Máy điều hòa trong nước kém lạnh hơn hàng bãi nhập khẩu, chuyên gia cảnh báo gì?

Hiệu suất thấp do tiêu chuẩn thấp

Mới đây, thông tin cho rằng sử dụng điều hòa ở Việt Nam tốn điện hơn nhiều các nước khác do Việt Nam có khí hậu nóng ẩm. Theo đó, không phải nhiệt độ, mà độ ẩm chính là vấn đề thử thách người dân tại các khu vực khí hậu nóng ẩm như Việt Nam trong mùa hè. Sự oi bức xảy ra khi độ ẩm quá cao, khiến mồ hôi không thể bốc hơi, dính vào da gây khó chịu. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng cuộc sống, mà còn tác động tới hoạt động của điều hòa. Các chuyên gia đã phản bác thông tin này, song thực tế hiệu suất năng lượng tối thiểu của điều hòa không khí ở thị trường Việt Nam khá thấp.

Theo PGS.TS Nguyễn Việt Dũng, Trường Cơ Khí, Đại học Bách khoa Hà Nội, trước đây các điều hòa không khí có khối lượng lớn hơn nhìn chung sẽ có dàn lạnh và dàn nóng lớn hơn dẫn tới hiệu suất cao hơn. Tuy nhiên hiện nay đã có thiết bị trao đổi nhiệt vi kênh với đường kính kênh chỉ cỡ mm và nhỏ hơn. Vì vậy đã có điều hòa không khí khối lượng nhỏ, lượng môi chất nạp ít mà năng suất lạnh cao, ví dụ điều hòa không khí trong ô tô. Vì vậy khi chọn mua điều hòa, để tiết kiệm điện và hiệu suất cao thì nên căn cứ vào cấp sao năng lượng, càng nhiều sao càng tiết kiệm điện.

"Tuy nhiên liệu cần phải nói rằng hiệu suất năng lượng tối thiểu của điều hòa không khí giá dụng ở Việt Nam - MEPs hiện đang khá thấp. Ví dụ thấp hơn Trung Quốc từ 7-18% tùy theo năng suất lạnh. Còn dòng 5 sao còn tệ nữa, thấp hơn cả các nước ASEAN tới 30-40%", PGS.TS Nguyễn Việt Dũng cho hay,

Về nguyên nhân của tình trạng này theo PGS.TS Nguyễn Việt Dũng, Việt Nam là thị trường tiêu thụ điều hòa không khí lớn nhất khối ASEAN. Trong đó điều hòa không khí gia dụng chiếm tới khoảng 95% tổng doanh số bán hàng. Cuộc cạnh tranh điều hòa không khí gia dụng (split type) ở mức độ nào đó trở thành cuộc cạnh tranh về giá khốc liệt và doanh thu phụ thuộc nhiều vào số lượng điều hòa không khí bán được. Vì vậy rất nhiều chiêu trò được tung ra.

Công nghệ invecter (biến tần) so với 10 năm trước đã rẻ hơn và phổ biến hơn nhiều. Vì thế hãng nào cũng phân phối/lắp ráp điều hòa không khí biến tần cả. Vì trong điều kiện hiện nay, trên 80% điều hòa không khí trên thị trường hiện nay là dùng công nghệ biến tần, và cũng đương nhiên đa số đều đạt chuẩn 5 sao của Việt Nam

Điều đáng nói là các tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật một mặt mang tính định hướng chính sách của Nhà nước nhằm phát triển bền vững lĩnh vực điều hòa không khí. Mặt khác cũng phải dung hòa quyền lợi của các bên liên quan tham gia thị trường điều hòa không khí, trong điều kiện thu nhập đầu người của nước ta mới ở mức trung bình thấp. Do vậy các tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng không cao như nhiều nước khác.

Không nên mua điều hòa cũ

Anh Vũ Trọng Hoàng (Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ, gia đình anh nhiều năm có sở thích dùng các thiết bị hàng "Nhật bãi" trong đó có máy điều hòa nhiệt độ. Mua những sản phẩm này mà may mắn thì có những chiếc rất bền, dùng hàng chục năm không hỏng, có những chiếc lại chỉ dùng vài tháng là hỏng.

Các chuyên gia cho biết, đúng là thị trường có một bộ phận người sử dụng có tâm lý thích dùng đồ" Nhật bãi" vì có giá rẻ và khá bền. Với dòng máy điều hòa cũng vậy, những chiếc điều hòa "Nhật bãi", tức điều hòa cũ nhập khẩu từ Nhật Bản, luôn được tìm mua.

GS.TS Nguyễn Đức Lợi, Hội Khoa học Công nghệ Nhiệt lạnh và Điều hòa không khí Việt Nam cho biết, về mặt pháp lý, việc nhập khẩu máy điều hòa cũ qua đường tiểu ngạch là bất hợp pháp ở Việt Nam, do đó người dùng cũng không nên sử dụng vì nó tiềm cẩn nhiều nguy cơ khác nhau.

Máy của Nhật bãi dùng điện 100V/60Hz, trong khi đó điện của ta là 220V/50Hz. Phải dùng biến áp từ 200V xuống 100V.Tần số không thay đổi được nên năng suất lạnh của máy có thể giảm 10-20%. Biến áp cũng tiêu thụ khoảng 5% công suất. Ví dụ dùng biến áp công suất 1000W thì tiêu phí công suất vô ích là 50W. Thứ hai là không có các phụ kiện chính hãng đi kèm nên có thể bị chắp vá, dễ phát sinh hư hỏng. Thứ 3 là khi có hư hỏng bất kể linh kiện, bộ phận nào là phải vứt bỏ cả máy vì không có linh kiện thay thế. Thú tư là các loại máy cửa sổ và di động sẽ rất ồn do máy nén gắn bên cạnh dàn lạnh.

"Trước đây hàng hóa điện tử khan hiếm, sở hữu một món đồ từ Nhật Bản là mơ ước của nhiều gia đình vì nó bền. Nhưng giờ, thị trường điện máy phát triển, các loại điều hòa tiết kiệm điện với nhiều mức độ "sao" khác nhau trên nhãn thì người tiêu dùng có thể lựa chọn thoải mái", GS.TS Nguyễn Đức Lợi cho biết. Tất nhiên khuyến cáo này chỉ dành cho máy điều hòa cũ đã qua sử dụng, nhập khẩu đường tiểu ngạch. Còn với máy được nhập chính thống thì không.

Việc xác định chất lượng của máy điều hòa cũ là cực kỳ khó khăn, người tiêu dùng bình thường không làm được mà phải cho vào các phòng thí nghiệm với chi phí khoảng 20 triệu đồng mới có thể biết chiếc điều hòa ấy có tốt hay không. Hơn nữa về nguyên tắc, máy càng cũ thì càng tốn điện, nên mua máy cũ là không nên.

Chọn máy điều hòa tốt cần có các đặc điểm như khối lượng máy lớn hơn, lượng nước ngưng ghi nhỏ hơn (thường có ghi trên catalog), có hiệu suất cao hơn (nhiều sao Hơn), máy biến tần tốt hơn không biến tần, có dải nhiệt độ làm việc cao hơn, nhiều hạng mục bảo vệ máy nén và tốc độ máy nén không nên quá cao vì máy nén tốc độ cao thường làm việc ồn và hay hỏng hóc.

Tô Hội