Mở cổng nộp thuế trực tuyến: Những 'viên gạch' vững chắc xây dựng ngành Tài chính số

Thay đổi căn bản trong phương thức quản lý thuế

Trong bài phát biểu hôm khai trương Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài (Etaxvn.gdt.gov.vn) và triển khai ứng dụng thuế điện tử trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã khẳng định, với việc triển khai 2 hệ thống Cổng Etaxvn.gdt.gov.vn và ứng dụng eTax Mobile cho thấy quyết tâm của ngành Tài chính và ngành Thuế Việt Nam trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước và Chính phủ về hiện đại hóa, số hóa công tác quản lý tài chính quốc gia và quản lý thuế Nhà nước, đóng góp chung vào công cuộc chuyển đổi số của quốc gia.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Bộ Tài chính đã đề ra mục tiêu trở thành Bộ Tài chính số năm 2030 với trọng tâm tập trung vào 4 đơn vị: Hải quan thông minh; Kho bạc số 3 không; chuyển đổi số mạnh mẽ thị trường chứng khoán; quản lý thuế chặt chẽ, tránh trục lợi thuế và cung cấp tiện ích tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp.

Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Hồng Vân

Trong những năm qua, Bộ Tài chính nói chung và ngành Thuế nói riêng đã luôn chú trọng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế; tập trung triển khai các giải pháp chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, cũng như nâng cao chất lượng phục vụ, tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân, doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.

Một trong 4 lĩnh vực trọng tâm để hoàn thành mục tiêu trở thành Bộ Tài chính số vào năm 2030 là quản lý thuế chặt chẽ, tránh trục lợi thuế và cung cấp tiện ích tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp. Năm 2021, Tổng cục Thuế đã thực hiện chuyển đổi số quyết liệt, trong đó hóa đơn điện tử được triển khai một cách chủ động, nhanh chóng với mục tiêu trên 7 tỷ hóa đơn thuế.

Đây là mục tiêu quan trọng với ngành Thuế, mang lại nhiều lợi ích như: chống thất thu, gian lận hóa đơn, tránh trục lợi trong hoàn thuế giá trị gia tăng... Bên cạnh đó, ngành Thuế cũng xây dựng hệ thống dữ liệu hóa đơn điện tử và kết nối liên thông với dữ liệu dân cư quốc gia.

Theo đó, với việc khai trương Cổng Etaxvn.gdt.gov.vn và triển khai ứng dụng eTax Mobile ngày 21/3 vừa qua như một minh chứng cho sự quyết tâm của ngành Thuế nói riêng và Bộ Tài chính nói chung khi tạo ra những thay đổi căn bản, chuyển từ phương thức quản lý dịch vụ công dựa trên giấy tờ, giao tiếp trực tiếp sang phương thức quản lý hiện đại, dựa vào ứng dụng công nghệ thông tin.

Hiệu quả mang lại không chỉ là tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại cho người dân và doanh nghiệp mà còn cho thấy rõ tính công khai, minh bạch, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút các nhà đầu tư của Việt Nam.

Hình thành hệ sinh thái dịch vụ thuế thông minh

Đánh giá về ý nghĩa sự ra đời của 2 công cụ trên, PGS.TS Lê Xuân Trường – Trưởng khoa Thuế và Hải quan (Học viện Tài chính) cho rằng, hai ứng dụng trên đều được thiết kế trên cơ sở tận dụng tối đa thành tựu của công nghệ thông tin. Đột phá này của ngành Thuế hình thành hệ sinh thái dịch vụ thuế thông minh, giúp các doanh nghiệp, nhà cung cấp nước ngoài và người dân dễ dàng tìm hiểu rõ hơn quy định pháp luật thuế và thực hiện nghĩa vụ thuế thuận lợi, qua đó giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế.

Sẽ phối hợp với cơ quan thuế nước ngoài để xử lý các trường hợp vi phạm

Theo thống kê, khoảng 5.000 tỷ đồng là số thu thuế qua các nền tảng kinh doanh xuyên biên giới tính đến năm 2021, trong đó có sự góp mặt của các tên tuổi lớn như Facebook, Google, Microsoft… Tuy nhiên con số này vẫn còn khiêm tốn so với thực tế hoạt động của các nền tảng mạng xã hội này tại Việt Nam - một thị trường đang ngày càng trở nên hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài.

Với việc khai trương Cổng Etaxvn.gdt.gov.vn, từ 21/3/2022, các nền tảng xuyên biên giới sẽ đóng thuế trực tuyến, không phải nộp hồ sơ bản cứng. Cơ quan thuế cho biết sẽ phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để thực hiện các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật đối với trường hợp nhà cung cấp nước ngoài không tuân thủ nghĩa vụ thuế tại Việt Nam.

Theo PGS.TS Lê Xuân Trường, Cổng Thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài đã tạo công cụ và điều kiện cần thiết, phù hợp để các doanh nghiệp này chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế, từ việc tìm hiểu nội dung quy định pháp luật Việt Nam áp dụng đối với nhà cung cấp nước ngoài đến hỗ trợ kê khai và nộp thuế.

Đồng thời, công cụ này cũng giúp cơ quan thuế theo dõi việc thực hiện nghĩa vụ thuế của nhà cung cấp nước ngoài một cách tự động với chi phí thấp nhất. Từ sự kết nối dữ liệu của phần mềm này với phần mềm quản lý thuế tập trung TMS sẽ giúp cơ quan thuế tiết kiệm thời gian, công sức trong thực hiện các nghiệp vụ quản lý thuế.

Còn đối với người dân, trong bối cảnh một phần lớn dân cư, trong đó, hầu hết những người thuộc diện kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân đều sử dụng điện thoại thông minh thì việc triển khai ứng dụng eTax Mobile sẽ hỗ người nộp thuế là cá nhân thực hiện nghĩa vụ thuế một cách thuận tiện nhất và đơn giản nhất.

Cụ thể, hiện nay, ứng dụng eTax Mobile đã hỗ trợ người sử dụng tra cứu thông tin người nộp thuế, tra cứu thông tin hộ khoán, hỗ trợ kê khai và tính thuế thu nhập cá nhân, hỗ trợ nộp thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ điện tử, tra cứu ngân hàng ủy nhiệm thu, tra cứu địa chỉ tất cả các cơ quan thuế trên phạm vi toàn quốc. Đây là những tiện ích rất quan trọng giúp cá nhân thực hiện nghĩa vụ thuế thuận tiện nhất với điện thoại thông minh.

Có thể thấy, việc đi vào vận hành Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài (Etaxvn.gdt.gov.vn) và triển khai ứng dụng thuế điện tử trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile) đã thể hiện sự nỗ lực của ngành Thuế trong thực hiện cải cách hiện đại hóa công tác quản lý thuế, góp phần xây dựng một xã hội số, minh bạch hơn, thuận tiện và giảm thời gian, chi phí cũng như những rủi ro cho người dân, doanh nghiệp, hướng tới mục tiêu ngành quản lý thuế hiệu quả, “Minh bạch - Chuyên nghiệp - Liêm chính - Đổi mới".

* Ông Nguyễn Văn Toàn – Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE):

Nhà cung cấp nước ngoài tiếp cận dễ dàng hơn các chính sách thuế

Ông Nguyễn Văn Toàn

Cổng Etaxvn.gdt.gov.vn đi vào vận hành là một tiến bộ rất lớn trong chuyển đổi số của Bộ Tài chính, nhất là về quản lý thuế. Đây có thể nói là một tiến bộ có tính bước ngoặt, tạo thuận lợi cho hoạt động quản lý thuế được minh bạch, công bằng. Hiện nay, thương mại điện tử phát triển rất mạnh mẽ ở Việt Nam nhưng Nhà nước lại thất thu thuế ở mảng này rất lớn.

Việc cổng thông tin điện tử này ra đời sẽ giúp cơ quan thuế quản lý tốt hơn đối với các nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN), qua đó tạo sự công bằng giữa các loại hình kinh doanh trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Điều này cũng thể hiện sự cải cách, hiện đại hóa để phục vụ doanh nghiệp (DN) của Bộ Tài chính khi ngôn ngữ trên cổng thông tin là tiếng Anh, giúp các NCCNN tiếp cận dễ dàng hơn với các chính sách thuế của Việt Nam và thực hiện nghĩa vụ thuế dễ dàng hơn.

Về việc vận hành hệ thống này, tôi nghĩ rằng, công cụ, giải pháp có rồi và những vấn đề về chính sách đã có. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành hệ thống này có thể sẽ xảy ra những vấn đề phát sinh, đòi hỏi cơ quan thuế phải xử lý nhanh nhạy, đảm bảo hệ thống thông suốt, hỗ trợ tích cực cho DN. Thông qua đó, cơ quan thuế có thể rút kinh nghiệm và có những chỉnh sửa cho phù hợp, kể cả về mặt văn bản pháp luật nếu cần để phù hợp với sự phát triển cũng như với công nghệ số trong giai đoạn hiện nay.

Ông Trần Thanh Quyết - Giám đốc Điều hành Phòng Thương mại Ý (ICHAM) tại Việt Nam:

Tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp

Ông Trần Thanh Quyết

Đây là một công cụ quan trọng đảm bảo khả năng tiếp cận, tính công khai, minh bạch về việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN). Việc triển khai cổng thông tin chắc chắn góp phần tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp (DN), đặc biệt là đối với các DN vốn phải kê khai và đóng thuế thông qua các đại lý thuế. Với việc kê khai và đóng thuế trên hệ thống này, NCCNN có thể sử dụng làm minh chứng cho việc hoàn thuế hoặc miễn thuế tại nước sở tại nếu nước đó có hiệp định tránh đánh thuế hai lần đối với Việt Nam.

Đồng thời, tôi cho rằng, đây là một bước đi quan trọng của ngành Thuế trong việc đơn giản hóa các quy trình, thủ tục liên quan đến nghĩa vụ thuế đối với các cá nhân, tổ chức thuộc đối tượng thực hiện. Việc sử dụng các công cụ số hóa trong giải quyết thủ tục hành chính đang là xu hướng chung trong kỷ nguyên 4.0. Theo đó, triển khai cổng thông tin này, ngành Thuế cũng góp phần cụ thể hóa chiến lược phát triển Chính phủ điện tử mà Chính phủ Việt Nam đang theo đuổi.

Để công cụ này thực sự hiệu quả, theo tôi, cần nêu rõ cách thức kiểm tra, xử phạt trong trường hợp trốn hoặc gian lận kê khai thuế đối với các NCCNN. Mặc dù khung thực hiện đã có nhưng để DN hiểu và có tinh thần tự nguyện trong kê khai thì vẫn cần nhiều những thông tin hướng dẫn và tài liệu tuyên truyền khác.

Cơ quan thuế cũng cần bổ sung thêm hướng dẫn cụ thể bằng hình ảnh, video với các ví dụ minh họa đối với một số lĩnh vực, hoạt động kinh doanh trong thương mại điện tử áp dụng kê khai và thu thuế qua E-Tax đối với NCCNN. Đồng thời, tăng cường cơ chế đối thoại để ghi nhận phản hồi của các đối tượng liên quan, kịp thời bổ sung, điều chỉnh tính năng của cổng thông tin, nhằm đáp ứng các nhu cầu đặc thù của NCCNN trong quá trình thực hiện kê khai và hoàn thành nghĩa vụ thuế.