Một phần ba trẻ em Thế giới bị đầu độc bằng chì

Nhiễm độc chì có thể gây tổn hại nặng tới thần kinh của trẻ em. Ảnh: Bích Nguyên

Đây là báo cáo đầu tiên về nhiễm độc chì ở trẻ em. Báo cáo cho biết gần 1 trong 3 trẻ em, tức là khoảng 800 triệu trẻ em trên toàn thế giới có mức chì trong máu bằng hoặc trên 5 microgam /deciliter (µg/dL), đây là mức độ cần phải có các hành động can thiệp. Gần một nửa số trẻ em này sống ở Nam Á.

“Với một vài triệu chứng ban đầu, chì âm thầm tàn phá sức khỏe và sự phát triển của trẻ em, hậu quả có thể dẫn tới tử vong” bà Henrietta Fore, Giám đốc điều hành UNICEF cho biết.

Báo cáo chỉ ra rằng chì là một chất độc thần kinh mạnh gây ra tác hại không thể khắc phục đối với não của trẻ em. Chì đặc biệt tàn phá đối với trẻ sơ sinh và trẻ dưới năm tuổi vì chì gây tổn hại cho bộ não của trẻ trước khi trẻ có cơ hội phát triển đầy đủ, khiến trẻ bị suy giảm hệ thần thần kinh, nhận thức và thể chất suốt đời.

Theo báo cáo, phơi nhiễm chì ở trẻ em cũng liên quan đến sức khỏe tâm thần, các vấn đề hành vi, gia tăng tội phạm và bạo lực. Trẻ lớn hơn thì gánh chịu các hậu quả nghiêm trọng như tăng nguy cơ tổn thương thận và các bệnh tim mạch trong cuộc sống tương lai.

Phơi nhiễm chì ở trẻ em ước tính sẽ làm thiệt hại gần 1 nghìn tỷ USD của các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình do những tiềm năng kinh tế bị mất trong suốt cuộc đời những trẻ em bị nhiễm chì.

Báo cáo lưu ý rằng việc tái chế pin axit chì không chính thức và không đạt tiêu chuẩn là tác nhân hàng đầu gây ngộ độc chì ở trẻ em ở các nước thu nhập thấp và trung bình, nơi số lượng phương tiện đi lại đã tăng gấp ba kể từ năm 2000. Số lượng phương tiện đi lại tăng lên, cùng với việc thiếu quy định và cơ sở hạ tầng tái chế ắc quy xe, đã dẫn đến 50% ắc quy axit chì được tái chế không an toàn trong nền kinh tế phi chính thức.

Các nguồn tiếp xúc với chì khác ở trẻ em bao gồm chì trong nước từ việc sử dụng ống dẫn nước có chì; chì từ ngành công nghiệp đang hoạt động, như khai thác và tái chế pin; sơn và bột màu có chì; xăng pha chì đã giảm đáng kể trong những thập kỷ gần đây nhưng trước đó là một nguồn lây nhiễm chính; hàn chì trong thực phẩm đóng hộp; và chì có trong gia vị, mỹ phẩm, thuốc bổ, đồ chơi và các sản phẩm tiêu dùng khác.

“Tin tốt là chì có thể được tái chế một cách an toàn mà không gây nguy hại cho công nhân, con cái họ và các khu vực lân cận. Các vị khu vực bị nhiễm chì có thể được khắc phục và phục hồi”, ông Richard Fuller, Chủ tịch của Pure Earth cho biết.

Mặc dù nồng độ chì trong máu đã giảm đáng kể ở hầu hết các quốc gia có thu nhập cao kể từ khi chấm dứt sử dụng xăng pha chì và hầu hết các loại sơn có chì, nhưng mức độ chì trong máu của trẻ em ở các nước thu nhập thấp và trung bình vẫn tăng và trong nhiều trường hợp, tăng cao tới mức nguy hiểm, ngay cả một thập kỷ sau khi chấm dứt xử dụng xăng pha chì trên phạm vi toàn cầu.

Báo cáo chỉ ra rằng chính phủ ở các quốc gia bị ảnh hưởng có thể giải quyết ô nhiễm và phơi nhiễm chì ở trẻ em bằng cách sử dụng các phương pháp phối hợp trong các lĩnh vực sau:

Hệ thống giám sát và báo cáo bao gồm xây dựng năng lực về xét nghiệm mức độ chì trong máu.

Các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bao gồm ngăn không cho trẻ em tiếp xúc với các khu vực và sản phẩm có nguy cơ cao chứa chì, chẳng hạn như một số loại gốm sứ, sơn, đồ chơi và gia vị.

Quản lý, điều trị và khắc phục bao gồm tăng cường hệ thống y tế để hệ thống này có thể phát hiện, theo dõi và điều trị phơi nhiễm chì ở trẻ em; và tiến hành giáo dục nâng cao và liệu pháp hành vi nhận thức cho trẻ em để giúp trẻ giải quyết tốt hơn các tác động tiêu cực của việc tiếp xúc với chì.

Nhận thức cộng đồng và thay đổi hành vi bao gồm liên tục tiến hành các chiến dịch truyền thông về sự nguy hiểm và nguồn phơi nhiễm chì cho phụ huynh, nhà trường, lãnh đạo cộng đồng và nhân viên y tế.

Pháp luật và chính sách bao gồm xây dựng, thực thi các tiêu chuẩn về môi trường, sức khỏe và an toàn để sản xuất và tái chế pin axit chì và chất thải điện tử, và thực thi các quy định chất lượng môi trường và không khí cho các hoạt động nấu chảy.

Hành động toàn cầu và khu vực bao gồm thành lập các đơn vị đo lường tiêu chuẩn toàn cầu để xác minh hậu quả của ô nhiễm đối với sức khỏe cộng đồng, môi trường và kinh tế địa phương; xây dựng một cơ quan đăng ký quốc tế về các kết quả ẩn danh của các nghiên cứu về mức độ chì trong máu; và tạo ra các tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc tế xung quanh việc tái chế và vận chuyển pin axit chì đã qua sử dụng.

Bích Nguyên