Món ăn của Ai Cập được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể

Món Koshary được UNESCO vinh danh là bước tiến mới trong nỗ lực của Ai Cập nhằm quảng bá rộng rãi bản sắc văn hóa – lịch sử của đất nước. (Nguồn: UNESCO)

Món Koshary, sự kết hợp độc đáo giữa đậu lăng, cơm và pasta xuất hiện ở hầu khắp các quầy hàng rong Ai Cập, đã chính thức được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể vào ngày 10 tháng 12. Đây là bước tiến mới trong nỗ lực quảng bá bản sắc văn hóa và chiều sâu lịch sử của Cairo, diễn ra chỉ hơn một tháng sau lễ khánh thành bảo tàng cổ vật mới quy mô lớn.

Một truyền thuyết cho rằng Koshary bắt nguồn từ miền bắc Ấn Độ và theo chân binh lính Anh đến Ai Cập. Tuy vậy, giới nghiên cứu khẳng định món ăn này có hành trình lâu dài hơn, gắn với những tuyến di cư, thương mại và giao thoa văn minh trong nhiều thiên niên kỷ. Nhà nghiên cứu ẩm thực và khảo cổ thực vật Hala Barakat cho biết đậu lăng xuất hiện từ vùng Lưỡng Hà hơn 5800 năm trước, gạo đến từ Đông Á, cà chua và ớt từ châu Mỹ, còn mì pasta là sự bổ sung hiện đại.

Các thành phần ấy hội tụ qua hàng ngàn năm. Tên gọi có thể mang dấu ấn Ấn Độ nhưng Koshary tại Ai Cập đã phát triển hình hài riêng và thay đổi theo từng vùng. Hồ sơ đề cử nêu rõ sự đa dạng này. Lentil vàng phổ biến ở khu vực ven biển, còn Cairo và Thượng Ai Cập ưa dùng lentil đen. Một số gia đình thêm trứng luộc. Tại Sinai có món ma’dous có cách chế biến gần gũi. Điểm thống nhất nằm ở hương vị đặc trưng của giấm, tỏi và sốt cay tùy khẩu vị từng người.

Món Koshary là sự kết hợp độc đáo giữa đậu lăng, cơm và pasta. (Nguồn: UNESCO)

Việc được ghi danh mang ý nghĩa biểu tượng và không đi kèm hỗ trợ tài chính. Trước Koshary, nhiều món ăn như couscous Bắc Phi hay ceviche Nam Mỹ đã được UNESCO công nhận. Năm nay, ẩm thực Italia cũng nằm trong danh sách xem xét. Koshary trở nên phổ biến trong thế kỷ XX khi các xe đẩy và nhà hàng bình dân mọc lên quanh trường học và nhà ga. Do không dùng sản phẩm động vật, món ăn phù hợp với cộng đồng Cơ đốc giáo Coptic trong thời kỳ ăn chay và đáp ứng xu hướng ăn chay của giới trẻ Ai Cập.

Theo ông Ahmed Shaker, phụ trách quan hệ công chúng của quán Abou Tarek Koshary, thương hiệu nổi tiếng tại Cairo từ năm 1963, Koshary ngày nay gần như là biểu tượng của đất nước. Ông cho biết bất cứ du khách nào đến Ai Cập cũng sẽ ghé Kim Tự Tháp, thăm bảo tàng và tìm đến Abou Tarek để thưởng thức Koshary.

Với sự ghi danh này, Koshary trở thành di sản thứ 11 của Ai Cập, nối tiếp Tahteeb, môn võ cổ truyền dùng gậy, và sử thi truyền miệng Sirat Bani Hilal. Tân Tổng Giám đốc UNESCO Khaled El Enany, người từng giữ chức Bộ trưởng Du lịch và Cổ vật Ai Cập, khẳng định sẽ ưu tiên bảo tồn và phát huy các truyền thống văn hóa trong nhiệm kỳ của mình.

(theo Báo Thái Nguyên)