Mở sách ra… là thấy tết

BPO - Thời gian gần đây, việc mừng tuổi bằng sách, tặng nhau sách đầu năm dần trở thành nét đẹp ngày xuân. Việc đọc sách, tặng sách đầu năm mới là tín hiệu đáng mừng, cho thấy sự hồi sinh giá trị tinh thần quý giá trong cuộc sống hiện đại.

Việt Nam là một dân tộc trọng chữ nghĩa. Sách sẽ trở thành món quà tết ý nghĩa, bởi những câu chuyện nhân văn trong sách khi được tặng vào dịp tết là cách để trao nhận những tình cảm và cầu mong mọi điều tốt đẹp trong năm mới.

Lì xì sách

Nói về ý nghĩa của tặng sách đầu năm, Giáo sư Phan Văn Trường, tác giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng, như: “Một đời quản trị”, “Một đời thương thuyết”, “Một đời như kẻ tìm đường”… cho rằng: “Mừng tuổi là một nét đẹp của người Việt trong những ngày đầu năm mới. Tuy nhiên, việc mừng tuổi trẻ em với phong bao lì xì đỏ và tiền mới thực sự không mang nhiều ý nghĩa tết. Bởi khi mừng tuổi trẻ em, người lớn thường mong trẻ biết suy nghĩ chín chắn hơn. Vậy thì tại sao người lớn không giúp trẻ làm dày dặn văn hóa hơn bằng một cuốn sách?”.

Em Thái Vĩnh Tín, Trường THCS Tân Phú, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước - Đại sứ Văn hóa đọc cấp quốc gia năm 2024 - chọn đọc sách để giải trí, làm dày vốn hiểu biết trong những ngày đầu năm mới

Giáo sư Phan Văn Trường cho rằng, hiện nay trẻ em rất may mắn khi có điều kiện, thậm chí rất dễ dàng tiếp cận với nhiều đầu sách hay do tác giả Việt Nam viết, chưa kể rất nhiều đầu sách dịch từ tiếng nước ngoài. Vì vậy, việc mừng tuổi bằng sách kèm theo một tờ giấy đỏ với lời chúc chân thành sẽ là món quà có giá trị tinh thần cao. Việc này nhằm giúp trẻ hiểu được rằng tiền lì xì có thể xài hết, trong khi sách sẽ mãi như người bạn trung thành. Đây mới chính là giá trị muôn đời, vượt thời gian.

Khởi xướng việc “mừng tuổi bằng sách”, “lì xì bằng sách”, Giáo sư Phan Văn Trường mong muốn phong trào sẽ lan tỏa rộng và sâu hơn mỗi năm. Bởi theo ông, văn hóa đọc sẽ chuyển hóa dân tộc. Nếu mỗi người đều có ý thức lan tỏa văn hóa đọc cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp mỗi dịp lễ, tết, sách sẽ đi vào cuộc sống một cách tự nhiên, như một thói quen, nét văn hóa thường nhật.

Mừng tuổi bằng sách là sự sáng tạo dựa trên nét đẹp văn hóa của dân tộc. Việc trao đi những cuốn sách cho trẻ nhỏ thay vì tiền, không chỉ là trao đi kiến thức văn hóa mà còn là hạt giống nhân văn, đưa trẻ đi đúng con đường của tri thức. Tuy nhiên, sẽ rất khó để thay đổi thói quen mừng tuổi bằng tiền đã ăn sâu trong suy nghĩ, hành động của rất nhiều người hiện nay.

“Mừng tuổi bằng sách rất hay và ý nghĩa, cần được nhân rộng bởi đầu năm mới được nhận cuốn sách mình yêu thích, kèm theo những lời chúc may mắn, bình an thì đó là món quà quý giá. Tuy nhiên, để trẻ có niềm vui trọn vẹn thì nên kèm theo phong bao lì xì” - chị Trần Thanh Vân, viên chức ở phường Tân Phú, TP. Đồng Xoài bày tỏ.

Thật không dễ thay đổi hoàn toàn thói quen của mọi người. Mừng tuổi bằng sách chỉ có thể trở nên phổ biến, trở thành nét đẹp văn hóa từ sự chung tay của cả cộng đồng. Tặng một cuốn sách nhỏ chính là trao cho người nhận một giá trị lớn từ cuốn sách và đó còn là hoạt động nhân văn, góp phần thúc đẩy văn hóa đọc hiện nay.

Thông điệp tết từ sách

Anh Nguyễn Trọng Nghĩa, đồng sáng lập quán cà phê sách Ngẫm, phường Hưng Long, TX. Chơn Thành cho biết: “Với tôi, sách luôn là một món quà tinh thần đặc biệt mỗi dịp xuân về. Điều thú vị nhất là sách thường mang đến sự phong phú và đa dạng trong nội dung, phù hợp với từng sở thích khác nhau. Tôi rất thích những bài viết về văn hóa, phong tục truyền thống, đặc biệt là những câu chuyện dân gian đậm chất xuân, giúp tôi cảm nhận rõ hơn nét đẹp tết cổ truyền. Cùng với đó, những cuốn sách với tranh minh họa rực rỡ, giàu tính nghệ thuật cũng là một phần không thể thiếu, bởi nó không chỉ cuốn hút mà còn gợi lên cảm giác sáng tạo và mới mẻ”.

Anh Nguyễn Trọng Nghĩa, đồng sáng lập quán cà phê sách Ngẫm ở phường Hưng Long, TX. Chơn Thành, tỉnh Bình Phước chọn những cuốn sách giàu năng lượng để bứt phá trong năm 2025

Theo anh Nghĩa, xuân Ất Tỵ năm nay, anh sẽ chọn những cuốn sách mang lại cảm giác gần gũi và ý nghĩa để nghiền ngẫm trong dịp đầu năm. Điển hình như “Việt Nam phong tục” của Phan Kế Bính - một tác phẩm kinh điển giúp tái hiện sống động phong tục tết xưa. Hay “Tản văn mùa xuân” của Nguyễn Ngọc Tư, với những câu chuyện nhẹ nhàng mà sâu lắng, luôn gợi cảm giác ấm áp, rất phù hợp để đọc trong những ngày tết. Ngoài ra, anh Nghĩa cho biết cũng sẽ tìm đến những cuốn sách tạo động lực và chữa lành để khởi đầu năm mới với nguồn năng lượng tích cực. Một vài cuốn anh quan tâm là “Bước chậm lại giữa thế gian vội vã” của Đại đức Hae Min, giúp tìm lại sự bình yên trong tâm hồn; “Nhà giả kim” của Paulo Coelho, một câu chuyện đầy cảm hứng về hành trình khám phá bản thân; hay “Ikigai: Đi tìm lý do thức dậy mỗi sáng” của Héctor García và Francesc Miralles, cuốn sách khiến ta trân trọng hơn những điều nhỏ bé trong cuộc sống.

Ngày tết có nhiều thời gian cho con hơn nên chị Trần Hoài Phương, giáo viên Trường THPT Phước Bình, TX. Phước Long thường chọn những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi để giúp con hiểu được ý nghĩa của đọc sách. Trong những ngày xuân, chị thường chọn sách về tết cổ truyền để đọc cho con nghe. Từ rất nhiều câu hỏi thiết thực, đáng yêu của con, chị Phương đã giải đáp rõ ràng thông qua kiến thức từ sách để giúp con hiểu thêm về những giá trị tốt đẹp của dân tộc.

Một buổi đọc sách mùa xuân của cô và trò Trường tiểu học Tân Khai A, xã Tân Khai, huyện Hớn Quản để phát triển và lan tỏa văn hóa đọc

Chị Phương chia sẻ: “Tôi thường chọn sách có nội dung viết về những ký ức tết xưa, những cảm nhận về tết, sự đoàn viên. Nội dung ngắn gọn theo kiểu tản văn, chia thành từng bài nhỏ để không cần thời gian đọc liền mạch; có thể đọc tranh thủ lúc rảnh. Đặc biệt, đó là những cuốn sách mà cả gia đình có thể đọc chung, như “Nhớ ơi là Tết” của Thái Hương Liên, “Tết xưa thơ bé” của tác giả Hương Thị... với màu sắc bắt mắt, hình ảnh ấn tượng”.

Mỗi chúng ta đều mang trong mình sứ mệnh đưa dân tộc hiếu học, đất nước Việt Nam hào hùng trở nên tươi đẹp hơn, giàu mạnh hơn nữa thông qua đọc sách. Mừng tuổi bằng sách là thước đo nhiệt tình đóng góp cho sự tự học, tự giác, tự chủ của mỗi cá nhân người Việt.

Phương Dung