'Mơ rồng': Thử nghiệm và thách thức

“Mơ Rồng” kể lại giấc mơ của một nghệ sỹ tạo hình các nhân vật rối trong một đêm làm việc và sáng tạo miệt mài, mệt quá đã ngủ thiếp đi giữa những nhân vật rối đang dần hoàn thiện của mình.

Đó là câu chuyện của Tễu và Rồng Bay trên hành trình vòng quanh trái đất với những đồng cảm, chia sẻ và tìm cách giải quyết các vấn đề nóng bỏng của nhân loại hôm nay: Biến đổi khí hậu; Bắt cóc trẻ em; Rác thải công nghệ; Bệnh tật đói nghèo; Xung đột quyền lực; Tranh chấp đại dương.

Mơ rồng - Cuộc thử nghiệm sân khấu đầy thú vị nhưng cũng nhiều thách thức

Trên hành trình đầy thử thách, Tễu và Rồng Bay đã gặp và cứu sống được Rồng Đất đến từ châu Á bị chôn vùi và đang hấp hối sau trận động đất kinh hoàng, rồi cả ba cùng chống trả lạibầy quạ dữ để bảo toàn tính mạng cho nhau. Họ trở thành những người bạn đồng hành trên chặng đường từ châu lục này đến châu lục khác.

Họ gặp gia đình Rồng Vàng ở châu Âu và giúp vợ chồng Rồng Vàng cứu thoát được đứa con bé bỏng mới sinh và đàn cá hiền lành vui nhộn khỏi nanh vuốt của Diều Hâu và Chó Sói. Họ tới châu Phi và cùng với Rồng Lửa trên lục địa này cảm hóa được sư tử hung dữ và giúp đỡ những con người đang phải sống trong bệnh tật và đói nghèo được hồi sinh.

Họ tới châu Mỹ và phát hiện được âm mưu kích động xung đột và chiến tranh giữa Cá Sấu và Khủng Long Rồng Gió. Sau trận chiến kinh hoàng, họ đã cứu chữa những vết thương cho Khủng Long và Cá Sấu, đồng thời cảm hóa được Rồng Gió trở về với điều thiện.

Diễn viên vừa là nghệ sĩ điều khiển rối vừa là người trình diễn trên sân khấu

Họ tới Châu Đại Dương và cùng với Rồng Nước của châu lục này chiến đấu với đàn cá mập táo tợn để bảo vệ tính mạng và vùng biển của Cá Ngựa và Rồng Hoa. Vở diễn kết thúc với Lễ hội Hòa Bình nơi Tễu và Rồng Bay mời bè bạn từ khắp bốn biển, năm châu về quanh Hồ Hoàn Kiếm giữa lòng Hà Nội – Thành phố Hòa Bình.

“Mơ Rồng” là một cuộc thử nghiệm sân khấu thú vị nhưng cũng đầy thách thức trong việc mở rộng không gian và khả năng diễn tả, của nghệ thuật múa rối nước truyền thống, một di sản sân khấu quý báu đã hình thành và được gìn giữ suốt hơn mười thế kỷ tại Việt Nam.

Bể nước nơi xuất hiện các tích trò rối nước cổ và buồng trò nơi giấu các diễn viên điều khiển các nhân vật rối, cũng như nhà Thủy Đình và toàn bộ không gian của nhà hát đã được chủ động khai thác đa dạng, năng động và mới lạ.

Vở rối nước đề cập đến nhiều vấn đề thời sự

Vở diễn cũng đồng thời là một cuộc thử nghiệm đầy mạo hiểm kết hợp giữa kỹ thuật biểu diễn của diễn viên rối nước, những người vốn chỉ thầm lặng đứng sau tấm mành tre để điều khiển các nhân vật rối truyền thống, trở thành những diễn viên tràn đầy năng lượng và cảm xúc, với kỹ thuật biểu diễn hình thể hiện đại, khi hóa thân thành thể xác, lúc nhập tâm thành linh hồn của các nhân vật rối tưởng vô tri vô giác nhưng thực chất có một đời sống nội tâm và hình thể vô cùng phong phú.

“Mơ Rồng” đồng thời cũng là cuộc thử nghiệm kết hợp táo bạo dòng âm nhạc và hiệu ứng âm thanh hiện đại của nhạc sỹ nổi tiếng người Úc, Darin Verhagen, với nghệ thuật biểu diễn múa rối nước truyền thống của Việt Nam, dùng âm nhạc và hiệu ứng âm thanh hiện đại làm nền tảng cho tiết tấu, tạo dựng không gian và khơi dậy nguồn cảm hứng cho diễn viên biểu diễn với nhiều loại hình rối kết hợp như rối nước, rối dây, rối lốt và rối que.

Tác giả kịch bản, Tổng đạo diễn của vở "Mơ rồng" Lê Quý Dương chia sẻ, anh đã xây dựng nên tác phẩm bằng tình yêu và tấm lòng nâng niu, trân trọng nghệ thuật múa rối nước truyền thống, đã được nhiều thế hệ người Việt gìn giữ và truyền lại đến ngày nay. Với tham vọng của một người làm nghề, không chịu dừng lại trên con đường đã quen thuộc, anh muốn vượt lên chính mình, khai mở một con đường mới bằng việc thử nghiệm những thủ pháp nghệ thuật mới. Việc tạo ra cái mới có thể thất bại, có thể thành công, nhưng anh mong muốn, khán giả sẽ đón nhận vở diễn với cái nhìn rộng mở, trân trọng khát vọng tìm tòi của ê kíp sáng tạo.

NSUT Lê Trí Kiên, Phó đạo diễn vở Mơ rồng chia sẻ, cuộc thi liên hoan sân khấu thử nghiệm quốc tế diễn ra tại hà Nội từ 24-18/9: Ngôn ngữ nghệ thuật phải đảm bảo tính quốc tế. Làm chương trình lấy nền tàng từ văn hóa dân gian Việt Nam. Việc kết hợp rối nước truyền thống của Việt Nam với âm nhạc hiện đại của Úc đã tạo cho Mơ Rồng có một bản phối rất tinh tế, vừa cổ điển nhưng vừa hiện đại, nhờ sự kết hợp nhuần nhuyễn văn hóa Đông - Tây, 60 phút không có thoại, chỉ có âm nhạc và hình thể, điều này đã xóa đi những rào cản về ngôn ngữ và rào cản dân tộc với thế giới.

Nghệ sĩ Vũ Thị Phương Linh điều khiển cá sấu và lợn cho biết: “Vở diễn mang lại nhiều thử thách và khó khăn đối với diễn viên múa rối, vì trước nay các nghệ sĩ chỉ có nhiệm vụ điều khiển rối, sau tấm màn nhưng ở vở diễn này, các diễn viên hoàn toàn lộ mặt trên sân khấu, tiếp xúc với khán giả, do đó chúng tôi phải đáp ứng yêu cầu biểu diễn hình thể, chuyển tải cảm xúc. Nghệ sĩ và con rối hòa làm một, truyền tải cho người xem hiểu hết cả động tác và tình cảm của mình.

Mình rất là thích được tham gia vào vở diễn này, mình được thỏa sức sáng tạo, mình là rối và rối là mình. Mình không chỉ là người điều khiển. Mang lại cho khán giả trải nghiệm mới mẻ về nghệ thuật rối. Nội dung là truyền tải thông điệp về sự xung đột trên thế giới, biến đổi khí hậu, đề cao hòa bình. Âm thanh ánh sáng, diễn viên và con rối, tất cả các yếu tố đều mang đến cho khán giả vở diễn lý thú và cảm xúc mạnh mẽ”.

Ông Tobias Biancone, Giám đốc Học viện Sân khấu thế giới nhận xét, với việc tập hợp các nghệ sỹ tài năng tham gia vở diễn, Nhà hát Múa rối Thăng Long đã cho ra đời một tác phẩm sân khấu bắt nguồn từ truyền thống việt Nam nhưng được thể hiện theo lối hiện đại và sáng tạo. Đối với ông, đó là một hình thức thể hiện xuất sắc trong nghệ thuật sân khấu, đồng thời thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc.

Minh Khang