Máy bay lên thẳng Yak-38 và giấc mộng không thành của Liên Xô

Liên Xô muôn đời đi trước về sau trong lĩnh vực hàng không so với Mỹ khi mà nước này từ lâu đã chế tạo thành công máy bay phản lực cất hạ cánh thẳng đứng trên tàu sân bay...nhưng rồi lại không thể đưa nó vào trang bị.

Tiêm kích trên hạm Yak-38 là loại máy bay phản lực có khả năng cất hạ cánh đầu tiên và duy nhất của Liên Xô được phép phục vụ trong biên chế của hải quân nước này. Nguồn ảnh: Pinterest.

Tiêm kích trên hạm Yak-38 là loại máy bay phản lực có khả năng cất hạ cánh đầu tiên và duy nhất của Liên Xô được phép phục vụ trong biên chế của hải quân nước này. Nguồn ảnh: Pinterest.

Về cơ bản, thiết kế của chiến đấu cơ Yak-38 cho phép nó có khả năng cất và hạ cánh thẳng đứng hoàn toàn từ tàu sân bay. Ban đầu, loại máy bay này được thiết kế để hoạt động trên tàu sân bay lớp Kiev của Liên Xô. Nguồn ảnh: Pinterest.

Về cơ bản, thiết kế của chiến đấu cơ Yak-38 cho phép nó có khả năng cất và hạ cánh thẳng đứng hoàn toàn từ tàu sân bay. Ban đầu, loại máy bay này được thiết kế để hoạt động trên tàu sân bay lớp Kiev của Liên Xô. Nguồn ảnh: Pinterest.

Để có được khả năng cất cánh thẳng đứng từ tàu sân bay, chiến đấu cơ Yak-38 đã phải đánh đổi tốc độ và sự cơ động của mình. Bằng chứng là nó chỉ có khả năng bay với tốc độ tối đa Mach 0.95 - không thể vượt qua được tốc độ âm thanh. Nguồn ảnh: Pinterest.

Để có được khả năng cất cánh thẳng đứng từ tàu sân bay, chiến đấu cơ Yak-38 đã phải đánh đổi tốc độ và sự cơ động của mình. Bằng chứng là nó chỉ có khả năng bay với tốc độ tối đa Mach 0.95 - không thể vượt qua được tốc độ âm thanh. Nguồn ảnh: Pinterest.

Để tối ưu hóa khả năng hoạt động trên tàu sân bay, các cánh của tiêm kích Yak-38 có khả năng gập lại để tiết kiệm diện tích khi được lưu trữ trên các tàu sân bay của Liên Xô - vốn dĩ có diện tích trống ít hơn nhiều so với các tàu sân bay của Mỹ. Nguồn ảnh: Pinterest.

Để tối ưu hóa khả năng hoạt động trên tàu sân bay, các cánh của tiêm kích Yak-38 có khả năng gập lại để tiết kiệm diện tích khi được lưu trữ trên các tàu sân bay của Liên Xô - vốn dĩ có diện tích trống ít hơn nhiều so với các tàu sân bay của Mỹ. Nguồn ảnh: Pinterest.

Trong thời gian từ năm 1971 tới năm 1981, đã có tổng cộng 231 chiếc máy bay chiến đấu Yak-38 được ra đời trong đó bao gồm 34 chiếc phiên bản Yak-38U và 52 chiếc Yak-38M. Nguồn ảnh: Pinterest.

Trong thời gian từ năm 1971 tới năm 1981, đã có tổng cộng 231 chiếc máy bay chiến đấu Yak-38 được ra đời trong đó bao gồm 34 chiếc phiên bản Yak-38U và 52 chiếc Yak-38M. Nguồn ảnh: Pinterest.

Tuy nhiên cùng với sự xụp đổ của Liên Xô, một loạt các tàu sân bay của hải quân nước này đã không bao giờ được hoàn thiện và việc đưa Yak-38 vào tiếp tục sử dụng hoặc cho ra đời phiên bản tiếp theo là thừa thãi nên tới nay dòng máy bay phản lực của Liên Xô với khả năng lên thẳng đã không còn tồn tại trong Không quân Nga. Nguồn ảnh: Pinterest.

Tuy nhiên cùng với sự xụp đổ của Liên Xô, một loạt các tàu sân bay của hải quân nước này đã không bao giờ được hoàn thiện và việc đưa Yak-38 vào tiếp tục sử dụng hoặc cho ra đời phiên bản tiếp theo là thừa thãi nên tới nay dòng máy bay phản lực của Liên Xô với khả năng lên thẳng đã không còn tồn tại trong Không quân Nga. Nguồn ảnh: Pinterest.

Điểm nhấn quan trọng nhất trong thiết kế của Yak-38 cũng là tính năng cho thấy chiếc máy bay này hơi... không được an toàn cho lắm đó là khả năng tự động bật ghế phóng cứu phi công thoát hiểm. Nguồn ảnh: Pinterest.

Điểm nhấn quan trọng nhất trong thiết kế của Yak-38 cũng là tính năng cho thấy chiếc máy bay này hơi... không được an toàn cho lắm đó là khả năng tự động bật ghế phóng cứu phi công thoát hiểm. Nguồn ảnh: Pinterest.

Theo đó, khi hạ cánh thẳng đứng, bất kể vào thời điểm nào và bất cứ ở độ cao nào, miễn là máy bay nghiêng quá 60 độ ghế phóng cũng sẽ tự bật để phi công thoát ra ngoài. Nguồn ảnh: Pinterest.

Theo đó, khi hạ cánh thẳng đứng, bất kể vào thời điểm nào và bất cứ ở độ cao nào, miễn là máy bay nghiêng quá 60 độ ghế phóng cũng sẽ tự bật để phi công thoát ra ngoài. Nguồn ảnh: Pinterest.

Lý giải cho điều này, các kỹ sư của Liên Xô cho biết với thiết kế của Yak-38, mỗi khi nó bị nghiêng trên 60 độ phi công cũng sẽ không thể đưa máy bay về lại được trạng thái cân bằng và chắc chắn máy bay sẽ rơi. Nguồn ảnh: Pinterest.

Lý giải cho điều này, các kỹ sư của Liên Xô cho biết với thiết kế của Yak-38, mỗi khi nó bị nghiêng trên 60 độ phi công cũng sẽ không thể đưa máy bay về lại được trạng thái cân bằng và chắc chắn máy bay sẽ rơi. Nguồn ảnh: Pinterest.

Trong quá khứ, cả Liên Xô và Ukraine cũng từng sử dụng loại máy bay này nhưng tới nay, toàn bộ các máy bay Yak-38 đều đã được cho về hưu. Nguồn ảnh: Pinterest.

Trong quá khứ, cả Liên Xô và Ukraine cũng từng sử dụng loại máy bay này nhưng tới nay, toàn bộ các máy bay Yak-38 đều đã được cho về hưu. Nguồn ảnh: Pinterest.

Mời độc giả xem Video: Cận cảnh màn cất hạ cánh thẳng đứng của Yak-38.

Tuấn Anh

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống: http://kienthuc.net.vn/quan-su/may-bay-len-thang-yak-38-va-giac-mong-khong-thanh-cua-lien-xo-1252218.html