Mô hình bảo vệ môi trường góp phần thực hiện tiêu chí xây dựng nông thôn mới

Mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp kết hợp hố rác hữu cơ” của phụ nữ xã Tượng Văn (Nông Cống).

Có mặt tại xã Tượng Văn (Nông Cống) vào một ngày tháng 6 - thời điểm đảng bộ, chính quyền, các đoàn thể và Nhân dân trên địa bàn xã đang nỗ lực hoàn thành các tiêu chí, phấn đấu cuối năm 2023 về đích xã NTM nâng cao. Chị Trần Thị Hà, Chủ tịch Hội LHPN xã dẫn chúng tôi đi tham quan một vòng trong xã, trong đó có các phần việc, mô hình do Hội LHPN xã triển khai thực hiện, như: “Tuyến đường kiểu mẫu”, “Nhà sạch, vườn đẹp kết hợp hố rác hữu cơ”, “Biến rác thành tiền”,... đã góp phần làm thay đổi nhận thức của Nhân dân trong xây dựng môi trường sống xanh - sạch - đẹp.

Đi trên tuyến đường kiểu mẫu của thôn Đa Tiền, ngắm nhìn những khóm hoa khoe sắc thắm 2 bên đường cùng những ngôi nhà khang trang với khu vườn hộ sạch đẹp, chị Hà đưa chúng tôi đến tham quan khu vườn mẫu của gia đình hội viên Trịnh Thị Loan. Ấn tượng đầu tiên là căn nhà sạch đẹp, thoáng mát, gọn gàng, bên cạnh là khu vườn được trồng các loại rau xanh mướt mát. Chị Hà chỉ cho chúng tôi xem hố rác hữu cơ trong vườn và nói: “Trước kia, mỗi lần dọn dẹp nhà, vườn, chuồng trại... các loại lá cây, rau, củ, quả hỏng thường được chị em mang đi đốt hoặc vứt vào thùng rác. Nhưng từ khi Hội LHPN xã triển khai xây dựng mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp kết hợp hố rác hữu cơ” thí điểm tại 20 hộ gia đình, chị em đã biết cách xử lý rác bằng phương pháp vi sinh, “biến” những loại rác hữu cơ thành phân bón cho rau, rau phát triển xanh tốt, ít sâu bệnh, lại hạn chế lượng rác thải ra môi trường. Ngoài ra, chị em còn “biến rác thành tiền” bằng cách thu gom các loại phế liệu như: vỏ lon bia, vỏ chai nhựa, túi nilon... bán để gây quỹ thăm hỏi chị em ốm đau, bệnh tật, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn trên địa bàn xã. Tính từ năm 2022 đến nay, các chi hội đã xây dựng được 16 triệu đồng, số tiền tích lũy tuy không lớn nhưng thông qua mô hình, chị em hình thành được thói quen tiết kiệm và quan trọng hơn là nâng cao ý thức BVMT, góp phần cùng chính quyền địa phương xây dựng NTM nâng cao”.

Được biết, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, những năm qua Hội LHPN huyện Nông Cống đã triển khai xây dựng các công trình, mô hình BVMT, góp phần cùng cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và Nhân dân trên địa bàn huyện giữ vững và từng bước nâng chuẩn huyện NTM.

Trao đổi với chúng tôi, chị Phạm Thị Hằng, Chủ tịch Hội LHPN huyện Nông Cống, cho biết: Xác định BVMT là một trong những hoạt động trọng tâm trong công tác hội, những năm qua Hội LHPN huyện Nông Cống đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, tổ chức được nhiều hoạt động thiết thực gắn với cuộc vận động “xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, bằng những việc làm, mô hình có trọng tâm, trọng điểm, như: “Nhà sạch, vườn đẹp”, “Nhà sạch, vườn mẫu”, “Tuyến đường kiểu mẫu”, “Đường hoa - hàng cây - hàng rào cây xanh”; “Tiết kiệm xanh” BVMT, “Thu gom phế liệu đến triệu tiền quà”; xây dựng hố rác hữu cơ tại hộ; tổ chức tập huấn kiến thức BVMT... đã tạo sức lan tỏa lớn trong cộng đồng dân cư. Chỉ tính riêng năm 2022 và 6 tháng đầu năm 2023, các cấp hội phụ nữ trên địa bàn huyện Nông Cống đã thành lập 74 mô hình “Thu gom phế liệu” và mô hình “Tiết kiệm xanh BVMT” xây dựng được 452 triệu đồng, trao hơn 787 suất quà, học bổng, xe đạp, sách vở, với tổng giá trị 397 triệu đồng cho trẻ em nghèo có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em mồ côi, hội viên phụ nữ nghèo trên địa bàn huyện. Đồng thời các cấp hội cũng đã xây dựng được 42,9km đường hoa, hàng rào cây xanh, 17km tuyến đường kiểu mẫu; xây dựng 668 hố rác hữu cơ; trao 1.150 chiếc làn nhựa, hơn 1.000 thùng rác cho gia đình hội viên khó khăn; gắn 851 biển mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp”. Hằng năm, huyện hội còn tổ chức phát động hưởng ứng Ngày môi trường thế giới; Tuần lễ nước sạch vệ sinh môi trường; chọn ngày thứ 7, chủ nhật cuối cùng của tháng phát động phong trào “Phụ nữ Nông Cống tổng dọn vệ sinh môi trường”, qua đó góp phần thực hiện hiệu quả tiêu chí về môi trường trong xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ở các địa phương.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, không chỉ Hội LHPN huyện Nông Cống phát huy vai trò nòng cốt trong công tác BVMT mà hầu hết cơ quan, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; các huyện, thị xã, thành phố đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, xây dựng nhiều mô hình hay, hoạt động thiết thực, góp phần tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, xây dựng NTM bền vững.

Nhiều mô hình cùng chung tay BVMT được tổ chức, tạo sức lan tỏa rộng rãi, hiệu ứng tích cực, được cấp ủy, chính quyền địa phương và quần chúng Nhân dân hưởng ứng, như: Hội LHPN huyện Thiệu Hóa triển khai mô hình “Phụ nữ tham gia phân loại rác thải tại hộ gia đình”. Huyện Hoằng Hóa xây dựng mô hình “Xử lý chất thải rắn sinh hoạt hữu cơ làm phân bón vi sinh quy mô hộ gia đình”. Huyện Nga Sơn nhân rộng 4 mô hình “Phân loại, xử lý rác thải tại hộ gia đình”. Huyện Hậu Lộc xây dựng mô hình “Ngôi nhà thu gom phế liệu phòng chống rác thải nhựa” tại các Trường THCS Hoa Lộc, Minh Lộc, Ngư Lộc; thành lập câu lạc bộ “Bảo vệ môi trường” tại xã Ngư Lộc hoạt động vệ sinh môi trường biển 1 lần/tháng, lượng rác thải thu gom 1 tấn/lần; thành lập đội thanh niên xung kích BVMT cụm vùng biển, vùng màu, vùng chiêm. Huyện Vĩnh Lộc nhân rộng 5 mô hình “Phân loại, xử lý rác thải tại hộ gia đình”; Hội Nông dân huyện chỉ đạo thành lập 13 mô hình “Thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật”; đoàn thanh niên thực hiện phong trào và thành lập 3 câu lạc bộ "Thanh niên xung kích BVMT” với 390 thành viên tham gia; thành lập 2 câu lạc bộ “Bảo vệ dòng sông quê hương” với 65 thành viên tham gia...

Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường, từ việc xây dựng các mô hình BVMT đã có nhiều phong trào, nhiều cuộc vận động đa dạng, thiết thực về BVMT được hình thành ở các địa bàn dân cư. Người dân trên địa bàn tỉnh đã có ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, tình trạng đổ rác thải sinh hoạt bừa bãi ra khu vực công cộng đã giảm đáng kể, nhiều địa phương đã thành lập các tổ tự quản môi trường, nhiều thôn, làng duy trì việc tổ chức cho Nhân dân tham gia dọn vệ sinh vào sáng thứ bảy, chủ nhật hằng tuần. Hầu hết ở các khu vực đô thị, nông thôn trong tỉnh đã có công ty cổ phần hoặc HTX dịch vụ môi trường hoặc tổ thu gom rác thải chịu trách nhiệm thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải... Tính đến hết năm 2022, tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt toàn tỉnh ước đạt 88,62%; tỷ lệ chất thải nguy hại được thu gom, xử lý đạt 82%; tỷ lệ chất thải y tế nguy hại được thu gom xử lý đạt 100%... Qua đó không chỉ ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường mà còn góp phần hoàn thành tiêu chí quan trọng trong Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM ở các địa phương trên địa bàn tỉnh.

Bài và ảnh: Ngân Hà