Mỡ máu tăng cao, tụy hoại tử nặng vì duy trì thói quen uống nửa lít rượu mỗi ngày

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Bệnh nhân T.V.T, 46 tuổi, được đưa vào Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng đau dữ dội vùng thượng vị, lan ra sau lưng, kèm buồn nôn, chướng bụng. Theo người nhà, ông T nghiện rượu nhiều năm, vẫn uống đều đặn khoảng 500ml mỗi ngày dù từng nhiều lần nhập viện vì viêm tụy.

Các bác sĩ nhanh chóng xác định đây là trường hợp viêm tụy cấp nặng. Kết quả xét nghiệm cho thấy men tụy của bệnh nhân tăng vọt lên hơn 1.000 đơn vị – cao gấp hơn 10 lần giới hạn cho phép. Đáng chú ý, chỉ số triglyceride (mỡ máu) của bệnh nhân chạm mức 16 mmol/L, vượt xa ngưỡng bình thường là 0,7–1,8 mmol/L.

ThS.BS Nguyễn Kim Anh, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân cho biết, kết quả chụp CT bụng của bệnh nhân cho thấy tuyến tụy viêm lan rộng, có hoại tử và xuất hiện nhiều ổ dịch quanh tụy. Đây là mức độ nặng nhất của viêm tụy cấp, nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến sốc, suy đa tạng và nguy cơ tử vong rất cao.

Bệnh nhân lập tức được xử trí tích cực: nhịn ăn hoàn toàn, truyền dịch, insulin, dùng thuốc giảm tiết tụy, giảm đau, kháng viêm liều cao. Sau hai ngày, bệnh nhân tỉnh táo trở lại, hết đau bụng và chưa cần phẫu thuật. Tuy nhiên, nguy cơ tái phát vẫn rất cao nếu không loại bỏ tận gốc nguyên nhân – tức là bỏ rượu và kiểm soát mỡ máu.

Bác sĩ Nguyễn Kim Anh nhấn mạnh viêm tụy cấp là tình trạng nguy hiểm có thể diễn tiến nhanh chóng chỉ trong vài giờ. Từ những cơn đau bụng ban đầu, bệnh có thể nhanh chóng chuyển sang sốc, suy tạng và tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Rượu bia là nguyên nhân phổ biến nhất, bên cạnh các yếu tố như rối loạn chuyển hóa (tăng triglyceride máu), hay tắc mật do sỏi. Đáng tiếc, nhiều bệnh nhân sau khi qua cơn nguy kịch vẫn không thay đổi lối sống, tiếp tục sử dụng rượu bia, bỏ dở điều trị hoặc không duy trì kiểm soát mỡ máu, dẫn đến tổn thương tụy mạn tính, hoại tử tụy tái phát, hoặc biến chứng lâu dài như đái tháo đường, rối loạn tiêu hóa, suy dinh dưỡng.

Thực tế tại bệnh viện, bác sĩ từng tiếp nhận những trường hợp bệnh nhân có mỡ máu tăng cao đến mức báo động: máu hút ra phân tầng rõ rệt, lớp mỡ trắng đục nổi lên trên, dưới mới là lớp máu. Dịch tụy dẫn lưu ra cũng đặc quánh, mùi hôi thối – dấu hiệu tụy đã hoại tử và nhiễm trùng nặng. Với những trường hợp như vậy, điều trị rất khó khăn, cần hồi sức tích cực, dẫn lưu dịch viêm kéo dài, thậm chí phải can thiệp phẫu thuật với tiên lượng sống thấp.

Viêm tụy cấp không chỉ là hậu quả của rượu bia mà còn là lời cảnh báo cho một hệ tiêu hóa và chuyển hóa đang bị quá tải nghiêm trọng. Bác sĩ Nguyễn Kim Anh khuyến cáo, những người có biểu hiện đau bụng vùng thượng vị, lan ra sau lưng, kèm buồn nôn, chướng bụng, chán ăn – đặc biệt là người có tiền sử uống rượu hoặc rối loạn mỡ máu cần đến viện ngay.

Bảo Long