Một số giải pháp nâng cao hiệu quả bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại lễ trao giải Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ tư, ngày 20/10/2024. (Nguồn: TTXVN)

Sau hơn 5 năm thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW, chúng ta đạt được nhiều thành tựu, góp phần quan trọng, giữ vững sự lãnh đạo của Đảng, củng cố niềm tin vào con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhân dân ta lựa chọn. Trong những năm tới, bối cảnh tình hình thế giới và trong nước đặt ra những vấn đề mới. Nhận diện đầy đủ, sâu sắc vấn đề phức tạp nảy sinh, tích cực tiến hành các biện pháp phù hợp, nâng cao hiệu quả thực hiện Nghị quyết là công việc cấp thiết.

Nhận diện rõ những vấn đề phức tạp, nảy sinh

Các tổ chức, phần tử chống phá chuyên nghiệp "khoác áo" nhà nghiên cứu, trao đổi học thuật, lựa chọn các vấn đề dễ xuyên tạc, tạo “điểm mờ”, gây ngộ nhận. Chúng nhấn mạnh, không còn hệ thống xã hội chủ nghĩa, một số nước vẫn giữ danh xã hội chủ nghĩa, nhưng đã “đổi màu”; không có kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Việt Nam đứng giữa “hai dòng xoáy”, theo nước này thì mất chủ quyền biển đảo, theo nước kia thì mất chế độ; quy định các điều đảng viên không được làm là đặt Đảng lên trên Hiến pháp; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là “đấu đá phe phái”…

Qua đó, các thế lực thù địch phủ định, làm lung lay niềm tin vào chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và công cuộc đổi mới...

Chúng phóng đại khuyết điểm, hạn chế (cái mà nước nào cũng có), quy thành bản chất chế độ, lỗi hệ thống. Tổ chức hội thảo khoa học, xuất bản ấn phẩm trong và ngoài nước, “nói lại”, “giải mã” sự kiện, nhân vật, nhằm xuyên tạc, bóp méo lịch sử. Khi ta công bố một số thông tin sự kiện mà điều kiện chiến tranh chưa thể nói đầy đủ, chúng bình luận “còn nhiều sự thật bị che dấu”! Một số kẻ suy thoái chính trị, “đổi màu”, bất mãn…, lợi dụng góp ý để lan truyền quan điểm sai trái… Thủ đoạn này ít nhiều gây hoang mang, dao động trong một bộ phận nhân dân, xã hội.

Tính đến đầu năm 2024, Việt Nam có 77 triệu người sử dụng internet (chiếm 79, 1% dân số); hơn 70 triệu người tham gia mạng xã hội (chiếm 71% dân số); 161,6 triệu người kết nối di động. Nhiều website xấu được sản xuất trên các máy chủ đặt ở nước ngoài, xuất hiện đều đặn, có “diện mạo” dễ gây nhầm lẫn với trang mạng được cấp phép. Trí tuệ nhân tạo (AI) được sử dụng để cắt ghép, xuyên tạc hình ảnh, ý kiến của lãnh đạo, các nhân vật nổi tiếng (KOL). Đây là “mảnh đất màu mỡ”, thủ đoạn mà các thế lực chống phá tích cực khai thác để cài cắm, lan truyền rộng rãi, nhanh chóng các thông tin độc hại, quan điểm sai trái.

Ảnh minh họa.

Các thế lực thù địch chống phá có tổ chức thường xuyên đeo bám trên các lĩnh vực, cả lý luận, tư tưởng và thực tiễn. Phạm vi chúng khai thác, chống phá rộng, từ các sự kiện quốc tế, Đại hội Đảng, lễ kỷ niệm, ngày truyền thống, đến các vụ án, hành vi vi phạm trật tự an toàn xã hội… Hình thức, phương pháp phát tán thông tin xấu, quan điểm sai trái rất “có nghề”, nhằm tăng sức lôi kéo. Mục đích của chúng là làm đầu óc ta lúc mờ lúc tỏ, hoang mang, dao động, suy giảm lòng tin, ý chí, quyết tâm; nội bộ chia rẽ, hành động thiếu thống nhất, cầm chừng…

Đối tượng chúng nhắm vào vừa rộng, vừa có trọng điểm. Truyền bá lối sống thực dụng, sính ngoại, khiến một bộ phận lớp trẻ chạy theo “thần tượng”, ít quan tâm đến chính trị, lịch sử, phai nhạt lý tưởng. Nhằm vào thế hệ tương lai để “không đánh mà thắng”. Lôi kéo một số cán bộ, đảng viên, người có ảnh hưởng lớn, cả đương chức, hưu trí “quay xe”, tác động tiêu cực bằng hàng trăm, hàng ngàn người bình thường.

Chúng dùng nhiều cách để dụ người vào “bẫy”. Có cán bộ sa vào nợ nần, buộc phải cung cấp thông tin, tài liệu (mà họ nghĩ đầy trên báo, mạng xã hội), để đổi lấy tiền trả nợ. Nhưng đã nhận tiền, bị bí mật ghi âm, quay phim, chụp ảnh, “tay đã nhúng chàm”, thì việc phải tiếp tục hợp tác, trở thành công cụ của chúng không quá xa.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Công tác đấu tranh phản bác, ngăn chặn các thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch có lúc, có nơi còn bị động, thiếu sắc bén, tính chiến đấu chưa cao; công tác nắm bắt dư luận trước những sự kiện, tình huống bất ngờ còn chưa kịp thời” ([1]). Có hội nghị phổ biến, học tập, thông tin về nghị quyết, chính sách, các vấn đề chính trị, xã hội, người nghe thường nhất trí, ít ý kiến trao đổi, phát biểu.

Nhưng bên ngoài phòng họp thì khác, nguyên tắc nói và làm theo nghị quyết chưa được tuân thủ nghiêm túc, mọi lúc, mọi nơi. Các vụ việc nóng gần đây được bàn luận sôi nổi trong cuộc tụ tập, lúc “trà dư, tửu hậu”, rỉ tai, lan truyền thông tin do “trang mạng đen” mớm, khiến một số người nửa tin, nửa ngờ, thậm chí nói chẳng biết tin ai! Thông tin xấu độc ngấm từ từ, tích tụ, khi gặp hoàn cảnh bất lợi, sẽ phát tác, khiến họ “tự chuyển hóa”.

Những năm tới, thế giới tiếp tục biến động nhanh chóng, phức tạp. Đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, tiến tới mốc 100 năm thành lập Đảng, 100 năm lập nước, với mục tiêu, yêu cầu cao hơn. Các thế lực thù địch chống phá quyết liệt với thủ đoạn, hành động biến hóa, tinh vi, nguy hiểm hơn.

Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cấp cao, có biểu hiện suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, đánh mất vai trò tiền phong, gương mẫu, ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tin của Nhân dân với Đảng. Bối cảnh đặt ra những vấn đề phức tạp, đòi hỏi phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn, có biện pháp mạnh mẽ, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Làm gì, làm thế nào để tăng cường bảo vệ, đấu tranh hiệu quả hơn

Trên cơ sở Nghị quyết số 35-NQ/TW, cần tăng cường và nâng cao hiệu quả thực hiện một số nhiệm vụ, biện pháp sau:

Một là, nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, mối quan hệ giữa “bảo vệ” và “đấu tranh”, “xây” và “chống”. Nghị quyết số 35-NQ/TW khẳng định: “Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch là một nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; là nhiệm vụ quan trọng, hàng đầu của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân…” ([2]); giữ vững vai trò lãnh đạo, nâng cao sức chiến đấu của Đảng, nhân tố quyết định sự tồn vong của chế độ, thắng lợi của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Vì vậy, thực hiện nội dung, giải pháp của Nghị quyết số 35-NQ/TW là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài. Không phải có “vấn đề lớn” nên phải tăng cường “bảo vệ”, “đấu tranh”, như thế lực thù địch xuyên tạc.

Là “nền tảng” thì phải luôn vững chắc. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trước hết và cơ bản là xây cho vững, là công cuộc “phòng thủ chủ động”, cần tiến hành thường xuyên. Đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Kiên định chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời phát triển, vận dụng sáng tạo, cụ thể hóa vào đường lối, chính sách và thực hiện thắng lợi trong thực tiễn.

Mọi tổ chức đảng, đảng viên cần rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, nâng cao trình độ lý luận, để đủ sức phòng ngừa, tự bảo vệ mình và tham gia bảo vệ chung. Một số tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên chưa thật sự trong sạch, vững mạnh, một vài khoảnh khắc buông lỏng, là vi rút độc hại có cơ hội xâm nhập, có thể “di căn” đến các bộ phận khác, làm suy giảm sức chiến đấu của Đảng, lòng tin của nhân dân với Đảng.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về “xây” và “chống”. “Bảo vệ”, “xây” là nhiệm vụ cơ bản, lâu dài; “đấu tranh”, “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, phải quyết liệt, hiệu quả. Hai nhiệm vụ gắn kết chặt chẽ, không thể tách rời. Nền tảng tư tưởng của Đảng càng vững chắc, thì sức mạnh đấu tranh càng lớn, tính hướng đích càng cao. Đấu tranh thể hiện tư tưởng chủ động tiến công, tính chiến đấu cao, nhằm bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.

Trên cơ sở Nghị quyết số 35-NQ/TW, cần tăng cường và nâng cao hiệu quả thực hiện một số nhiệm vụ, biện pháp.

Hai là, tổ chức đồng bộ, toàn diện và có trọng điểm, vận dụng kết hợp các hình thức, phương pháp đấu tranh linh hoạt, phù hợp, tính thuyết phục và hiệu quả cao. Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa cơ quan chuyên trách, kiêm nhiệm với lực lượng rộng rãi; chú trọng lựa chọn, bồi dưỡng cán bộ, xây dựng tổ chức tinh, gọn, mạnh, phát huy vai trò nòng cốt, định hướng của cơ quan tuyên giáo, báo chí, nghiên cứu. Cần xây dựng, thực hiện tốt chương trình, kế hoạch phối hợp, hiệp đồng giữa các cơ quan, tổ chức, đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy, Ban Chỉ đạo 35 các cấp.

Nội dung đấu tranh phải bảo đảm tính khoa học, toàn diện trên các lĩnh vực; có chuyên đề sâu, tập trung trọng điểm vào những vấn đề phức tạp, nhạy cảm trong nội dung chống phá chủ yếu của các thế lực thù địch. Vận dụng kết hợp các hình thức đấu tranh như, hội thảo, diễn đàn, bút chiến, truyền thông trên báo viết, báo hình, đài phát thanh, không gian mạng…, phù hợp với từng nội dung đấu tranh.

Phương pháp đấu tranh cần linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng, có sức thuyết phục và đạt hiệu quả cao. Đối tượng đấu tranh là các thế lực thù địch, bọn phản động lưu vong, “núp bóng” trong nước và những người hoang mang, dao động, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Quan điểm sai trái thuộc về bản chất chính trị của các thế lực thù địch, lan truyền nó là thủ đoạn chống phá có chủ đích.

Đối với các phần tử chống đối chuyên nghiệp, có học thức, bọn phản động lưu vong, cần có công trình nghiên cứu chuyên sâu, bài viết, bài nói mang tính khoa học, tính chiến đấu cao, vạch trần bản chất, bác bỏ luận điệu xuyên tạc. Một số người bản lĩnh chính trị không vững vàng, thiếu thông tin chính xác, ngộ nhận, bị lôi kéo, kích động, dẫn đến nhận thức, quan điểm sai trái. Với những người này, cần phản biện làm rõ cái sai, kết hợp biện pháp hành chính, đấu tranh tự phê bình và phê bình, giáo dục, thuyết phục họ quay đầu vào bờ.

Nền tảng tư tưởng của Đảng cụ thể hóa trong đường lối, nghị quyết, được đưa vào cuộc sống, tổ chức, vận động toàn dân thực hiện. Do đó, đấu tranh không chỉ trên mặt trận lý luận, tư tưởng mà còn bằng hành động thực tiễn, nêu gương của cán bộ, đảng viên. Thành tựu xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc là minh chứng sinh động, có tính thuyết phục cao về tính khoa học của chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, sự đúng đắn của đường lối và vai trò lãnh đạo của Đảng.

Đảng bảo vệ nhân dân, vì nhân dân, nhân dân sẽ bảo vệ Đảng theo cách của mình, giữ vững lòng tin, hưởng ứng và hăng hái thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Không phát huy được sức mạnh của đông đảo nhân dân sẽ hạn chế lớn hiệu quả thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW. Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp giữ được dân, củng cố niềm tin của nhân dân, là làm thất bại thủ đoạn nguy hiểm của các thế lực thù địch. Cần chú trọng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; phát huy vai trò tập hợp quần chúng của các tổ chức chính trị, xã hội, củng cố vững chắc thế trận lòng dân.

Ba là, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, bảo đảm tính chính xác, khách quan, toàn diện và kịp thời. Thông tin chính thống, công khai, minh bạch đẩy lùi thông tin độc hại, định hướng dư luận xã hội. Tuyên truyền, phổ biến nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thành tựu đất nước, củng cố lòng tin, nâng cao trình độ của nhân dân, để không bị lôi kéo, kích động; tham gia giám sát các tổ chức, cán bộ, đảng viên, bảo vệ Đảng, phát hiện, đấu tranh với âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.

Tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, ứng dụng khoa học, công nghệ, để công tác thông tin, tuyên truyền phù hợp, phổ cập, hấp dẫn và hiệu quả hơn. Chú trọng thông tin tuyên truyền đối với vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo, địa bàn phức tạp và trên không gian mạng. Khắc phục có hiệu quả tình trạng thông tin chưa kịp thời; văn hóa đọc sách báo có phần phai nhạt và hiện tượng một số báo nặng tính thương mại, đưa nhiều thông tin tiêu cực, câu khách, thu hút quảng cáo; ít chú ý lan tỏa gương tốt, việc tốt.

Ngoại giao tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng từ sớm, từ xa

Ngoại giao đại diện cho hình ảnh Việt Nam ở nước ngoài; có điều kiện quan hệ, tiếp xúc, giới thiệu để bạn bè quốc tế, các đối tác hiểu đầy đủ hơn về đường lối, thể chế chính trị, đường lối, chính sách đối ngoại, hội nhập quốc tế của Đảng, Nhà nước ta; thành tựu trong sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Trước hết, các tổ chức Đảng, cơ quan, đội ngũ cán bộ, đảng viên Ngành Ngoại giao phải thường xuyên làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong phạm vi của mình; ngăn chặn các phần tử phản động móc nối, xâm nhập, mua chuộc, truyền bá quan điểm sai trái vào nội bộ.

Đồng thời, phát huy điều kiện, lợi thế, chủ động, tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch từ xa, từ bên ngoài biên giới. Ngoài các nội dung chung trong Nghị quyết số 35-NQ/TW, cần thực hiện một số nhiệm vụ, biện pháp sau:

Thường xuyên làm tốt công tác thông tin đối ngoại; trao đổi, nắm bắt tình hình có liên quan với các cơ quan, tổ chức, nhân dân nước sở tại và kiều bào ta. Tổ chức hội thảo, giao lưu với các cơ quan, hội hữu nghị, nhà khoa học, nhân vật có uy tín, ảnh hưởng lớn, có quan hệ tốt với Việt Nam và kiều bào ta ở nước ngoài, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ. Phối hợp tổ chức, tạo điều kiện cho các đoàn nước ngoài thăm Việt Nam, để hiểu rõ hơn về đất nước, con người Việt Nam.

Thu hút kiều bào hướng về quê hương, phát hiện các phần tử chống đối, các máy chủ, ấn phẩm xuất bản ở nước ngoài chuyên cung cấp thông tin sai trái, xuyên tạc. Tham mưu với Đảng, Nhà nước về đối sách, giải pháp đấu tranh phù hợp, hiệu quả. Trên cơ sở luật pháp quốc tế, luật pháp mỗi nước; thông qua quan hệ, phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan, nhân dân nước sở tại và kiều bào ta, đấu tranh phản bác các hành vi lan truyền thông tin, quan điểm sai trái, thù địch với Việt Nam.

[1] Bộ Chính trị, Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22-10-2018 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

[2] ĐCS Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb CTQGST, Hà Nội, 2021, tr.91.

TS. Vũ Đăng Minh, ThS. Hoàng Diễm Hạnh