Miệt mài đi tìm hài cốt liệt sĩ trên đất bạn

Hành trình gian khó

Mỗi mùa tìm kiếm HCLS quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên nước bạn Campuchia là một cảm xúc thiêng liêng khó tả đối với CBCS Đội K73, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh. Cảm xúc không chỉ là nhớ nhà, người thân, đơn vị, quê hương khi xa hàng tháng trời mà mỗi CBCS còn mang theo những trăn trở, quyết tâm sẽ tìm thêm được nhiều HCLS đưa về quê hương.

Cán bộ, chiến sĩ Đội K73 đã vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ, hiểm nguy trên hành trình đi tìm hài cốt liệt sĩ

Địa hình nơi có thông tin liệt sĩ được chôn cất hiện nay có nhiều thay đổi so với nhiều năm trước. Trải qua thời gian, các nguồn thông tin về mộ chí ngày càng ít. Mặt khác, các yếu tố về địa hình heo hút, rừng sâu, núi thẳm, nắng nóng gay gắt, nơi ăn, chốn ở tạm bợ, dựng lán nên việc tìm kiếm gặp nhiều khó khăn, thách thức và nguy hiểm.

“Dù vậy, CBCS Đội K73 vẫn miệt mài, nỗ lực, khẩn trương để tìm kiếm HCLS trên đất bạn Campuchia. Một ngày tìm kiếm của CBCS Đội K73 bắt đầu từ lúc tờ mờ sáng và kết thúc khi trời đã tối mịt” - Thượng tá Trần Chí Công - Đội trưởng Đội K73, tâm sự.

Qua nhiều năm tìm kiếm, cất bốc, quy tập HCLS quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh về nước, Đội K73 nhận được sự đồng hành, giúp đỡ, hỗ trợ quý báu của người dân và chính quyền nước sở tại. Cách đây chưa lâu, từ thông tin cung cấp của ông Úc Chan, Thiếu tướng Chun Vy Chất - Đội trưởng Đội Hợp tác tỉnh Pailin, dẫn Đội K73 lên một ngọn đồi tại xã Stueng Trang, huyện Salakrau, tỉnh Pailin. Sau một thời gian đào bới, bên dưới những lớp đất đá lộ ra 1 bộ hài cốt với những di vật của quân tình nguyện Việt Nam.

Đợt 2, giai đoạn XXIII (mùa khô 2023-2024), trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại tỉnh Battambang, được sự giúp đỡ, chỉ dẫn của người dân sở tại, CBCS Đội K73 di chuyển đến địa bàn xã Phlov Meas, huyện Rotonak Mondol. Theo Thượng tá Trần Hùng Cường - Chính trị viên Đội K73, trong quá trình tìm kiếm, quy tập HCLS ở đây, 25 CBCS Đội K73 liên tục đào bới rất nhiều vị trí. Tưởng chừng không chút hy vọng thì một “mảnh tăng” màu xanh đã xuất hiện.

Chỉ cần thấy vật nhỏ đó đã tiếp thêm động lực tinh thần cho CBCS. Mệt mỏi dường như tan biến, thay vào đó, mọi người căn dặn nhau phải cẩn thận, nhẹ nhàng để không làm đau các chú thêm một lần nữa. “Đúng là hài cốt bộ đội ta!” - Thượng tá Trần Hùng Cường xúc động nói với các đồng đội.

Cán bộ, chiến sĩ Đội K73 đào bới các khu vực, địa điểm nghi có hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam

Theo chia sẻ của Thượng tá Trần Hùng Cường, qua nắm thông tin từ người dân sinh sống ở đây thì vị trí đào tìm là một trong những khu vực chôn cất bộ đội ta hy sinh trong thời kỳ chiến tranh. Giờ đây, khu vực này đã được người dân khai phá để làm nương rẫy. Chính vì vậy, Đội K73 đã chủ động liên hệ với người dân và chính quyền sở tại giúp đỡ, tạo điều kiện cho việc mở rộng phạm vi tìm kiếm HCLS.

Một bộ hài cốt được phát hiện đồng nghĩa với niềm hy vọng sẽ còn nhiều HCLS nữa được chôn cất nơi đây. Và đúng như dự đoán của Đội, sau hơn 3 tháng tìm kiếm, 30 bộ HCLS quân tình nguyện và các chuyên gia Việt Nam an táng tại địa bàn này đã được tìm thấy, hồi hương. Ngày trở về quê hương của các liệt sĩ, Ban chuyên trách tỉnh Battambang chuẩn bị chu đáo, trang trọng lễ bàn giao với lễ cầu siêu của các sư sãi nhà chùa. Những nén nhang thơm bày tỏ lòng tri ân sâu sắc của chính quyền, CBCS lực lượng vũ trang và nhân dân tỉnh Battambang làm nhiều người dự xúc động rơi nước mắt.

Ngoài khu vực tìm kiếm tại tỉnh Battambang, trong đợt 2, giai đoạn XXIII (mùa khô 2023-2024), Đội K73 còn thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập HCLS hy sinh tại 2 tỉnh khác ở Campuchia là Pailin và Svay Rieng. Sau gần 4 tháng tổ chức tìm kiếm tại 168 vị trí, Đội K73 quy tập được 96 bộ HCLS, đạt 113% kế hoạch (quy tập tại tỉnh Svay Rieng 1 bộ hài cốt, Pailin 65 bộ hài cốt và Battambang 30 bộ hài cốt).

Viết tiếp truyền thống tốt đẹp

Bao nhiêu năm xa quê, cuối tháng 6/2024, tất cả 96 bộ HCLS được Đội K73 tìm thấy trong đợt 2 của giai đoạn XXIII được đưa trở về an nghỉ với đồng đội trong Nghĩa trang Liệt sĩ liên huyện Vĩnh Hưng - Tân Hưng. Những người lính năm xưa trở về đất mẹ được ôm choàng ấm áp bởi lá cờ đỏ sao vàng Tổ quốc. Dòng người trang nghiêm đứng đón các anh, các chú trở về trong niềm xúc động.

Nhiều người chứng kiến giờ phút bản nhạc Hồn tử sĩ truy điệu cất lên mà xao xuyến, bồi hồi. Tấm gương hy sinh cao cả của những người lính quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam cũng chính là bản anh hùng ca về lòng quả cảm của bộ đội Việt Nam, sẵn sàng hy sinh vì tinh thần quốc tế cao cả.

Cán bộ, chiến sĩ Đội K73 cẩn thận quy tập một bộ hài cốt liệt sĩ

Đến nay, hơn 22 năm, trải qua XXIII giai đoạn, Đội K73 đã tìm kiếm, quy tập, hồi hương được 2.503 bộ HCLS và 6 mộ tập thể (khoảng 280 hài cốt) hy sinh ở Campuchia, đưa về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ (trong đó có 168 HCLS biết tên và địa chỉ).

Theo Thượng tá Trần Chí Công, trong hành trình thực hiện nhiệm vụ ở nước bạn, mỗi CBCS Đội K73 còn làm tốt công tác dân vận, đối ngoại. CBCS đã tổ chức các hoạt động giúp đỡ, hỗ trợ người dân sở tại gặp khó khăn, góp phần tăng cường, thắt chặt thêm mối quan hệ gần gũi, xây dựng hình ảnh đẹp của người lính Cụ Hồ.

Việc tìm kiếm HCLS quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên nước bạn Campuchia là nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả. Với CBCS làm nhiệm vụ, dù có được một thông tin nhỏ cũng đều cố gắng khai thác, tìm hiểu và xác minh để có thêm hy vọng tìm được hài cốt các liệt sĩ đưa về đất mẹ.

Bữa cơm ngoài thực địa chan chứa tình cảm chân thành giữa Đội K73 và Đội Hợp tác tỉnh Pailin (Campuchia)

Các anh hiểu rằng, đây không chỉ là nhiệm vụ mà còn là tình cảm, trách nhiệm, nghĩa cử đền ơn đáp nghĩa đối với thế hệ cha anh. Vì vậy, khi còn có những thông tin về mộ liệt sĩ thì các anh lại tiếp tục nhận nhiệm vụ lên đường tìm kiếm, để sớm đưa các anh hùng, liệt sĩ về với quê cha đất mẹ.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An, Trưởng ban Chỉ đạo 515 về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS tỉnh - Phạm Tấn Hòa, tỉnh đánh giá rất cao vai trò chủ động tham mưu của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và tinh thần, thái độ làm việc đầy nhiệt huyết, trách nhiệm cao của CBCS Đội K73 trong việc tìm kiếm, cất bốc, quy tập HCLS hy sinh trên đất nước bạn Campuchia về nước.

“Ban Chỉ đạo 515 tỉnh cũng trân trọng ghi nhận và cảm ơn sự phối hợp hết sức chân tình của các ban chuyên trách tỉnh bạn, người dân Campuchia trong việc cung cấp thông tin quý báu cho công tác tìm kiếm, quy tập HCLS” - ông Phạm Tấn Hòa bày tỏ.

Với những gì đã thực hiện được của các thế hệ CBCS Đội K73 trong hành trình đi tìm HCLS quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất bạn Campuchia thật đáng tự hào. Các anh đã, đang và sẽ góp phần làm giàu thêm truyền thống tri ân, đền ơn đáp nghĩa cao đẹp của dân tộc./.

Lê Đức