Món nhút của mẹ

Ảnh minh họa

Nhà tôi trồng rất nhiều mít, cả mít dai lẫn mít mật. Mít chín, chúng tôi hái trái từ trên cây xuống thưởng thức ngay tại sân nhà. Với đôi bàn tay khéo léo của mẹ, mít còn trở thành nguyên liệu cho món nhút mít khó phai mờ trong ký ức tuổi thơ của anh em tôi và bạn bè hàng xóm. Món nhút thường được làm từ những trái mít còn non và xanh.

Mẹ chặt những trái mít xuống, để dưới vòi nước hoặc anh em tôi sẽ là trợ thủ đắc lực trong việc xối nước đều tay trong khi mẹ dùng dao sắc gọt vỏ. Công đoạn đó giúp cho nhựa chảy theo dòng nước, tránh dính vào tay.

Sau khi gọt vỏ, rửa sạch nhựa lớp ngoài, mẹ để trái mít vào rổ, phơi chút cho ráo nước. Tiếp đó, mẹ dùng dao bổ đôi trái mít, băm đều tay để cắt cả phần xơ, múi lẫn hạt còn non thành những miếng mỏng. Phần mít được rửa sạch, để lên rổ cho ráo nước.

Mẹ dùng muối hột trộn lẫn với phần mít đã khô nước. Từng lớp mít sẽ là một lần lớp muối rải lên và nhồi đều tay cho muối thấm đều. Sau đó, mít được cho vào hũ sành, nén chặt xuống. Mẹ pha một ít nước muối loãng, đổ ngập lên mít ở trong hũ.

Một tấm nan vừa miệng hũ được đưa vào nén, ép xuống. Mẹ lại dùng một hòn đá trắng, to, sạch, đặt lên tấm nan, nén thật chặt để mít không nổi lên, tránh bị đen, không đẹp mắt. Nếu muốn nhút nhanh "chín", nhanh ăn được thì có thể cho thêm một ít đường nhồi cùng. Vài ba ngày sau, cả nhà có ngay món nhút thưởng thức.

Mẹ không chỉ làm nhút mít từ những trái mít non mà còn từ xơ mít đã chín. Trái mít sau khi đã ăn hết phần múi to, mẹ không bỏ đi mà dùng một chiếc thìa nhôm cạo sạch phần xơ mít cho vào chiếc tô lớn.

Mẹ xé nhỏ xơ, cho ít muối hay bột canh, bột ngọt, trộn đều rồi nén chặt vào bát. Mẹ lại dùng một chiếc đĩa sứ nén phía trên. Món nhút này nhanh đạt thành quả hơn nhút từ mít xanh. Chỉ vài tiếng sau, mẹ gỡ nhút ra khỏi tô, lúc này nhút đóng thành tảng gắn kết vào nhau. Miếng nhút vàng ươm, chỉ nhìn thôi đã thấy thèm thuồng.

Đặt miếng nhút lên thớt, mẹ thái đều thành từng miếng, sắp vào đĩa. Món này ăn cùng cơm hay ăn chơi đều hấp dẫn. Mẹ không chỉ làm cho nhà mà còn mang tặng xóm làng, gửi về quê, hướng dẫn mọi người làm theo. Ai ăn món nhút của mẹ làm cũng đều khen ngợi.

Món ăn đơn sơ, dân dã của mẹ nghĩ ra lại hóa cả thiên đường hạnh phúc của con trẻ. Có phải tình yêu gia đình, tấm lòng thương con của người mẹ, cuộc sống còn nhiều thiếu thốn, vất vả đã trở thành động lực cho mẹ tạo nên món ăn mà chúng tôi nhớ hoài nhớ mãi.

Món ăn ngày đó là món ăn của con nhà nghèo khó. Song bằng đôi mắt thơ trẻ hân hoan, nhút lại hóa thành "cao lương mỹ vị". Món ăn dân dã chứa đựng tình mẹ đậm sâu.

Chúng tôi đã đi qua không biết bao nhiêu mùa nhút bên mẹ. Chúng tôi thường đùa nhau rằng xưa nhút là món của nhà nghèo mà ngày nay, những gia đình khá giả lại mê món ăn ấy vô chừng.

Dù cuộc sống đổi thay, món nhút không còn xuất hiện nhiều như xưa nhưng trong lòng chúng tôi, nhút mít mãi là món ăn đậm vị tình yêu của mẹ.

Huệ Hương