Máy bay thương mại đối mặt nguy hiểm khi hoạt động trên không phận Trung Đông
Căng thẳng leo thang khiến bầu trời Trung Đông trở thành vùng nguy hiểm chưa từng có cho hàng không dân dụng. Với số lượng tên lửa phóng tăng đột biến, các chuyến bay không chỉ đối mặt với rủi ro vô tình bị tấn công mà còn phải gánh chịu nỗi lo về an toàn mỗi lần cất cánh.
Máy bay của hãng hàng không Swiss International Air Lines tại Thụy Sĩ có các chuyến bay đến và đi từ Tel Aviv (Israel) và Beirut (Liban). Ảnh: Getty Images/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal ngày 24/11, bầu trời Trung Đông đang trở thành một vùng nguy hiểm chết người cho các máy bay thương mại. Tình hình xung đột leo thang giữa các bên ở Trung Đông đã biến không phận khu vực này thành một hành lang bay đầy rẫy hiểm nguy, nơi mà các chuyến bay dân sự phải liên tục đối mặt với nguy cơ bị tên lửa tấn công.
Các số liệu thống kê cho thấy sự gia tăng đáng báo động về số lượng vũ khí xuất hiện trên không phận khu vực. Năm 2023, mỗi tháng chỉ có trung bình 10 tên lửa được phóng, nhưng con số này đã tăng vọt lên 162 tên lửa mỗi tháng trong năm nay. Đây không còn là một mối đe dọa tiềm ẩn, mà đã trở thành một thực tế đáng lo ngại cho các hãng hàng không và hành khách.
Câu chuyện của hành khách Madalina Birca trên chuyến bay Emirates vào ngày 1/10 vừa qua minh chứng rõ nét về mức độ nguy hiểm này. "Đó là pháo hoa hay thứ gì đó?" một hành khách trên chuyến bay EK146 của Emirates từ Amsterdam đến Dubai vào tháng trước đã hỏi trong một video được đăng lên mạng xã hội. Trên thực tế, những gì hành khách này nhìn thấy qua cửa sổ máy bay là một loạt tên lửa của Iran hướng đến Israel.
Chuyến bay này là một trong số nhiều chuyến bay phải bay chung bầu trời với tên lửa của Iran vào ngày 1/10, một ví dụ cho thấy cuộc xung đột leo thang ở Trung Đông đang gây nguy hiểm cho các máy bay thương mại ở một số vùng trời đông đúc nhất thế giới.
Đối với những hành khách bay vào ngày 1/10, mối đe dọa có vẻ là có thật. Madalina Birca, 24 tuổi, đang bay cùng Emirates từ Nice, Pháp, đến Dubai khi cơ trưởng thông báo, với giọng hơi run, rằng "do tình hình chiến tranh" nên chuyến bay sẽ bị chuyển hướng.
Chuyến bay của cô Birca là một trong hơn 80 chuyến bay bị chuyển hướng vào ngày 1/10 vì vụ tấn công. Nhiều chuyến bay khác tiếp tục bay không bị gián đoạn qua Iraq, Jordan, Syria và miền Bắc Saudi Arabia, với hàng chục chuyến bay bay gần các địa điểm phóng tên lửa ở phía Bắc và phía Nam Iran.
Lịch sử đã ghi nhận những thảm kịch khủng khiếp từng xảy ra. Chuyến bay MH17 của Malaysia Airlines bị bắn hạ ở miền Đông Ukraine năm 2014 và chuyến bay PS752 của Ukraine Airlines bị lực lượng Iran nhầm là mục tiêu năm 2020 là những ví dụ đau thương về những rủi ro trên không phận thuộc vùng chiến sự.
Các chuyên gia an ninh hàng không đang cảnh báo về những nguy cơ cụ thể. Theo ước tính, một số tên lửa đạn đạo có thể bị hỏng giữa chừng trên hành trình bay, tạo ra nguy cơ mảnh vỡ rơi xuống. Các tên lửa hành trình bay ở độ cao thấp còn gây ra mối đe dọa trực tiếp hơn, đặc biệt là trong giai đoạn cất và hạ cánh của máy bay.
Hassan Shahidi, Chủ tịch của Tổ chức An toàn Bay (Flight Safety Foundation), nhấn mạnh tính nghiêm trọng của vấn đề: "Đây là mối quan ngại lớn đối với hàng không dân dụng". Ông khẳng định điều này "hoàn toàn có thể ngăn ngừa được", nhưng vẫn chưa có giải pháp hiệu quả.
Trong khi đó, các hãng hàng không đã phải áp dụng những biện pháp khẩn cấp để bảo vệ hành khách. Hãng Emirates quyết định mang thêm nhiên liệu dự phòng để có thể chuyển hướng nhanh chóng. Wizz Air chỉ bay vào ban ngày khi nguy cơ thấp hơn. Riêng hãng El Al của Israel còn trang bị hệ thống phòng thủ tên lửa cho máy bay.
Hiện tại, không có giải pháp toàn diện nào được đưa ra để giải quyết tình trạng này. Các tổ chức hàng không quốc tế vẫn đang trong quá trình thảo luận và tìm kiếm phương án an toàn. Cho đến khi có những giải pháp cụ thể, hành khách vẫn phải chấp nhận rủi ro khi bay qua khu vực Trung Đông - một hành lang bay nguy hiểm nhất thế giới hiện nay.
