Mossad và cuộc đột nhập thế kỷ vào kho hồ sơ hạt nhân tuyệt mật của Iran - Kỳ 1
Các đặc vụ Mossad đến vào buổi đêm, mang theo những ngọn đèn hàn có thể tạo ra ít nhất 3.600 độ – đủ nóng để cắt xuyên 32 két sắt, và khi hết giờ, họ rút lui mang theo khoảng 50.000 trang tài liệu và 163 đĩa CD chứa các bản ghi nhớ, video và kế hoạch mật.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu có bài phát biểu về các tài liệu mà Israel đánh cắp được, mà ông cho là chứng minh Iran đã nói dối về chương trình hạt nhân của mình, tại Bộ Quốc phòng ở Tel Aviv, vào ngày 30/4/2018. Ảnh: Flash90
Các đặc vụ Mossad khi tiếp cận một nhà kho nằm trong khu thương mại buồn tẻ ở Tehran đã biết chính xác họ có bao nhiêu thời gian để vô hiệu hóa hệ thống báo động, phá hai lớp cửa, cắt xuyên qua hàng chục két sắt khổng lồ và rời khỏi thành phố với nửa tấn tài liệu tuyệt mật. Khoảng thời gian đó là: 6 giờ 29 phút.
Sau một năm theo dõi nhà kho này, cơ quan tình báo Israel đã biết ca trực buổi sáng của lực lượng canh gác Iran sẽ tới vào khoảng 7 giờ sáng. Các đặc vụ được lệnh rời khỏi hiện trường trước 5 giờ để có đủ thời gian tẩu thoát. Một khi nhân viên Iran phát hiện, họ sẽ lập tức nhận ra rằng phần lớn kho lưu trữ hạt nhân tuyệt mật của đất nước – ghi lại nhiều năm nghiên cứu chế tạo vũ khí nguyên tử, thiết kế đầu đạn và kế hoạch sản xuất – đã bị đánh cắp.
Các đặc vụ Mossad đến vào đêm hôm đó, ngày 31/1/2018, mang theo những ngọn đèn hàn có thể tạo ra ít nhất 3.600 độ – đủ nóng để cắt xuyên 32 két sắt do Iran sản xuất (theo thông tin tình báo thu được trong quá trình chuẩn bị chiến dịch). Tuy nhiên, họ không cắt tất cả, mà ưu tiên những két chứa các bìa hồ sơ đen – nơi lưu giữ các bản thiết kế quan trọng nhất. Khi hết giờ, họ rút lui về phía biên giới, mang theo khoảng 50.000 trang tài liệu và 163 đĩa CD chứa các bản ghi nhớ, video và kế hoạch mật.
Vào cuối tháng 4/2018, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu công bố kết quả vụ đột kích, sau khi đã báo cáo riêng với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng. Ông nói đây là một lý do thêm nữa để ông Trump từ bỏ thỏa thuận hạt nhân năm 2015, lập luận rằng các tài liệu chứng minh Iran đã lừa dối và có ý định nối lại việc sản xuất bom nguyên tử. Vài ngày sau, ông Trump thực hiện lời đe dọa lâu nay: rút Mỹ khỏi thỏa thuận, một quyết định đã làm rạn nứt quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu.
Vào tháng 7/2018, theo lời mời của chính phủ Israel, ba phóng viên – trong đó có một người từ tờ New York Times – đã được xem các tài liệu then chốt trong kho dữ liệu mà Israel đánh cắp được. Nhiều tài liệu trong số này xác nhận điều mà các thanh tra của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) từng nghi ngờ qua nhiều báo cáo: mặc cho Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của mình vì mục đích hòa bình, nước này trong quá khứ đã làm việc một cách có hệ thống để tập hợp mọi thứ cần thiết nhằm chế tạo vũ khí hạt nhân.
“Chúng rất đáng tin”, Robert Kelley, kỹ sư hạt nhân và cựu thanh tra của IAEA, nhận xét từ Vienna sau khi được xem một phần kết quả từ vụ đánh cắp tài liệu. “Những tài liệu này cho thấy họ thực sự đã nghiên cứu chế tạo bom hạt nhân.”
Không có cách nào để độc lập xác minh tính xác thực của các tài liệu, phần lớn trong số đó đã có ít nhất 15 năm tuổi, xuất phát từ thời điểm chương trình mang tên Dự án Amad bị yêu cầu ngừng lại, và một phần công việc hạt nhân được chuyển sang các hình thức bí mật hơn. Phía Israel lựa chọn cẩn thận các tài liệu đưa ra cho báo giới, đồng nghĩa với việc những tư liệu có thể vô tội hoặc giải thích được có thể đã bị loại bỏ. Họ cũng cho biết một số tài liệu đã được giữ lại để tránh cung cấp thông tin tình báo cho các đối tượng khác đang tìm cách chế tạo vũ khí.
Bức ảnh từ dữ liệu mà Mossad đánh cắp được mô tả một nguyên mẫu không hoạt động của một cụm đầu đạn hạt nhân mà các quan chức Iran muốn xây dựng theo Dự án Amad. Iran đã ra lệnh dừng dự án vào năm 2003, nhưng các quan chức tình báo Israel tin rằng Tehran muốn bảo quản các tài liệu và bí quyết để có thể sử dụng trong tương lai. Ảnh: Chính phủ Israel
Về phía Iran, nước này khẳng định toàn bộ kho tài liệu là giả mạo, nhấn mạnh đây chỉ là một âm mưu tinh vi khác của Israel nhằm thúc đẩy việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, các quan chức tình báo Mỹ và Anh, sau khi tiến hành đánh giá riêng (bao gồm so sánh với các tài liệu mà họ từng thu thập được từ gián điệp và những kẻ đào tẩu), cho biết họ tin rằng những tài liệu này là xác thực.
Từ những gì Israel cho phép các phóng viên xem trong một cơ sở tình báo an ninh cao, một số điều đã trở nên rõ ràng.
Theo các chuyên gia hạt nhân quốc tế được tờ New York Times tham vấn, chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân của Iran chắc chắn lớn hơn, tinh vi hơn và được tổ chức tốt hơn so với hầu hết những nghi ngờ vào năm 2003, khi Dự án Amad được tuyên bố kết thúc. Iran có sự giúp đỡ của nước ngoài, mặc dù các quan chức Israel đã giữ lại bất kỳ tài liệu nào cho biết nguồn gốc của sự giúp đỡ này. ọ.
Các tài liệu nêu chi tiết những thách thức trong việc tích hợp vũ khí hạt nhân vào đầu đạn cho Shahab-3, một tên lửa của Iran. Một tài liệu đề xuất các địa điểm có thể thử hạt nhân dưới lòng đất và mô tả kế hoạch chế tạo lô vũ khí đầu tiên gồm năm vũ khí. Không có vũ khí nào được chế tạo, có thể là vì người Iran sợ bị bắt hoặc vì một chiến dịch của các cơ quan tình báo Mỹ và Israel nhằm phá hoại nỗ lực này, bằng các cuộc tấn công mạng và tiết lộ các cơ sở quan trọng, đã gây ra hậu quả.
David Albright, cựu thanh tra điều hành Viện Khoa học và An ninh Quốc tế (Mỹ), cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng các tài liệu chứa "thông tin tuyệt vời".
"Iran đã tiến hành nhiều cuộc thử nghiệm nổ mạnh liên quan đến phát triển vũ khí hạt nhân hơn những gì đã biết trước đây", ông nói với Quốc hội Mỹ vào tháng 6/2018.
Nhưng kho lưu trữ cũng cho thấy rằng sau một đợt bùng nổ hoạt động, một nhiệm vụ chính trị được giao vào cuối năm 2003 đã làm chậm đáng kể chương trình, giống như các quan chức Mỹ đã kết luận trong một báo cáo tình báo năm 2007.
Israel, quốc gia được cho là sở hữu chương trình hạt nhân không công bố, từ lâu đã tuyên bố rằng chương trình hạt nhân của Iran vẫn tiếp tục sau năm 2003 và một số tài liệu cho thấy các quan chức cấp cao trong chương trình của Tehran - bao gồm cả hai người sau đó đã bị ám sát, có lẽ là do các điệp viên Israel - đã tranh luận về cách chia chương trình thành các yếu tố công khai và bí mật.
Một trong những nhà khoa học đã cảnh báo rằng công trình nghiên cứu về neutron tạo ra phản ứng dây chuyền cho một vụ nổ hạt nhân phải được che giấu. “Nghiên cứu ‘Neutron’ không thể được coi là ‘công khai’ và cần phải được che giấu", ghi chú của nhà khoa học này viết. “Chúng tôi không thể bào chữa cho những hoạt động như vậy là phòng thủ. Hoạt động của neutron rất nhạy cảm và chúng tôi không có lời giải thích nào cho chúng".
Các tài liệu cho thấy, lời cảnh báo đó đến từ Masoud Ali Mohammadi, một nhà vật lý hạt nhân người Iran tại Đại học Tehran, người đã bị ám sát vào tháng 1/2010.
