'Mơ Rồng' đưa khán giả vào cõi mơ

“Mơ Rồng” là cuộc thử nghiệm kết hợp táo bạo dòng âm nhạc và hiệu ứng âm thanh hiện đại của nhạc sỹ nổi tiếng người Úc, Darin Verhagen, với nghệ thuật biểu diễn múa rối nước truyền thống của Việt Nam; dùng âm nhạc và hiệu ứng âm thanh hiện đại làm nền tảng cho tiết tấu, tạo dựng không gian và khơi dậy nguồn cảm hứng cho diễn viên biểu diễn với nhiều loại hình rối kết hợp như rối nước, rối dây, rối lốt và rối que.

Sự biến ảo của các nghệ sĩ múa rối

“Mơ Rồng” kể lại giấc mơ của một nghệ sỹ tạo hình các nhân vật rối trong một đêm làm việc và sáng tạo miệt mài, mệt quá đã ngủ thiếp đi giữa những nhân vật rối đang dần hoàn thiện của mình.

Đó là câu chuyện của Tễu và Rồng Bay trên hành trình vòng quanh trái đất với những đồng cảm, chia sẻ và tìm cách giải quyết các vấn đề nóng bỏng của nhân loại hôm nay: biến đổi khí hậu; bắt cóc trẻ em; rác thải công nghệ; bệnh tật đói nghèo; xung đột quyền lực; tranh chấp đại dương.

“Mơ Rồng” là một cuộc thử nghiệm sân khấu thú vị nhưng cũng đầy thách thức trong việc mở rộng không gian và khả năng diễn tả, của nghệ thuật múa rối nước truyền thống, một di sản sân khấu quý báu đã hình thành và được gìn giữ suốt hơn mười thế kỷ tại Việt Nam.

Bể nước nơi xuất hiện các tích trò rối nước cổ và buồng trò nơi giấu các diễn viên điều khiển các nhân vật rối cũng như nhà Thủy Đình và toàn bộ không gian của nhà hát đã được chủ động khai thác đa dạng, năng động và mới lạ.

Vở diễn cũng đồng thời là một cuộc thử nghiệm đầy mạo hiểm kết hợp giữa kỹ thuật biểu diễn của diễn viên rối nước, những người vốn chỉ thầm lặng đứng sau tấm mành tre để điều khiển các nhân vật rối truyền thống, trở thành những diễn viên tràn đầy năng lượng và cảm xúc, với kỹ thuật biểu diễn hình thể hiện đại, khi hóa thân thành thể xác, lúc nhập tâm thành linh hồn của các nhân vật rối tưởng vô tri vô giác nhưng thực chất có một đời sống nội tâm và hình thể vô cùng phong phú.

Với việc sử dụng múa rối nước truyền thống của Việt Nam, loại hình nghệ thuật đã có từ hơn mười thế kỷ. Chương trình mang lại ý nghĩa và sức mạnh cho cội nguồn văn hóa và kết hợp với một câu chuyện hấp dẫn, trong đó các nhân vật chính là chú Tễu và Rồng Bay tham gia trong một chuyến du ngoạn khắp hành tinh.

Trong hành trình phiêu lưu, đầy hồi hộp và bất ngờ này, hai người đã gặp những con rồng khác như: Rồng Đất (Rồng đất châu Á), Rồng Vàng (Rồng vàng châu Âu), Rồng Lửa (Rồng lửa châu Phi), Rồng Gió (Rồng Mỹ), Rồng Nước và Rồng Hoa (Rồng hoa) - cả hai loài rồng này đều đến từ Châu Đại dương. Tễu và Rồng Bay giúp họ bằng những hành động anh hùng.

Khi theo dõi câu chuyện này do những nghệ sĩ múa rối điêu luyện thể hiện trên mặt nước, công chúng có thể trải nghiệm việc chúng sinh chia sẻ sức mạnh của mối quan hệ thân cận, giúp tìm ra giải pháp cho những vấn đề mà mọi người thường trải qua và gặp phải, về động vật và thực vật trên trái đất: về nghèo đói, xung đột, xung đột giữa các quốc gia, hủy hoại tài nguyên thiên nhiên và hệ quả của nó: về biến đổi khí hậu, sự đau khổ của trẻ em và con người.

Công trình nghệ thuật sân khấu thử nghiệm “Mơ Rồng” là một nỗ lực của tác giả kịch bản - tổng đạo diễn Lê Quý Dương và tập thể Nhà hát Múa Rối Thăng Long.

Đạo diễn và các nghệ sỹ diễn viên đã dành “Mơ Rồng” trọn vẹn tình yêu và tấm lòng nâng niu, trân trọng nghệ thuật múa rối nước truyền thống quí báu của cha ông lưu truyền lại, kết hợp với đam mê sáng tạo, ý chí dũng cảm và sự kiên nhẫn vượt bậc muốn vượt lên chính mình, để trải nghiệm những khả năng và khai mở những con đường không bị phụ thuộc và hạn chế theo lối cũ.

Tôn vinh các giá trị văn hóa

Sau khi thưởng thức “Mơ Rồng”, ông Tobias Biancone, nhà thơ, Tổng Giám đốc Viện Sân khấu Quốc tế, Chủ tịch Mạng lưới ITI/UNESCO về Giáo dục Đại học về Nghệ thuật sân khấu nhận xét: “Mơ Rồng” là một kiệt tác của Việt Nam với thế giới. Với việc tập hợp những nghệ sĩ Việt Nam xuất sắc tham gia tác phẩm này, đạo diễn Lê Quý Dương đã cho ra đời một kiệt tác bắt nguồn từ truyền thống Việt Nam theo cách thể hiện hiện đại và sáng tạo. Đối với tôi, đó là một hình thức thể hiện xuất sắc và mẫu mực trong nghệ thuật sân khấu, đồng thời thể hiện bản sắc văn hóa địa phương với số lượng lớn nhất, gồm cả người trẻ, người già, người Việt Nam và các dân tộc trên thế giới”.

Theo giới chuyên môn, đạo diễn Lê Quý Dương tôn vinh các giá trị văn hóa khác nhau ở năm châu lục, trong đó có cả đất nước Việt Nam, văn hóa Việt Nam.

Theo các nguyên tắc của Viện Sân khấu quốc tế, không có nền văn hóa nào vượt trội so với nền văn hóa nào, các nền văn hóa đều có cùng giá trị. Xu hướng bá quyền và cố gắng nhằm thuộc địa hóa nghệ thuật sân khấu, và những hình thức tương tự khác, không liên quan gì đến bản chất của văn hóa và nghệ thuật. Đó là biểu hiện văn hóa và sáng tạo cần được tính đến.

Nếu một tác phẩm nghệ thuật mang lại và truyền đạt tầm nhìn cho một thế giới tốt đẹp hơn, về sự quan tâm và tình yêu, thì một tác phẩm như “Mơ Rồng” rất dễ dàng “đốn tim” được khán giả trong và ngoài nước.

Bảo Châu