Một góc nhìn quanh VN-Index tăng mạnh

Nhiều nhà đầu tư chờ đợi cơ hội tham gia thị trường trong các đợt điều chỉnh sâu, nhưng các đợt điều chỉnh không xuất hiện.

VN-Index ở đầu xu hướng tăng

Diễn biến tăng điểm của VN-Index từ đầu tháng 3/2023 tới nay dẫn tới một hiện tượng, đó là không ít nhà đầu tư e ngại trước đà tăng của thị trường nên tạm thời đứng ngoài, chờ chỉ số về vùng 1.080 điểm mới tham gia. Vậy tại sao VN-Index lại tăng mạnh trong thời gian vừa rồi? Liệu thị trường có an toàn hay không?

Dưới góc nhìn của người viết, VN-Index đang chuyển từ giai đoạn tích lũy sang giai đoạn tăng giá. Về lý thuyết, giá các cổ phiếu và chỉ số chung thường vận động theo chu kỳ gồm 4 giai đoạn: tích lũy, tăng giá, phân phối và đi xuống (xem biểu đồ).

VN-Index có thể đang ở đầu xu hướng tăng.

Hiện tại, VN-Index đang ở đầu giai đoạn 2 của chu kỳ mới, vậy chúng ta nên tập trung phân tích các đặc điểm của 2 giai đoạn đầu nhằm xác định hướng đi của thị trường.

Giai đoạn 1 - tích lũy, giá cổ phiếu thường dao động đi ngang, tích lũy trong biên độ hẹp kéo dài sau một xu hướng giảm mạnh. Các nhà đầu tư giá trị thường mua cổ phiếu trong giai đoạn này.

Giai đoạn 2 - tăng trưởng, giá cổ phiếu bứt phá từ nền giá đã tích lũy, vượt qua các ngưỡng kháng cự, đỉnh giá sau cao hơn đỉnh giá trước, đáy giá sau cao hơn đáy giá trước, với khối lượng giao dịch tăng dần.

Bản chất nhịp tăng hiện tại của VN-Index có thể so sánh với một tên lửa cất cánh khỏi bệ phóng, cần nhiều lực để đưa tên lửa đi lên không trung và lên tới một độ cao nhất định, tên lửa mới có thể duy trì được độ cao.

Đồ thị phân tích kỹ thuật VN-Index.

Trường hợp tên lửa lên được một chút đã về lại mặt đất thì xem như thất bại, bởi vì ở đầu chu kỳ, điều quan trọng đối với cổ phiếu nói riêng, thị trường nói chung trong xu hướng tăng là đà. Do đó, việc thị trường duy trì đà tăng chính là biểu hiện cho thấy độ khỏe cần có ở đầu chu kỳ mới.

Trong cuốn sách Giao dịch như một phù thủy chứng khoán của Mark Minervini có nêu lý thuyết về “sự tăng giá bỏ rơi”. Theo đó, tác giả đúc kết: “Trong vài tháng đầu tiên của thị trường tăng giá mới, chúng ta sẽ nhìn thấy làn sóng nhiều cổ phiếu thiết lập đỉnh cao mới; thị trường chung sẽ điều chỉnh ít, có thể chỉ từ 3 - 5%. Nhiều nhà đầu tư sẽ chờ đợi để mua tại các đợt điều chỉnh. Tuy nhiên, hiếm khi các đợt điều chỉnh như thế sẽ xuất hiện trong sóng tăng đầu tiên của thị trường tăng giá mới. Các chỉ báo kỹ thuật trông có vẻ ở trạng thái quá mua trong giai đoạn đầu tiên của thị trường tăng giá”.

Thực tế trên dường như đang đúng với VN-Index. Ngày 2/6/2023, chỉ số tạo khoảng trống phá vỡ (break-away gap) ở vùng 1.080 điểm, đồng thời vượt hẳn đường trung bình động 200 ngày (MA 200), xác nhận bước vào xu hướng tăng.

Không ít nhà đầu tư không ngờ thị trường không điều chỉnh, mà vượt hẳn mốc 1.080 điểm, tạo đà đi lên chinh phục ngưỡng 1.100 điểm.

Tên lửa thoát khỏi bệ phóng cần lực đẩy mạnh

Nhà đầu tư thấy VN-Index tăng mạnh thường có cảm giác thị trường rủi ro, nhưng thật ra, đây chính là yếu tố cho thấy thị trường đang khởi đầu một con sóng mới. Quan trọng là con sóng này không tăng ảo, mà đà tăng đến từ những câu chuyện vĩ mô ủng hộ như lạm phát trong nước hạ nhiệt, chính sách tiền tệ nới lỏng, chính sách tài khóa thúc đẩy phục hồi sản xuất - kinh doanh và tiêu dùng…

Đồ thị phân tích kỹ thuật (xem đồ thị) thể hiện VN-Index đã có khoảng trống phá vỡ (breakaway gap), dấu hiệu chỉ số đang ở chân sóng. Khoảng trống (gap) được định nghĩa là khoảng trống giữa 2 phiên giao dịch (hoặc 2 cây nến) liên tiếp. Gap được xác định dựa trên giá đóng cửa của cây nến phía trước và giá mở cửa của cây nến phía sau.

Khoảng trống phá vỡ là một loại khoảng trống xảy ra khi giá dịch chuyển mạnh mẽ, phá đường hỗ trợ hoặc đường kháng cự. Khi bứt phá lên trên đường kháng cự, khoảng trống phá vỡ thường là yếu tố xác nhận một xu hướng mới của thị trường, bởi nó cho thấy dòng tiền mạnh mẽ từ bên mua.

Khoảng trống phá vỡ với khối lượng giao dịch lớn hơn mức trung bình thể hiện sự chuyển dịch mạnh mẽ của thị trường theo xu hướng mới. VN-Index đã cho tín hiệu tạo khoảng trống phá vỡ vào ngày 2/6/2023 với thanh khoản đột biến, gần 1 tỷ cổ phiếu được chuyển nhượng, đưa thị trường vượt vùng kháng cự mạnh 1.080 điểm.

Thị trường liên tục tăng điểm gần đây cũng giống như một tên lửa thoát khỏi bệ phóng, ban đầu lực đẩy cần phải mạnh để đưa tên lửa bay lên. Theo đó, VN-Index duy trì đà tăng mạnh nhiều khả năng không phát ra tín hiệu rủi ro, mà là tín hiệu có thể xem xét cho một cơn sóng mới, nhất là khi các nhịp điều chỉnh diễn ra rất nhanh và không quá sâu, chỉ giảm 2 - 2,5%. Riêng chỉ báo sức mạnh tương đối (RSI) giữ ở vùng quá mua suốt thời gian dài, khiến các nhà đầu tư e dè và lo ngại về một nhịp điều chỉnh sâu.

Quay trở lại lý thuyết của Mark Minervini, đợt tăng giá đầu tiên để rời khỏi đáy quan trọng được gọi là “sự tăng giá bỏ rơi”. Trong suốt giai đoạn tăng giá bỏ rơi, nhiều nhà đầu tư chờ đợi cơ hội tham gia thị trường trong các đợt điều chỉnh, nhưng các đợt điều chỉnh không xuất hiện. Thay vào đó, lực cầu rất mạnh và thị trường liên tục tăng điểm, lờ đi các dấu hiệu kỹ thuật mua quá mức. Nếu các chỉ số thị trường chung lờ đi các dấu hiệu kỹ thuật mua quá mức sau khi trải qua thị trường con gấu (xu hướng giảm kéo dài) và danh sách các cổ phiếu dẫn dắt tăng lên, chúng ta nên xem đó là tín hiệu tốt về sức khỏe thị trường.

Để xác định xem liệu đợt phục hồi lần này có bền vững hay không, các phiên tăng giá cần kèm theo sự gia tăng của khối lượng giao dịch, còn các phiên giảm giá, thanh khoản thường ở mức thấp.

Một sự xác nhận khác là danh sách các cổ phiếu đạt đỉnh 52 tuần sẽ ngày càng vượt trội so với danh sách các cổ phiếu tạo đáy 52 tuần.

Thời điểm hiện tại, điều mà nhà đầu tư nên làm là tăng dần mức độ giải ngân vốn khi các cổ phiếu đáp ứng tiêu chí giao dịch. Nhà đầu tư cũng cần lưu ý: Chúng ta mua cổ phiếu, không phải mua toàn bộ thị trường, do đó, đừng quá sốt ruột khi thị trường chung rung lắc, mà tập trung vào cổ phiếu.

Lê Đạt