Mô hình 'Địa chỉ tin cậy - nhà tạm lánh': Băn khoăn về tính hiệu quả

Mô hình thí điểm “Ðịa chỉ tin cậy - nhà tạm lánh tại cộng đồng” đang được triển khai tại Trung tâm Bảo trợ xã hội và công tác xã hội (BTXH-CTXH) thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa). Hầu hết cán bộ cơ sở đều ủng hộ việc hình thành nhà tạm lánh cho những người bị bạo hành. Tuy vậy, mô hình chưa thực sự phát huy tính hiệu quả.

Ông Lê Đình Thu - Giám đốc Trung tâm BTXH-CTXH cho biết, mô hình được triển khai thí điểm từ năm 2018 với kinh phí đầu tư 60 triệu đồng. Trung tâm đã đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết cho mô hình. Đồng thời, dưới sự hướng dẫn của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, trung tâm đã thành lập Ban quản lý mô hình, xây dựng và ban hành nội quy, quy chế hoạt động; bố trí và phân công cán bộ thực hiện trực đường dây nóng để nắm bắt thông tin, tư vấn và hỗ trợ thông tin cho người dân.

Một buổi tuyên truyền, phổ biến về Luật Bình đẳng giới ở Ninh Hòa.

Mô hình được triển khai nhằm tăng cường hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong hỗ trợ nạn nhân, từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới tại cộng đồng. Qua đó, nâng cao chất lượng trợ giúp xã hội theo hướng phát triển mạng lưới cơ sở, đa dạng hóa mô hình trợ giúp phù hợp với điều kiện trên địa bàn. Mô hình được thực hiện đảm bảo 100% nạn nhân khi được phát hiện đều được tư vấn về tâm lý, pháp luật cơ bản, được chăm sóc sức khỏe, cung cấp các dịch vụ hỗ trợ ban đầu về tạm lánh khẩn cấp và chuyển tuyến trong trường hợp cần thiết.

Ngay từ khi đi vào hoạt động, trung tâm đã chủ động phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh tổ chức 1 lớp tập huấn cho đội ngũ cán bộ hội phụ nữ với 40 người tham dự, 1 lớp tập huấn cho đội ngũ cộng tác viên CTXH; tổ chức 5 buổi truyền thông cho hơn 200 lượt người dân trên địa bàn huyện Vạn Ninh và thị xã Ninh Hòa nhằm giới thiệu về hoạt động của mô hình, cung cấp số điện thoại đường dây nóng 0843.635505 để tiếp nhận và hỗ trợ cho người dân có nhu cầu cần trợ giúp. Đồng thời trung tâm đã trợ giúp cho 120 trường hợp bị bạo hành.

Cần sự phối hợp chặt chẽ

Theo bà Nguyễn Đình Hồng Loan - Phó Trưởng phòng Bảo vệ chăm sóc trẻ em và bình đẳng giới, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, “Ðịa chỉ tin cậy - Nhà tạm lánh” cộng đồng được hiểu là nơi trú ẩn khẩn cấp cho nạn nhân của bạo lực gia đình. Vậy nên, yêu cầu đầu tiên đó phải là nơi an toàn. Lựa chọn địa điểm trong khu dân cư để nạn nhân dễ tiếp cận, điều đó đồng nghĩa với nguy cơ người bạo hành có thể theo đến và tiếp tục làm hại họ. Đối với mô hình thí điểm tại Trung tâm BTXH-CTXH thị xã Ninh Hòa, mạng lưới an toàn được thiết lập gồm một nhân viên bảo vệ - tường rào chắn kiên cố - đội ngũ nhân viên phản ứng nhanh liên hệ ngay với cơ quan công an gần nhất để yêu cầu hỗ trợ, nhưng liệu như vậy đã đủ để nạn nhân tin tưởng họ sẽ được bảo vệ? Vấn đề này cần được quan tâm và có những phương án bổ sung nhằm củng cố niềm tin cho nạn nhân bạo lực gia đình rằng đến đây họ sẽ được an toàn.

Mặt khác, mục tiêu đặt ra cho mô hình thí điểm là không chỉ cho nạn nhân một nơi tạm lánh an toàn, mà còn là nơi tư vấn về pháp luật, tâm lý để giúp phòng ngừa, can thiệp sớm khi có dấu hiệu bạo lực gia đình. Thế nhưng, mô hình thí điểm này khó tiếp cận được nạn nhân bạo lực gia đình ở khu vực khác. Vì vậy, muốn công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức bảo vệ bản thân, ứng phó với bạo lực gia đình có thể nhân rộng tới tất cả mọi người, chỉ một cơ quan, tổ chức đơn lẻ nỗ lực là không đủ. Theo đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị xã hội, tùy thuộc vào chức năng nhiệm vụ mà có những cách thức tuyên truyền, ứng phó khác nhau nhằm góp phần giảm thiểu bạo lực gia đình.

“Vai trò của mô hình chính là sự khẳng định nạn nhân của bạo lực gia đình có quyền được bảo vệ, được tiếp nhận giúp đỡ khi bị bạo hành. Với những người bạo hành, họ cũng cần hiểu được rằng hành động của họ là sai và sẽ phải nhận những xử phạt tương ứng”, bà Loan nhấn mạnh.

THANH TRÚC