Máy tạo bầu trồng chanh dây đa năng

Máy trồng chanh dây tự động giải phóng sức lao động cho người nông dân.

Khắc phục công đoạn nhọc nhằn

Nhà sáng chế Lê Thanh Trị, Công ty TNHH Khoa học - Công nghệ Thanh Trị (Lâm Đồng) cho biết, chanh dây hay chanh leo, là loại trái cây được ưa chuộng tại nhiều nước trên thế giới.

Trong trái chanh dây chứa nhiều axit amin như tyrosin, glycin, valin… thích hợp với người bị suy nhược; giàu vitamin A, C chống lão hóa da, cải thiện thị lực, tốt cho hệ tim mạch, người mang thai và người mất ngủ.

Chanh dây cũng giàu chất xơ, protein và các khoáng chất khác làm giảm chứng nhức đầu, tốt cho hệ tiêu hóa, ngừa tình trạng táo bón, ngừa được sự phát triển của các tế bào ung thư,…

Với lợi thế vùng trồng cũng như thị trường tiêu thụ, chanh dây đang được xem là cây trồng chủ lực ở Tây Nguyên, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững cho người dân. Hiện nay, khu vực Tây Nguyên có khoảng gần 10 nghìn hecta trồng chanh dây, chiếm hơn 86% diện tích cả nước. Chanh dây thường được ươm trong bầu đất, trước khi trồng ở vườn để hạn chế cây chết.

Bầu đất ươm cây đã và đang được sử dụng phổ biến trong sản xuất nông nghiệp trên thế giới nói chung cũng như tại Việt Nam nói riêng. Tuy nhiên, các loại bầu hiện nay thường được chứa trong túi nilon, khay hoặc vỉ xốp, bị giới hạn về không gian chứa.

Do đó, vật liệu giá thể không được nén tới độ chặt cần thiết, dẫn đến lượng đất, phân bón ít, thời gian sống của cây trong bầu ngắn và cây dễ bị tác động khi thay đổi môi trường sống (chuyển ra ruộng) hoặc gặp các điều kiện bất lợi về thời tiết như khô hạn, ngập úng…

Phần lớn các công đoạn sản xuất bầu đất ươm cây hiện nay vẫn được thực hiện thủ công, cho năng suất, chất lượng thấp, không đáp ứng được yêu cầu sản xuất quy mô lớn. Ngoài ra, muốn trồng cây phải có nhân công gỡ bỏ các vật chứa bầu, từ đó làm tăng chi phí công lao động, gây ô nhiễm môi trường nếu vật chứa bầu không được thu gom và xử lý đúng cách.

Từ nhu cầu sản xuất cây giống chanh dây số lượng lớn, ông Lê Thanh Trị đã sáng tạo nên “Máy tạo bầu trồng chanh dây tự động đa chức năng”, làm giảm công lao động làm bằng tay gấp 20 lần, thao tác kỹ thuật đạt tính chính xác cao; nâng cao năng suất vườn ươm từ 48.000 - 96.000 cây/ngày, đáp ứng nhu cầu cây giống cho nông dân.

Sáng chế máy liên hợp tự động

Máy tạo bầu trồng chanh dây là máy liên hợp tự động được kết nối 6 mô-đun chức năng để hoàn thiện quy trình trồng từ đầu đến cuối: Rót 50% giá thể vào bầu ly; định lượng phân viên (từ 25 - 30 hạt) vào ly; trộn đều phân hạt với 50% giá thể; rót đầy giá thể vào ly; vệ sinh bề mặt khay (mỗi khay gồm 15 ly); khoan tạo lỗ để trồng cây con vào.

Sau khi hoàn thành công đoạn đục lỗ, công nhân sẽ thực hiện thao tác trồng cây con vào ly ở các khay được di chuyển ra ngoài. Toàn bộ hệ thống được hoạt động tự động theo nguyên lý khí nén, cơ học và chương trình phần mềm điện tử.

Đây là một giải pháp ứng dụng tự động như: Vi mạch được setup theo thời gian yêu cầu tính toán, ứng dụng linh kiện sensor, silene khí nén, soleinoied, biến tần… để đạt được những tiêu chí cần thiết cho thiết kế. Vừa hàm chứa giá trị khoa học, kỹ thuật ứng dụng cao, vừa mang lại hiệu quả sản xuất, giải pháp của ông Trị đoạt giải Nhất Cuộc thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Lâm Đồng lần thứ 11 năm 2023.

Trước đó, nhà sáng chế Lê Thanh Trị đã chế tạo thành công “Máy rửa - phân size cà chua và các loại trái cây” đã giúp cho các hộ nông dân và cơ sở thu mua cà chua và các loại trái cây khắc phục được rất nhiều công lao động từ thu hoạch, phân loại, đóng gói đưa thành phẩm ra thị trường, đến với người tiêu dùng...

Nhật Phong