Mexico áp thuế 50% với ô tô Trung Quốc sau áp lực từ Mỹ, Bắc Kinh phản ứng
Chính phủ Mexico dự định áp thuế 50% lên ô tô Trung Quốc. Động thái gây chấn động này được cho là bước đi chịu sức ép từ Washington, nhưng có thể khiến Mexico rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan.
Mexico đánh thuế kỷ lục ô tô Trung Quốc để chiều lòng Mỹ, song quyết định này có thể đẩy nền kinh tế vào thế khó trước nguy cơ Bắc Kinh trả đũa (trong ảnh: Xưởng lắp ráp ô tô năng lượng mới của hãng WuLing có trụ sở ở thành phố Liễu Châu, Quảng Tây (Trung Quốc). Ảnh: TTXVN
Theo Wall Street Journal ngày 12/9, trong một động thái được cho là chịu sức ép từ Washington, Mexico đang chuẩn bị áp đặt mức thuế nhập khẩu lên tới 50% đối với ô tô và hàng loạt sản phẩm khác từ Trung Quốc và các quốc gia châu Á. Quyết định táo bạo này không chỉ làm dấy lên một cuộc chiến thương mại tiềm ẩn mà còn đặt Mexico vào một thế cờ đầy phức tạp, khi vừa phải trấn an đồng minh kinh tế lớn nhất là Mỹ, vừa phải đối phó với nguy cơ trả đũa từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard cho biết, chính phủ đã đệ trình lên quốc hội dự luật nhằm áp thuế quan cao hơn đối với hơn 1.400 mặt hàng từ các quốc gia chưa có thỏa thuận thương mại với nước này. Mức thuế đề xuất dao động từ 10% đến 50%, nhắm vào các mặt hàng nhập khẩu chủ chốt như ô tô, thép, đồ chơi, xe máy và hàng dệt may. Đáng chú ý, mức thuế 50% đối với ô tô cao gấp đôi so với mức hiện hành (15-20%) và là mức tối đa được Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho phép.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang gây sức ép đáng kể lên chính quyền Tổng thống Claudia Sheinbaum. Washington lo ngại Mexico có thể trở thành "cửa sau" để hàng hóa Trung Quốc lách các hàng rào thuế quan cao mà Mỹ đang áp dụng. Việc Mexico siết chặt nhập khẩu hàng Trung Quốc được xem như một cách để xoa dịu Mỹ, đặc biệt khi Hiệp định thương mại tự do USMCA (giữa Mỹ, Mexico và Canada) sắp được xem xét lại vào năm tới.
Nền kinh tế 'kẹt giữa hai gã khổng lồ'
Trên thực tế, nền kinh tế Mexico đang ở trong một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Một mặt, chính phủ Mexico tuyên bố các biện pháp thuế quan này nhằm mục đích củng cố sản xuất trong nước và bảo vệ việc làm trước sự "tràn ngập" của hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc. Theo Bộ Kinh tế Mexico, dự luật này sẽ giúp bảo vệ 325.000 việc làm trong lĩnh vực công nghiệp và sản xuất đang đứng trước nguy cơ.
Mặt khác, quyết định đó có thể đẩy Mexico vào một cuộc đối đầu không mong muốn với Trung Quốc - đối tác thương mại ngày càng quan trọng. Dữ liệu từ công ty tư vấn Automobility (Trung Quốc) cho thấy, trong nửa đầu năm nay, Mexico đã vượt qua Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Nga để trở thành nước mua ô tô sản xuất tại Trung Quốc lớn nhất thế giới. Xe Trung Quốc chiếm khoảng 1/5 tổng doanh số bán ô tô mới tại thị trường Mexico.
Phản ứng từ Bắc Kinh và những ẩn số phía trước
Trước đề xuất của Mexico, Trung Quốc đã nhanh chóng lên tiếng cảnh báo và đe dọa sẽ có biện pháp trả đũa. Một phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định bất kỳ hành động tăng thuế đơn phương nào của Mexico cũng sẽ bị coi là "hành động thỏa hiệp với sự bắt nạt đơn phương" và nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sẽ "thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình".
Theo chuyên gia phân tích Joe Mazur từ Trivium China, Mexico đang ở thế khó vì phần lớn nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ. Nếu phải lựa chọn, Mexico có thể xem thuế quan của Mỹ là mối đe dọa kinh tế lớn hơn bất kỳ sự trả đũa nào từ Trung Quốc. Tương tự, Bắc Kinh cũng đang đứng trước một "thế tiến thoái lưỡng nan". Nếu không hành động đủ mạnh, điều này sẽ tạo tiền lệ cho phép Mỹ gây sức ép lên các nước khác; nhưng nếu trả đũa quá mạnh, họ có thể khiến các đối tác thương mại khác lo ngại.
Cho đến nay, các quan chức Mexico vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào. Với việc chính phủ đương nhiệm nắm giữ đa số trong Quốc hội, dự luật này nhiều khả năng sẽ được thông qua.
Tuy nhiên, cách Trung Quốc phản ứng với Mexico trong thời gian tới có thể đóng vai trò như một "khuôn mẫu" cho những hành động trả đũa trong tương lai đối với các quốc gia bị coi là làm tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc theo lệnh của Mỹ. Điều này cho thấy cuộc đối đầu thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đang dần mở rộng sang các nước thứ ba, đặt ra nhiều thách thức và rủi ro khó lường cho nền kinh tế toàn cầu.
