Mong muốn khung pháp lý tài sản ảo tại Việt Nam sớm được hoàn thiện
Việc cấm hay điều chỉnh quản lý tài sản ảo cũng đều sẽ đặt ra những xung đột lợi ích giữa nhóm đối tượng đầu tư, kinh doanh truyền thống như bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và những người theo đuổi lĩnh vực kinh tế số như blockchain, AI, IoT...
Phát biểu khai mạc tại Hội thảo khoa học Góp ý Xây dựng Khung pháp lý Quản lý Tài sản ảo, ông Nguyễn Đoan Hùng, Phó chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, lúc này đang là thời điểm đặc biệt đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo (VASP) đang hoạt động ở thị trường Việt Nam nhờ có cơ hội được tham gia vào quá trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý dành cho hoạt động của chính của mình.
Theo đó, vào ngày 23/2/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định số 194/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt nhằm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách Xám của Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF).
Cụ thể, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh đối với tài sản ảo (VA) và VASPs, đồng thời chứng minh việc thực thi khung pháp lý đó, bao gồm các biện pháp đảm bảo tuân thủ và biện pháp xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, thời hạn cụ thể là tháng 5/2025.
Có thể thấy, Chính phủ đang hành động rất quyết liệt và tích cực để khôi phục uy tín của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế sau khi bị đưa vào danh sách theo dõi tăng cường của FATF vì không có đủ các cơ chế phòng chống rửa tiền, bao gồm phòng chống rửa tiền qua giao dịch tiền ảo, tài sản ảo.
"Tuy nhiên, từ kế hoạch tới thực tiễn là một quãng đường dài và cũng có rất nhiều thách thức. Nguyên nhân là bởi, dù thừa nhận hay không, việc cấm hay điều chỉnh quản lý tài sản ảo cũng đều sẽ đặt ra những xung đột lợi ích giữa nhóm đối tượng đầu tư, kinh doanh truyền thống như bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và những người theo đuổi lĩnh vực kinh tế số như blockchain, AI, IoT...", ông Hùng cho biết.
Trong khi đó, ông Phan Đức Trung, Phó chủ tịch Thường trực VBA nhấn mạnh: "VA là xu thế chung không thể đảo ngược của thế giới. Việc cấm VA là không khả thi".
Theo báo cáo của Boston Consulting Group, tổng giá trị VA dự kiến sẽ chiếm tới 10% GDP toàn cầu, lên tới 16.000 tỷ USD vào năm 2030. Do đó, Chính phủ cần phải nhanh chóng ban hành các quy định quản lý VA và VASP phù hợp với tiêu chuẩn phòng chống rửa tiền của Lực lượng đặc nhiệm tài chính FATF nhằm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách Xám theo Quyết định số 194/QĐ-TTg ngày 23/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia nhằm thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền.
Cũng trong buổi Hội thảo, ông Trung cũng đưa ra 3 khuyến nghị đến các bên liên quan và các VASP, bao gồm:
Đầu tiên, cộng đồng và các VASP tích cực đề xuất những giải pháp và phối hợp với các cơ quản quản lý, hiệp hội nghề nghiệp trong các vấn đề hoạt thiện cơ sở pháp lý VA và VASP.
Tiếp đó, hỗ trợ các hoạt động phổ biến nhận thức cộng đồng ở khối tư nhân như Quyết định 194/QĐ-TTg ngày 23/2/2024 thông qua việc chuẩn bị các chương trình đào tạo cho khách hàng của mình, chứng minh các quy trình tuân thủ và phối hợp với các đơn vị triển khai các hoạt động bảo vệ lợi ích cộng đồng chống lừa đảo
Cuối cùng, cùng hội nghề nghiệp chủ động sẵn sàng đóng thuế và đề xuất các giải pháp được đóng thuế để khẳng định vai trò của VA và VASP đóng góp vào nền kinh tế đất nước.
Nhiều đại diện VASP đang hoạt động tại Việt Nam cũng bày tỏ quan điểm sẵn sàng đồng hành cùng cơ quan có thẩm quyền trong quá trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý.
Ông Joe Tu, Giám đốc Phát triển Kinh doanh toàn cầu, đồng thời là đơn vị sản xuất Bitcoin sạch lớn nhất thế giới (VASP CoinEx) cam kết tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý và đạo đức tại Việt Nam, đặc biệt là các quy định về phòng chống rửa tiền. CoinEx cũng bày tỏ sự tuân thủ thông qua việc cam kết hỗ trợ chương trình truy vết các dự án có dấu hiệu lừa đảo ChainTracer do VBA khởi xướng, nhằm bảo vệ người dùng và giảm thiểu hậu quả từ việc lợi dụng công nghệ blockchain cho mục đích xấu, làm xói mòn lòng tin của xã hội.
Ngoài ra, Joe Tu nhấn mạnh tầm quan trọng và đề nghị tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý, cơ quan thực thi pháp luật và những đơn vị doanh nghiệp có liên quan nhằm tạo điều kiện cho các VASP tuân thủ chặt chẽ pháp luật một cách hiệu quả hơn.
Đại diện Remitano, một đơn vị VASP đã hoạt động được hơn 10 năm, mong muốn khung pháp lý tài sản ảo tại Việt Nam có thể được sớm hoàn thiện theo xu hướng chung của thế giới, đồng thời tạo điều kiện, ưu đãi chính sách cho các đơn vị cung cấp dịch vụ tài sản ảo có nhiều năm kinh nghiệm, uy tín trên thị trường.
“Việc hoàn thiện khung pháp lý theo hướng tạo điều kiện tích cực cho các VASP hoạt động và phát triển sẽ khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại Việt Nam, đưa Việt Nam thành điểm đến công nghệ tại khu vực”, vị đại diện Remitano nhấn mạnh.