Mổ giãn tĩnh mạch tinh có hết đau bìu không?

Giãn tĩnh mạch tinh là bệnh lý nam khoa phổ biến, đặc biệt ở nam giới trong độ tuổi sinh sản. Bệnh có thể gây cảm giác nặng tức, đau âm ỉ vùng bìu, ảnh hưởng đến sinh hoạt, tâm lý và thậm chí khả năng sinh sản.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị được áp dụng rộng rãi, tuy nhiên không ít bệnh nhân băn khoăn: “Sau mổ có hết đau hoàn toàn không?”.

Giãn tĩnh mạch tinh là gì?

Giãn tĩnh mạch tinh là tình trạng các tĩnh mạch quanh tinh hoàn bị giãn bất thường, khiến máu lưu thông kém và ứ đọng tại bìu. Sự ứ trệ này làm tăng nhiệt độ vùng bìu, gây đau âm ỉ hoặc cảm giác nặng tức, nhất là khi đứng lâu hoặc vận động nhiều.

Bệnh gặp chủ yếu ở bên trái, chiếm khoảng 10–15% nam giới, là một trong những nguyên nhân hàng đầu của vô sinh nam, có thể điều trị được.

Vì sao giãn tĩnh mạch tinh gây đau bìu

Cơn đau có thể âm ỉ, kéo dài hoặc tăng về cuối ngày. Các cơ chế gây đau bao gồm:

- Ứ trệ máu trong tĩnh mạch thừng tinh, làm căng kéo mô quanh tinh hoàn.

- Tăng nhiệt độ bìu, kích thích các dây thần kinh cảm giác.

- Phản ứng viêm mạn tính nhẹ, khiến vùng bìu nhạy cảm hơn bình thường.

Không phải mọi trường hợp đau bìu đều do giãn tĩnh mạch tinh. Viêm mào tinh, thoát vị bẹn, căng cơ vùng chậu hoặc rối loạn thần kinh cảm giác cũng có thể gây triệu chứng tương tự. Do đó, cần khám và siêu âm Doppler để xác định đúng nguyên nhân trước khi chỉ định phẫu thuật.

Ê - kíp phẫu thuật "cậu nhỏ" tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - Ảnh BVCC

Khi nào cần phẫu thuật?

Không phải ai bị giãn tĩnh mạch tinh cũng cần mổ. Bác sĩ sẽ xem xét phẫu thuật khi có một trong các dấu hiệu:

- Đau hoặc nặng tức vùng bìu kéo dài trên ba tháng dù đã điều trị nội khoa.

- Tinh dịch đồ bất thường: giảm số lượng, mật độ hoặc khả năng di động tinh trùng.

- Teo tinh hoàn hoặc chênh lệch thể tích giữa hai bên trên 20%.

- Giãn to gây mất thẩm mỹ hoặc ảnh hưởng tâm lý.

- Phẫu thuật giúp thắt và loại bỏ các tĩnh mạch giãn, tái lập lưu thông máu bình thường, giảm ứ trệ và cải thiện chức năng tinh hoàn.

Sau mổ, đau bìu có hết hoàn toàn không?

Hiệu quả giảm đau sau mổ là mối quan tâm hàng đầu của bệnh nhân. Theo các nghiên cứu, 70–85% người bệnh giảm hoặc hết đau rõ rệt sau phẫu thuật, nhưng vẫn có khoảng 15–30% còn cảm giác đau nhẹ hoặc dai dẳng một thời gian.

Điều này xảy ra do nhiều yếu tố:

Nguyên nhân đau không chỉ từ giãn tĩnh mạch tinh. Một số người đồng thời có viêm mào tinh, căng cơ hoặc rối loạn thần kinh cảm giác vùng chậu, khiến cơn đau tồn tại dù mạch máu đã được xử lý.

Sẹo dính hoặc kích thích thần kinh vùng bìu sau mổ. Các dây thần kinh nhỏ có thể bị căng kéo nhẹ, gây cảm giác tê hoặc đau âm ỉ.

Còn sót nhánh tĩnh mạch nhỏ hoặc hình thành tuần hoàn phụ. Máu vẫn ứ lại một phần khiến vùng bìu chưa hồi phục hoàn toàn.

Yếu tố tâm lý. Người bệnh lo lắng, tập trung quá nhiều vào cảm giác ở vùng bìu nên nhận thấy cơn đau “kéo dài” hơn thực tế.

Bác sĩ cho biết, phần lớn trường hợp cơn đau sẽ giảm dần theo thời gian, khi vết mổ lành, lưu thông máu được cải thiện và mô vùng bìu ổn định trở lại.

Thời gian hồi phục sau mổ

Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhẹ hoặc căng tức vùng bìu vài ngày đầu, đôi khi sưng nhẹ tại vết mổ. Các triệu chứng này thường giảm dần sau 2–3 tuần và hồi phục hoàn toàn sau khoảng 2–3 tháng.

Để quá trình hồi phục tốt hơn, người bệnh nên:

- Nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh, đứng lâu hoặc mang vác nặng.

- Mang quần lót nâng bìu để giảm áp lực.

- Chườm lạnh 1–2 ngày đầu để giảm sưng.

- Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm theo chỉ định.

- Giữ tâm lý thoải mái, không quá lo lắng về cảm giác đau trong thời gian đầu.

Hầu hết người bệnh có thể sinh hoạt nhẹ sau 1–2 tuần và trở lại hoạt động bình thường sau 1 tháng. Tuân thủ tái khám định kỳ giúp bác sĩ kiểm tra tiến triển, phát hiện sớm các biến chứng như tụ dịch hoặc tái giãn.

Khi nào cần gặp lại bác sĩ?

Người bệnh nên tái khám sớm nếu có các biểu hiện bất thường:

- Đau tăng dần, sưng đỏ hoặc sốt.

- Vết mổ rỉ dịch, phù nề nhiều.

- Đau âm ỉ kéo dài hơn ba tháng không giảm.

Những dấu hiệu này có thể gợi ý tụ dịch, tái giãn hoặc viêm sau mổ, cần được đánh giá và xử trí kịp thời.

Phẫu thuật giãn tĩnh mạch tinh là phương pháp hiệu quả giúp giảm đau và cải thiện khả năng sinh sản, song mức độ giảm đau ở mỗi người còn phụ thuộc vào nguyên nhân phối hợp, kỹ thuật mổ và quá trình hồi phục.

Người bệnh không nên quá lo lắng nếu còn cảm giác đau nhẹ trong giai đoạn đầu. Với sự theo dõi của bác sĩ và chế độ sinh hoạt hợp lý, phần lớn trường hợp sẽ giảm đau rõ rệt và trở lại cuộc sống bình thường sau vài tuần đến vài tháng.

BSCK2 Nguyễn Văn Phúc (Khoa Nam học, Bệnh viện TWQĐ 108)

Thúy Nga