phân tích dữ liệu khoa học và hình ảnh vệ tinh, nhằm xác định những khu vực lý tưởng trong rừng Amazon và Atlantic để triển khai các dự án phục hồi, điển hình là các vùng đất suy thoái, năng suất thấp. Sau đó, công ty tiếp quản đất bằng cách mua hoặc thuê từ nông dân và các chủ trang trại chăn nuôi bò, với thời hạn 50 năm hoặc lâu hơn.

Các thuật toán cũng đề xuất hơn chục mô hình phục hồi khác nhau, chọn kỹ thuật trồng rừng tùy theo điều kiện môi trường. Từ trồng dày bằng máy móc tại những khu vực dễ tiếp cận, đến tái sinh tự nhiên tại nơi ít hạ tầng, CEO Thiago Picolo cho biết.

Ở các vùng hẻo lánh, drone được dùng để gieo hạt và thực hiện phần lớn hoạt động nông nghiệp. Tất cả các khu vực được trồng đa dạng loài bản địa, nhiều cây giống lấy từ vườn ươm Bioflora mà Re.green mua lại năm 2021, với năng lực sản xuất 2 triệu cây giống mỗi năm.

“Dù áp dụng phương pháp nào, mục tiêu cuối cùng vẫn là khôi phục một khu rừng nhiệt đới hoàn chỉnh, vận hành như rừng nguyên sinh trước khi bị tàn phá”, Picolo nhấn mạnh.

Một dự án phục hồi rừng ở Amazon (Ảnh: re.green via CNN)

Giải pháp

AI cũng đưa ra mô hình tài chính dựa trên giá đất và khả năng hấp thụ carbon ước tính, giúp Re.green quyết định cách tạo doanh thu để tái đầu tư phục hồi.

Một hướng là lâm nghiệp bền vững: ở một số nơi, công ty chỉ trồng 5 - 10 loài bản địa có thể khai thác sau khoảng 20 năm làm gỗ giá trị cao cho nội thất, sàn nhà. Phương án này phù hợp với khu vực có hạ tầng tốt, chi phí cao.

Hướng còn lại là tạo tín chỉ carbon từ diện tích đất bị suy thoái được phục hồi thành rừng - doanh nghiệp có thể bán tín chỉ để bù đắp phát thải cho các công ty. Dù cơ chế tín chỉ carbon bị chỉ trích về tính minh bạch, Picolo khẳng định dự án của Re.green có “tính bổ sung” rõ ràng và số liệu carbon được kiểm toán độc lập trước khi phát hành tín chỉ.

Năm nay, Re.green đồng ý bán gần 3,5 triệu tấn tín chỉ loại bỏ carbon cho Microsoft, tương ứng phục hồi 33.000 ha rừng - tiếp nối thỏa thuận 3 triệu tấn năm 2024. Công ty cũng hợp tác với Nestlé phục hồi 2.000 ha rừng Đại Tây Dương tại Bahia.

Picolo cho rằng phục hồi rừng đòi hỏi vốn lớn và việc xây dựng mô hình tài chính khả thi là then chốt. Re.green đặt mục tiêu huy động 60 triệu USD trước cuối năm 2025 để mở rộng hệ thống AI và công nghệ vệ tinh. Giải Earthshot được kỳ vọng giúp tăng độ nhận diện và thúc đẩy hợp tác với các tập đoàn lớn.

Đến nay, Re.green đã trồng hơn 6 triệu cây trên 30.000 ha ở bốn bang của Brazil. Mục tiêu đến năm 2032 là đạt 65 triệu cây.

CEO giải thưởng Earthshot Jason Knauf nhấn mạnh “khả năng mở rộng và tái ứng dụng” là tiêu chí quan trọng khi chọn người chiến thắng.

“Re.green đang tạo ra làn sóng chuyển đổi bằng công nghệ tiên phong”, ông cho biết, kỳ vọng giải thưởng sẽ hỗ trợ công ty xây dựng một “ngành kinh tế mới cho phục hồi sinh thái quy mô lớn”.

DIỄM CHÂU (Nguồn: CNN)