[Megastory] Sân bay Long Thành 'nút nguồn' khởi động hệ thống giao thông thế hệ mới cho kỷ nguyên vươn mình Bài cuối: Giải 'bài toán' nguồn lực đầu tư

Đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng luôn đòi hỏi một nguồn lực rất lớn. Với những loại hình giao thông mới, tốc độ cao, hiện đại phục vụ kết nối Sân bay Long Thành, nguồn lực đầu tư còn đòi hỏi lớn hơn.

Trong bối cảnh đó, việc đa dạng hóa nguồn lực, thu hút đầu tư xã hội bên cạnh nguồn vốn đầu tư công được xem là “lời giải” cho bài toán nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng giao thông thế hệ mới.

Ngày 27-6-2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Nghị quyết Kỳ họp thứ 9 quy định việc bổ sung hình thức đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Theo đó, Quốc hội đồng ý với đề xuất của Chính phủ tại Tờ trình số 573/TTr-CP (ngày 23-6-2025). Chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư cho Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam bên cạnh hình thức đầu tư công.

Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đã được Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư theo hình thức đầu tư công vào tháng 9-2024. Bộ Chính trị đã trình và được Ban Chấp hành Trung ương thống nhất chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 55-NQ/TW (ngày 20-9-2024).

Trên cơ sở đó, Đảng ủy Chính phủ phối hợp với Đảng ủy Quốc hội khẩn trương triển khai thực hiện. Trong đó, Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 hình thức đầu tư công, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến vào năm 2035. Sau đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 106/NQ-CP (ngày 23-4-2025) để triển khai Nghị quyết số 172 của Quốc hội.

Tuy nhiên, bước ngoặt tại dự án này đã xuất hiện sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW (ngày 4-5-2025) về phát triển kinh tế tư nhân. Đồng thời, sau đó, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 (ngày 17-5-2025) về một số cơ chế chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân; Chính phủ ban hành nghị quyết số 139 /NQ-CP (ngày 17-5-2025) ban hành kế hoạch của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 198 của Quốc hội. Ngay sau đó, Chính phủ đã nhận được đề xuất đầu tư dự án của một số nhà đầu tư.

Theo Chính phủ, tại thời điểm trình Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam theo hình thức đầu tư công, chưa có nhà đầu tư quan tâm, đề xuất đầu tư tuyến đường sắt này. Tuy nhiên, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 198, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 139, đã có một số nhà đầu tư quan tâm đề xuất đầu tư tư nhân.

Trên thực tế, trước Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, một số dự án hạ tầng giao thông cũng đã được triển khai đầu tư theo phương thức đầu tư PPP và mang lại hiệu quả tích cực như các đoạn cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt; Nha Trang -Cam Lâm; Cam Lâm - Vĩnh Hảo thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2017-2020.

Là địa phương “đóng chân” của Sân bay Long Thành, bên cạnh các dự án do trung ương đầu tư, hiện nay, tỉnh Đồng Nai cũng đang vào giai đoạn “chạy nước rút” để hoàn thiện mạng lưới giao thông kết nối cho sân bay này.

Không chỉ riêng mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối sân bay, Đồng Nai xác định, giải pháp đột phá trong phát triển kinh tế là hoàn thành kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu. Do đó, tỉnh đã huy động các nguồn lực để đầu tư các dự án hạ tầng giao thông kết nối.

Thi công Dự án nâng cấp, mở rộng đường tỉnh 25C hình thành tuyến kết nối giữa Sân bay Long Thành với Thành phố Hồ Chí Minh qua cầu Cát Lái.

Trong 10 năm qua, nguồn vốn đầu tư công của tỉnh đa số được ưu tiên triển khai các dự án giao thông kết nối trong tỉnh, vùng. Bên cạnh đó, các địa phương trong tỉnh cũng vận động người dân, doanh nghiệp cùng đóng góp xây dựng các tuyến đường. Giao thông kết nối thuận lợi tạo điều kiện cho kinh tế của tỉnh phát triển.

Nghị quyết ban chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 yêu cầu phải huy động các nguồn lực để tập trung đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, trọng tâm là hạ tầng đô thị, nông thôn và giao thông kết nối vùng trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu để mở ra cơ hội, không gian cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và các vùng lân cận.

Thi công Dự án nâng cấp, mở rộng đường tỉnh 25B để kết nối Sân bay Long Thành với Thành phố Hồ Chí Minh qua tuyến đường Vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo đó, giai đoạn 2021-2025, Đồng Nai đã huy động được gần 71 ngàn tỷ đồng để đầu tư phát triển hạ tầng giao thông. Trong đó, gồm có vốn đầu tư công, vốn doanh nghiệp và xã hội hóa. Nguồn vốn trên đã được sử dụng thực hiện các dự án giao thông quan trọng trên địa bàn tỉnh để nâng cấp, mở rộng, đầu tư mới, kết nối các tuyến đường. Đến nay, hệ thống hạ tầng giao thông của tỉnh Đồng Nai từng bước được củng cố, nâng cấp, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Phối cảnh nhà ga metro Dự án kéo dài tuyến metro tại Trung tâm chính trị, hành chính tỉnh. Từ đây, tuyến metro này sẽ được kéo dài đến Sân bay Long Thành.

Với nguồn vốn trên, từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã hoàn thành đưa vào sử dụng một số dự án như: đường Hương lộ 10, đường Suối Chồn - Bàu Cối, đường xung quanh hồ Cầu Dầu, đường ĐT.765, đường ĐT.768... Đồng thời, tỉnh đang triển khai thi công một số công trình trọng điểm của tỉnh và dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025 là đường trục trung tâm thành phố Biên Hòa - đoạn từ đường Võ Thị Sáu đến đường Đặng Văn Trơn; đường ven sông Đồng Nai, thành phố Biên Hòa từ cầu Hóa An đến giáp ranh huyện Vĩnh Cửu; đường Hương lộ 2 - Đoạn 1…

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức cho biết, thời gian qua, Đồng Nai đã huy động các nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông kết nối nhằm tạo đột phá trong phát triển kinh tế. Tỉnh kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp để tạo thuận lợi trong phát triển kinh tế và huy động các nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế nói chung và hạ tầng giao thông nói riêng.

Tuy đã đạt được những thành quả nhất định trong việc huy động các nguồn lực đầu tư vào hạ tầng gia thông, nhưng so với nhu cầu thực tế thì Đồng Nai cần nguồn vốn lớn hơn nhiều. Thế nhưng, do những vướng mắc liên quan đến quy hoạch, cơ chế, chính sách, bồi thường giải phóng mặt bằng mà nhiều dự án về giao thông bị chậm triển khai. Việc này ảnh hưởng đến các chủ đầu tư dự án giao thông và huy động vốn cho các công trình, dự án.

Trong bối cảnh đó, việc đa dạng hóa nguồn lực, huy động tối đa nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển mạng lưới hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến giao thông kết nối với Sân bay Long Thành.

Theo đó, bên cạnh nguồn vốn khai thác quỹ đất để đầu tư các trục kết nối Sân bay Long Thành gồm các tuyến đường tỉnh 769, 773, 770B, 769E. Hiện nay, Đồng Nai cũng đang kêu gọi đầu tư đối với hàng loạt dự án giao thông theo phương thức PPPđể kết nối Sân bay Long Thành như: cầu Cát Lái; cầu Đồng Nai 2; kéo dài metro Bến Thành - Suối Tiên; đường Vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh; đường tư cầu Mã Đà đến giao với đường Vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh.