Mô hình Tổng cục quản lý thị trường: Thể hiện hiệu quả ưu việt trong hoạt động

Tinh gọn bộ máy, tăng hiệu quả hoạt động

Trước yêu cầu của tình hình mới, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) đã được tổ chức lại theo mô hình ngành dọc từ Trung ương đến địa phương, trực thuộc Bộ Công Thương. Ông Trần Hữu Linh - Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT cho biết, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, ngay từ những ngày đầu được tổ chức lại, Tổng cục QLTT đã xác định cải cách hành chính là một trong các nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong mọi hoạt động.

Tổng cục quản lý thị trường là một trong những tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác cải cách hành chính của Bộ Công Thương giai đoạn 2011- 2020

Cụ thể, với công tác cải cách bộ máy hành chính, sau khi tổ chức lại theo mô hình ngành dọc, bộ máy tổ chức của Tổng cục đã cơ bản được kiện toàn. Theo ông Trần Hữu Linh, việc thay đổi mô hình là hợp lý và bước đầu xây dựng được nền móng để phát triển. Tính đến hiện nay, Tổng cục đã giảm được 235 đội QLTT và sẽ tiếp tục giảm 70 đội trong năm 2020 còn 376 đội QLTT (giảm 16%) theo đúng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thành lập Tổng cục QLTT.

Việc tinh gọn bộ máy, giảm đội không làm giảm đi hiệu quả kiểm tra, kiểm soát mà còn tạo sự chuyển biến tích cực rõ rệt trong công tác điều hành, quản lý. Sự chỉ đạo, quản lý tập trung, thống nhất, xuyên suốt từ trung ương đến địa phương đã phát huy vai trò, hiệu quả hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường, ứng phó kịp thời đối với các diễn biến bất thường, có tác động tiêu cực trên thị trường cả nước.

Những năm vừa qua, đặc biệt là năm 2019 và 7 tháng đầu năm 2020, lực lượng QLTT đã thực hiện nhiều chương trình, kế hoạch công tác, tổ chức triển khai kịp thời chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công Thương trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả qua đó làm tốt công tác quản lý địa bàn, kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, các vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Đồng thời, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về các lĩnh vực trong hoạt động thương mại đối với các cơ sở kinh doanh, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, hạn chế sai phạm của đối tượng trong hoạt động kinh doanh.

Đáng chú ý, thời gian gần đây, lực lượng QLTT đã tổ chức kiểm tra, xử lý các điểm nóng về kinh doanh hàng giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ tại chợ Bến Thành, trung tâm thương mại Sài Gòn Square; phát hiện dấu hiệu vi phạm về kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ tại hệ thống kinh doanh mỹ phẩm Ansan Cosmetics tại TP. HCM; tấn công vào tổng kho hàng lậu hơn 10.000 m2 ở Lào Cai; công tác bình ổn thị trường, góp phần phòng, chống hiệu quả dịch bệnh Covid - 19 của lực lượng đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và người dân ghi nhận, đánh giá cao...

Cùng với việc triển khai cải cách bộ máy hành chính, ngay từ năm 2019, Tổng cục đã đưa vào vận hành chính thức Cổng thông tin điện tử; hệ thống quản lý văn bản điện tử; hệ thống thư điện tử công vụ; cở sở dữ liệu và quản lý công tác tài chính; cơ sở dữ liệu và thống kê xử phạt hành chính, hệ thống hội nghị trực tuyến với 64 điểm cầu (Tổng cục và 63 Cục địa phương)...

“Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đã tạo sự đột phá trong công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành của Tổng cục; công tác chỉ đạo, điều hành của Tổng cục được thực hiện 100% trên môi trường điện tử đảm bảo nhanh chóng, hiệu quả, kịp thời” - ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Ngoài ra, công tác cải cách tài chính công năm 2019, Tổng cục xây dựng và đưa vào áp dụng chính thức phần mềm quản lý tài chính cho toàn lực lượng QLTT tại địa chỉ http://fin.dms.gov.vn/ góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, điều hành ngân sách; công khai, minh bạch trong sử dụng, thu, chi ngân sách nhà nước theo quy định.

Song song với đó là công tác hiện đại hóa hành chính đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo điều hành, xử lý, trao đổi văn bản điện tử; xây dựng các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu phục vụ thực thi công vụ; phát triển hạ tầng kỹ thuật và áp dụng các biện pháp đảm bảo an toàn thông tin trong hoạt động của Tổng cục thời gian qua, Tổng cục đã chuyển đổi, áp dụng hệ thống tiêu chuẩn chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 trong hoạt động theo quy định.

Đối với cải cách thể chế, trong năm 2020, Tổng cục cũng được Bộ giao xây dựng 2 thông tư; đồng thời tiếp tục đăng ký xây dựng 3 thông tư vào Chương trình xây dựng Văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, bổ sung năm 2020 của Bộ.

Công tác bình ổn thị trường, góp phần phòng, chống hiệu quả dịch bệnh Covid - 19 của lực lượng đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và người dân ghi nhận, đánh giá cao

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực thi công vụ

Mặc dù đạt kết quả nhất định, song theo ông Trần Hữu Linh, hệ thống văn bản, chính sách pháp luật về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả còn chồng chéo dẫn đến cách hiểu và cách áp dụng khác nhau, trong khi việc sửa đổi, bổ sung chậm, chưa tháo gỡ được khó khăn cho các lực lượng trong thực thi nhiệm vụ. Năng lực và trình độ chuyên môn của công chức QLTT ở một số đơn vị chưa đồng đều, còn có công chức buông lỏng quản lý, chưa chấp hành đúng quy định trong hoạt động công vụ, dẫn đến sai sót trong quy trình kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính.

Ngoài ra, lực lượng QLTT còn mỏng, trong khi đó phải tổ chức quản lý, kiểm tra số lượng lớn doanh nghiệp, hộ kinh doanh, đồng thời phải tham gia nhiều nhiệm vụ khác do chính quyền địa phương giao… Đặc biệt, trang thiết bị, phương tiện nghiệp vụ của lực lượng QLTT còn thiếu thốn, lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Nhiều đội QLTT vẫn phải thuê hoặc mượn trụ sở làm việc, không có đủ phương tiện làm việc…

Ông Trần Hữu Linh kiến nghị Chính phủ xem xét, bổ sung lực lượng QLTT được sử dụng xe có tín hiệu được quyền ưu tiên trên cơ sở đánh giá, tổng kết 10 năm thực hiện Nghị định số 109/2009/NĐ-CP ngày 01/12/2009 của Chính phủ quy định về tín hiệu của xe được quyền ưu tiên.

Nhằm xây dựng lực lượng QLTT hiện đại, chính quy, chuyên nghiệp nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực thi công vụ trong giai đoạn tới, ngày 30/3/2020, Bộ Công Thương đã có Tờ trình số 2266/TTr-BCT báo cáo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình xem xét, phê duyệt Chiến lược phát triển lực lượng QLTT giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030. “Kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm xem xét, phê duyệt Chiến lược để Bộ Công Thương (Tổng cục QLTT) triển khai thực hiện đảm bảo mục tiêu, kế hoạch đã đề ra” – ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Ngoài ra, Bộ Công Thương quan tâm chỉ đạo các Vụ, đơn vị liên quan rà soát, đánh giá lại tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật quy định về hoạt động quản lý và xử phạt vi phạm hành chính có liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, dược liệu; gas; nguyên liệu thuốc lá và các sản phẩm từ thuốc lá; rượu (bao gồm cả sản phẩm rượu trong nước và nhập khẩu); thương mại điện tử trên thị trường để sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện khung khổ pháp lý đảm bảo thống nhất, phù hợp với tình hình thực tế tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, cá nhân, cũng như việc thực thi pháp luật của các cơ quan chức năng, trong đó có lực lượng QLTT.

Thu Phương