Một nhiệm kỳ 'bận rộn' và khát vọng bứt phá - Bài 2: Hài hòa giữa phát triển kinh tế đô thị hiện đại và gìn giữ di sản

Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Phương kiểm tra dự án trọng điểm trên địa bàn thành phố

Dung hòa giữa bảo tồn và phát triển

GS. Cao Ngọc Thành, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế cùng cộng sự tại Đại học Huế phân tích: Với vị thế mới, Huế có điều kiện thuận lợi hơn để tiếp cận nguồn lực từ Trung ương và quốc tế. Chính sách đặc thù dành cho đô thị trực thuộc Trung ương sẽ tạo động lực mạnh mẽ để phát triển. Thành phố sở hữu nhiều lợi thế về hệ thống di sản văn hóa được UNESCO công nhận, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, nền y tế chất lượng cao, cùng tiềm năng giáo dục, khoa học - công nghệ. Những lợi thế ấy đã được khai thác, là “nền móng” để Huế bứt phá trong giai đoạn tới.

Đi kèm cơ hội là những sức ép ngày càng lớn. Huế phải giải quyết bài toán dung hòa giữa bảo tồn và phát triển. Giới nghiên cứu gọi đây là “bẫy bảo tồn”. Cụ thể, nếu quá thận trọng trước nhiệm vụ bảo tồn, sẽ kìm hãm phát triển, nhưng nếu nóng vội sẽ làm tổn hại di sản, vốn là “linh hồn” của đô thị cổ. Huế còn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các trung tâm du lịch - dịch vụ lân cận đang đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, công nghệ và đô thị hóa sẽ gây sức ép lớn từ yêu cầu tăng trưởng.

Khu liên hợp sản xuất, lắp ráp ô tô Kim Long Motors được kỳ vọng sẽ là động lực cho ngành công nghiệp thành phố trong nhiệm kỳ mới

Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và yêu cầu thu hút FDI (vốn đầu tư nước ngoài) chiến lược cũng là những thử thách không nhỏ. Tuy nhiên, chính áp lực ấy lại buộc Huế phải chọn đúng hướng đi: Phát triển có điều kiện, dựa trên di sản nhưng bằng tư duy hiện đại, với quy hoạch thông minh và quản trị hiệu quả.

Phát huy lợi thế “3 trong 1”

Với vai trò và vị thế mới, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đòi hỏi Huế vừa phải gìn giữ kho tàng di sản vô giá, vừa khẳng định vị thế một đô thị trực thuộc Trung ương hiện đại, xứng đáng trên bản đồ quốc gia và khu vực.

UVTV, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hoàng Khánh Hùng thông tin: Mục tiêu của nhiệm kỳ 2025 - 2030 là xây dựng đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đồng thời, phát huy sức mạnh toàn dân; huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, xây dựng, phát triển TP. Huế đến năm 2030 là đô thị di sản đặc trưng của Việt Nam, một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của khu vực Đông Nam Á về văn hóa, du lịch và y tế chuyên sâu; một trong những trung tâm lớn của cả nước về khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao; trung tâm kinh tế biển mạnh của cả nước; quốc phòng, an ninh được bảo đảm vững chắc; đời sống vật chất và tinh thần của người dân đạt mức cao.

Huế là điểm đến giàu bản sắc về văn hóa. Ảnh: Đình Hoàng

Để hiện thực hóa, thành phố dự kiến đặt ra 4 chương trình phát triển trọng điểm: Phát triển đô thị thông minh gắn với di sản; Đẩy mạnh công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp văn hóa; Khuyến khích khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó, có 2 mục tiêu đột phá được coi “cú hích chiến lược” là xây dựng đô thị di sản thông minh và phát triển trung tâm y tế chuyên sâu - du lịch y tế.

Đối với đô thị di sản thông minh sẽ lấy bảo tồn làm nền, công nghệ làm đòn bẩy. Huế sở hữu kho tàng di sản văn hóa đồ sộ, nhưng giá trị ấy chỉ thực sự phát huy khi được quản trị bằng tư duy hiện đại. Trong bối cảnh mới, thành phố sẽ số hóa toàn bộ dữ liệu di sản, xây dựng bản đồ số để quản lý, giám sát và khai thác du lịch. Điều tiết dòng khách theo thời gian thực, ứng dụng vé điện tử, cảm biến lưu lượng để giảm tải cho Hoàng thành và vùng lõi di sản. Kết nối “vòng cung di sản sống” bằng giao thông xanh giữa sông Hương - khu vực Hoàng thành - phố cổ.

Theo các chuyên gia, quan trọng hơn phải chuyển từ “di dời - tái định cư” sang “di dời - tái thiết - tái sinh kế”, để người dân có việc làm gắn với dịch vụ - du lịch di sản. Nếu làm tốt, Huế không chỉ giữ trọn giá trị di sản mà còn biến di sản thành “tài sản phát triển”, tạo sự khác biệt so với các đô thị khác. Điều này cũng phù hợp với một trong những đột phá nhiệm kỳ 2025 - 2030 mà dự thảo báo cáo Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần XVII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 có nêu: “Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ gắn liền với bản sắc Huế”.

Theo GS. Cao Ngọc Thành, đối với trung tâm y tế chuyên sâu và du lịch y tế, Huế từ lâu đã được coi là “cái nôi y khoa” của miền Trung. Để xứng tầm, thành phố cần nâng lên tầm khu vực. Cụ thể, cần phát triển ba cụm y tế chuyên sâu: Tim mạch, ung bướu, hồi phục chức năng. Kết hợp y tế và du lịch bằng xây dựng gói dịch vụ du lịch y tế chất lượng cao. Ứng dụng công nghệ số, hồ sơ sức khỏe điện tử, y tế từ xa (telehealth) đa ngôn ngữ, AI hỗ trợ chẩn đoán. Hướng tới đạt chuẩn quốc tế cho các bệnh viện chủ lực, tạo thương hiệu Huế trên bản đồ y tế Đông Nam Á.

“Nếu thành công, Huế không chỉ là nơi “cứu chữa”, mà còn là “điểm đến sức khỏe” của khu vực, phát huy lợi thế “3 trong 1”: Bề dày y khoa, nguồn nhân lực chất lượng cao và môi trường sống an toàn, trong lành”, GS. Cao Ngọc Thành tin tưởng.

PGS.TS. Nguyễn Quang Linh, nguyên Giám đốc Đại học Huế góp ý: Trong phần xác định các nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, nên đưa rõ hai nhóm nhiệm vụ gắn trực tiếp với Nghị quyết (NQ) 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; NQ số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Đây là 2 NQ mang tính chiến lược, định hướng phát triển dài hạn.

Cần xác định rõ các chỉ tiêu phát triển khoa học công nghệ, tỷ lệ đóng góp của doanh nghiệp tư nhân vào tăng trưởng GRDP, tỷ lệ đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp, và các chỉ tiêu về phát triển công nghệ cốt lõi (như vi mạch, AI, nền tảng số...). Nhóm nhiệm vụ này sẽ góp phần củng cố các trụ cột phát triển quan trọng của thành phố, đặc biệt là gắn kết chặt chẽ với tinh thần của NQ 54 của Bộ Chính trị về phát triển TP. Huế đến năm 2045.

Làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy cuối tháng 7/2025, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình lưu ý, Huế phải tìm động lực tăng trưởng mới như công nghệ, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo, đồng thời đa dạng hóa nguồn lực cho an sinh xã hội.

2025 - 2030: Giai đoạn bứt phá

Bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030, cũng là thời điểm đầu vận hành tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nên đặt ra nhiều vấn đề mới liên quan đến cơ chế, chính sách, lãnh đạo, điều hành và tổ chức thực hiện; bên cạnh đó, nhiệm kỳ tới phải đạt mục tiêu tăng trưởng từ 10% cho thành phố.

Nhiệm vụ mới, bối cảnh mới đặt ra nhiệm vụ rất lớn đối với Đảng bộ thành phố, đòi hỏi sự nỗ lực, phấn đấu cao nhất, phát huy sức mạnh tổng hợp, động viên mọi nguồn lực và khả năng, trí tuệ của cán bộ, đảng viên góp phần quan trọng để tổ chức thực hiện thắng lợi mục tiêu chung của Đảng bộ và Nhân dân thành phố đã đề ra. Bài học quan trọng được rút ra là phải luôn sâu sát cơ sở, lắng nghe ý kiến Nhân dân, phát huy sức mạnh đoàn kết. Đây chính là nền tảng để biến quyết tâm thành hành động.

UVTW Đảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND, Trưởng đoàn ĐBQH TP. Huế Lê Trường Lưu khẳng định: “Bước vào nhiệm kỳ mới, những cơ hội mới, cùng những thách thức không nhỏ, Đảng bộ thành phố cùng nỗ lực, biến quyết tâm thành hành động cụ thể; huy động mọi nguồn lực, phát huy tiềm năng, thế mạnh; triển khai nhiệm vụ hài hòa giữa phát triển kinh tế đô thị hiện đại và gìn giữ di sản”.

Phía trước là chặng đường dài với yêu cầu cao hơn. Với nền tảng đã có, cùng khát vọng vươn lên và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, Huế hoàn toàn có đủ điều kiện để bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tư thế mới, khí thế mới, động lực mới. Cùng tin tưởng Huế của tương lai sẽ là đô thị di sản thông minh, giàu bản sắc, trung tâm lớn về văn hóa, du lịch, y tế, khoa học - công nghệ, xứng tầm không chỉ của Việt Nam mà cả khu vực Đông Nam Á.

Bài, ảnh: ĐỨC QUANG