Miễn chấp hành án tù cho người chồng: Cái tình của luật

Về bản chất, việc miễn chấp hành hình phạt tù trong những trường hợp đặc biệt, như trường hợp "chồng ở với vợ khi vợ chưa đủ 16 tuổi" không phải là việc hợp pháp hóa hành vi trái luật, mà là cách tiếp cận nhân văn, linh hoạt của pháp luật hình sự.

Viện trưởng VKSND tỉnh Khánh Hòa đề nghị Chánh án TAND tỉnh Khánh Hòa căn cứ Điều 62 BLHS 2015 miễn chấp hành án phạt tù cho Kiệt.

Trần Huỳnh Kiệt (người chồng trong vụ án ở với vợ khi vợ chưa 16 tuổi) lãnh án 3 năm tù về tội giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi là hoàn toàn có cơ sở pháp lý, vì hành vi của Kiệt thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu định tội của Điều 145 BLHS. Tuy nhiên, việc Viện trưởng VKSND tỉnh Khánh Hòa đề nghị Chánh án TAND tỉnh Khánh Hòa căn cứ Điều 62 BLHS 2015 miễn chấp hành án phạt tù cho Kiệt lại cho thấy một góc nhìn nhân văn hơn, cân nhắc giữa tính nghiêm minh của pháp luật và hoàn cảnh thực tế của con người.

Về mặt pháp lý, hành vi của Kiệt là sai và không thể dung thứ, vì nó xâm hại đến quyền được bảo vệ của trẻ em. Tuy nhiên, xét về chủ thể, Kiệt có nhân thân tốt, đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự và được tặng giấy khen. Sau khi hành vi xảy ra, Kiệt đã thể hiện trách nhiệm của một người đàn ông khi đăng ký kết hôn với nạn nhân (nay là vợ) và cùng nhau xây dựng gia đình.

Gia đình Kiệt hiện thuộc diện đặc biệt khó khăn, Kiệt là lao động duy nhất để nuôi vợ và hai con nhỏ. Việc thi hành án 3 năm tù giam sẽ đẩy gia đình vào cảnh khốn cùng, vợ con không còn nơi nương tựa, và gây ra gánh nặng xã hội không đáng có.

Kiệt đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, bị coi là tội phạm, phải chịu sự truy cứu trách nhiệm hình sự. Chỉ có điều, trong quá trình áp dụng, cơ quan tố tụng cân nhắc đến các yếu tố thực tiễn: mối quan hệ vợ chồng đã được xã hội, gia đình và chính người vợ thừa nhận; việc áp dụng hình phạt tù có thể gây ra hệ lụy nặng nề hơn cho chính những người liên quan, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

Miễn chấp hành án tù trong trường hợp này là một chính sách khoan hồng nhằm khuyến khích người phạm tội tái hòa nhập cộng đồng, đồng thời thể hiện sự thấu hiểu đối với những hoàn cảnh đặc biệt. Kiến nghị của VKSND tỉnh nếu được chấp nhận thì đây là một quyết định hợp pháp và hợp lý, bởi nó không chỉ mang tính giáo dục, phòng ngừa mà còn đảm bảo mục tiêu cuối cùng của pháp luật là bảo vệ con người, bảo vệ gia đình và giữ vững sự ổn định xã hội.

Pháp luật hiện đại ngày càng hướng đến cân bằng giữa tính nghiêm minh và tính nhân đạo. Pháp luật được xem như một công cụ điều chỉnh mềm dẻo, biết tính đến thực tế đời sống xã hội để đạt được hiệu quả công bằng và nhân văn. Việc xem xét miễn chấp hành hình phạt tù cho Trần Huỳnh Kiệt là sự lựa chọn phù hợp, vừa bảo đảm sự răn đe, vừa giúp duy trì hạnh phúc gia đình, ổn định xã hội. Quan trọng hơn, nó gửi đi thông điệp rằng pháp luật không chỉ trừng phạt mà còn hướng đến phục hồi, trao cho con người cơ hội sửa sai và làm lại cuộc đời.

TS CAO VŨ MINH, Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM)