Mexico tính tăng thuế nhập khẩu ô tô Trung Quốc, Bắc Kinh phát cảnh báo

Phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ ngày 11/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm tuyên bố Bắc Kinh luôn ủng hộ các biện pháp hội nhập, toàn cầu hóa và phản đối chủ nghĩa đơn phương, chủ nghĩa bảo hộ cùng các hình thức phân biệt đối xử. Ông nhấn mạnh Trung Quốc kiên quyết phản đối các hạn chế được áp đặt dưới áp lực bên ngoài làm suy yếu các quyền hợp pháp của nước này, và Bắc Kinh sẽ thực hiện các bước cần thiết để bảo vệ lợi ích của mình.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao lưu Trung Quốc cũng lưu ý, nước này và Mexico đều là những thành viên quan trọng của Nam Bán cầu, với thương mại phát triển theo hướng đôi bên cùng có lợi và đóng vai trò cốt lõi trong quan hệ kinh tế giữa hai nước. Ông cho biết Trung Quốc vẫn xem trọng sự phát triển quan hệ với Mexico và hy vọng hai bên sẽ cùng nhau thúc đẩy phục hồi kinh tế toàn cầu và tăng trưởng thương mại.

Cùng ngày, một tuyên bố từ Bộ Thương mại Trung Quốc cũng nêu rõ bất kỳ động thái tăng thuế đơn phương nào của Mexico, ngay cả trong khuôn khổ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đều bị xem là sự xoa dịu và thỏa hiệp đối với hành vi bắt nạt đơn phương. "Chúng tôi kêu gọi phía Mexico hết sức thận trọng và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào", thông báo nhấn mạnh.

Ô tô nhãn hiệu Phương Thành Bảo của hãng sản xuất xe điện BYD (Trung Quốc) trong buổi lễ ra mắt tại Thâm Quyến năm 2024. Ảnh: Evelyn Cheng/CNBC

Trước đó, Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard ngày 10/9 thông báo nước này đang cân nhắc áp dụng các biện pháp tăng thuế lên mức tối đa đối với lượng hàng nhập khẩu trị giá 52 tỷ USD từ châu Á, bao gồm nhiều lĩnh vực như dệt may, thép và đặc biệt là ô tô. Thuế suất dự kiến của Mexico đối với xe nhập từ Trung Quốc và các nước như Hàn Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nga, Thái Lan và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tăng từ 20% lên 50%.

Bộ trưởng Ebrard giải thích động thái này nhằm bảo vệ ngành công nghiệp nội địa, đồng thời khẳng định không có ý định gây xung đột với Trung Quốc. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng đây là nỗ lực của Mexico để xoa dịu Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump liên tục thúc đẩy các chính sách bảo hộ thương mại nhắm vào hàng hóa Trung Quốc.

Mối quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Mexico từ lâu đã mang lại lợi ích đáng kể cho cả hai bên. Từ năm 2016, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mexico đã tăng gần gấp đôi, phần lớn nhờ các công ty Trung Quốc chuyển hoạt động sản xuất sang Mexico để tránh thuế quan từ Mỹ. Theo số liệu từ hải quan Trung Quốc, nước này năm ngoái ghi nhận thặng dư thương mại lên tới 71 tỷ USD với Mexico.

Đặc biệt, ngành ô tô đã trở thành tâm điểm thương mại song phương, với hơn 20 nhà sản xuất và cung ứng phụ tùng ô tô Trung Quốc từng công bố đầu tư hơn 7 tỷ USD vào Mexico trong giai đoạn từ tháng 6/2022 đến tháng 7/2024. Theo Hiệp hội Xe chở khách Trung Quốc, Mexico hiện là điểm đến hàng đầu cho xuất khẩu ô tô của quốc gia này.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Mexico phải cân bằng giữa áp lực từ Mỹ và mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc, quyết định tăng thuế quan lên các mặt hàng nhập khẩu từ châu Á đang đặt quốc gia này vào thế khó. Dù chưa công bố chi tiết các biện pháp trả đũa, Trung Quốc được cho là có thể cân nhắc hạn chế xuất khẩu các loại khoáng sản quan trọng sang Mexico, tương tự động thái họ đã áp dụng trong các cuộc tranh chấp thương mại với Mỹ trước đây. Một trong những mặt hàng có thể bị ảnh hưởng là quặng đồng, vốn chiếm khoảng 5% lượng nhập khẩu của Mexico từ Trung Quốc trong 7 tháng đầu năm nay.

Dù vậy, nhu cầu mạnh mẽ về đồng trong ngành năng lượng tái tạo toàn cầu có thể giúp Mexico dễ dàng tìm kiếm các thị trường thay thế nếu Trung Quốc áp dụng hạn chế. Bên cạnh đó, cựu Đại sứ Mexico tại Trung Quốc Jorge Guajardo chỉ ra rằng mức thuế 50% của Mexico vẫn thấp hơn so với mức thuế 60% mà Nga áp lên xe Trung Quốc, hay mức 35% đối với xe điện Trung Quốc mà Brazil áp dụng.

Điều này cho thấy các quốc gia khác cũng đang tìm cách kiềm chế sự mở rộng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc, vốn bị cho là đang dư thừa công suất.

Việt Anh