'Một số doanh nghiệp nhôm đang bán phá giá gây nhiễu loạn thị trường'

Doanh nghiệp nội địa ngành nhôm đang đối mặt nhiều rủi ro.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam năm 2023, ông Nguyễn Minh Kế - Chủ tịch Hội Nhôm thanh định hình Việt Nam, cho biết hiện trạng ngành nhôm Việt Nam vô cùng khó khăn. Nhu cầu thị trường giảm mạnh, các nhà máy đang hoạt động ở mức xấp xỉ 30% công suất, dòng tiền cạn kiệt.

Cùng với đó, ông Kế cho biết một số doanh nghiệp trong nước đang bán phá giá gây nhiễu loạn thị trường, do đó cần có biện pháp làm lành mạnh thị trường, tăng năng lực cạnh tranh cho sản phẩm nhôm Việt Nam để tìm kiếm thị trường xuất khẩu.

“Hội tiếp tục kiến nghị giảm thuế xuất khẩu nhôm dạng thanh, que và hình; đây là nhóm sản phẩm thế mạnh của nhôm Việt Nam hiện nay”, ông Nguyễn Minh Kế cho biết.

Cũng theo ông Nguyễn Minh Kế, những năm 2016 - 2018, nhôm Trung Quốc dư thừa sản lượng, tràn vào bán phá giá khiến doanh nghiệp nhôm nội địa lâm vào cảnh ngừng hoạt động, công nhân mất việc.

Năm 2019, Việt Nam đã áp thuế chống bán phá giá với nhôm định hình có xuất xứ từ Trung Quốc với mức thuế tạm thời từ 2,49% đến 35,58%. Quyết định áp thuế chống bán phá giá sẽ hết hiệu lực từ tháng 10/2024, thời hạn nộp hồ sơ rà soát cuối kỳ đến tháng 9/2023. Các nhà sản xuất đánh giá rất cao vai trò của thuế chống bán phá giá đối với thị trường trong nước những năm qua.

"Giai đoạn năm 2019 - 2020, việc áp thuế chống bán phá giá nhôm định hình xuất xứ từ Trung Quốc đã từng là cứu tinh cho các doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam trước bờ vực phá sản, mất đi thị trường trong nước. Do đó, các nhà sản xuất cần xem xét lại tình hình hiện nay và thống nhất quan điểm với hội để đề nghị Bộ Công Thương gia hạn quyết định thêm 5 năm", ông Kế nói.

Ông Nguyễn Minh Kế cũng nhắc đến xu hướng dịch chuyển dòng vốn đầu tư sang ngành nhôm Việt Nam những năm gần đây rất rõ nét, chủ yếu là dòng vốn đến từ các nhà sản xuất nhôm Trung Quốc đang chuyển hướng đầu tư sản xuất tại Việt Nam nhằm tránh bị áp thuế chống bán phá giá.

Đồng thời, việc chuyển điểm sản xuất có thể giúp nhôm Trung Quốc tận dụng được các ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại mà nhôm Việt Nam đang được hưởng, nhằm tránh các biện pháp phòng vệ thương mại của các nước như Mỹ, EU, Anh… Điều này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu của các nhà máy nhôm Việt Nam.

Cũng nói tới vấn đề phòng vệ thương mại, ông Vũ Văn Phụ, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Nhôm thanh định hình Việt Nam, lo ngại ngành nhôm Việt Nam đang dư thừa công suất.

Ông Vũ Văn Phụ phân tích, số nhà máy sản xuất nhôm khoảng 100, chủ yếu là sản xuất nhôm định hình. Năng lực sản xuất nhôm tăng mạnh, khoảng trên 1,2 triệu tấn/năm, đáp ứng đủ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Vài năm gần đây, công suất của ngành nhôm bắt đầu dư thừa. Sản lượng chỉ đạt 70% công suất thiết kế, lượng hàng hóa đã vượt xa nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu. Quý I/2023, các nhà máy chỉ hoạt động ở mức 30 - 40% công suất, chủ yếu duy trì việc làm cho người lao động, doanh thu thấp, dòng tiền khó khăn.

“Cần xem xét quy hoạch tổng thể ngành nhôm, sản xuất nhôm nguyên chất và tăng cường tái chế nhôm, tiếp cận nguyên liệu xanh”, ông Vũ Văn Phụ đề xuất, đồng thời kiến nghị cơ quan chức năng xem xét nghiên cứu xây dựng quy hoạch chính sách phát triển ngành; duy trì có hiệu quả biện pháp phòng vệ thương mại trong nước; xem xét cẩn trọng các dự án vốn FDI vào ngành nhôm Việt Nam; giảm thuế xuất khẩu nhôm profile; tăng năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường xuất khẩu, vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.

Kỳ Thư