Một số giải pháp nâng cao hiệu quả phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị

Theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, phản biện xã hội “là việc nhận xét, đánh giá, nêu chính kiến, kiến nghị đối với dự thảo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước”. Trên cơ sở hiến định của Hiến pháp năm 2013, khoản 1 và 2 Điều 32 Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015 quy định:

“1. Phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là việc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trực tiếp hoặc đề nghị các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhận xét, đánh giá, nêu chính kiến, kiến nghị đối với dự thảo văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án của cơ quan nhà nước.

2. Phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mang tính xã hội, khách quan, khoa học, xây dựng, góp phần bảo đảm tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội và tính hiệu quả của văn bản; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội”.

Đây được xem là định nghĩa pháp lý chính thức về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, phản ánh việc Mặt trận Tổ quốc hoặc các tổ chức thành viên của Mặt trận đưa ra sự nhận xét, đánh giá, nêu chính kiến, kiến nghị đối với dự thảo văn bản của cơ quan nhà nước trên cơ sở nguyên tắc và các tiêu chí nhất định nhằm làm rõ tính xã hội, khách quan, khoa học, xây dựng, góp phần bảo đảm tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội và tính hiệu quả của văn bản; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, góp phần hoàn thiện, nâng cao chất lượng của các dự thảo văn bản của các cơ quan nhà nước.

Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015 xác định: “Nội dung phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam bao gồm sự cần thiết; sự phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tính đúng đắn, khoa học, khả thi; đánh giá tác động, hiệu quả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của dự thảo văn bản; bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, Nhân dân, tổ chức”. Như vậy, về nội dung, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc cần làm rõ các vấn đề sau:

- Sự cần thiết của văn bản dự thảo;

- Sự phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước của dự thảo văn bản;

- Tính đúng đắn, khoa học, khả thi của dự thảo văn bản;

- Đánh giá tác động, hiệu quả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của dự thảo văn bản;

- Sự bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, Nhân dân, tổ chức.

Thực trạng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị

Khái quát chung về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị

Tháng 8/1945, Ủy ban Mặt trận Việt Minh tỉnh Quảng Trị được chính thức thành lập. Mặt trận đã phát động các phong trào yêu nước thiết thực như: Tăng gia sản xuất, hũ gạo nuôi quân, mẹ chiến sĩ đỡ đầu quân đội, dân công vận tải... Thực hiện cuộc vận động khởi nghĩa, các Ủy ban Dân tộc giải phóng được thành lập, Mặt trận đã tập hợp, tổ chức nhân dân kết hợp đấu tranh chính trị với khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền, cùng cả nước đưa cách mạnh Tháng Tám thành công.

Năm 1950, Đại hội Mặt trận tỉnh được tổ chức tại chiến khu Ba Lòng, Đại hội đã xây dựng chương trình công tác, xác định mục tiêu cụ thể tổ chức và động viên các tầng lớp nhân dân hăng hái tiến hành cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, góp phần cùng cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Sau hiệp định Giơnevơ, đất nước tạm thời chia cắt làm hai miền, Quảng Trị là địa phương bị chia cắt, Vĩnh Linh trở thành khu vực miền Bắc xã hội chủ nghĩa.

Tháng 7/1961, Mặt trận dân tộc giải phóng Quảng Trị được thành lập, lời hiệu triệu của Mặt trận được tuyên truyền rộng khắp các địa bàn trong tỉnh. Từ sau năm 1975, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị (1975 - 1976), sau này là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bình - Trị - Thiên (1976 - 1989), tiếp tục động viên các tầng lớp nhân dân thông qua các phong trào hành động cách mạng trong lao động sản xuất, khắc phục hậu quả chiến tranh, tạo sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội trong toàn tỉnh.

Sau khi tỉnh Quảng Trị được tái lập (1/7/1989), dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành tỉnh Đảng bộ, qua các thời kỳ Đại hội của Mặt trận tỉnh, tổ chức Mặt trận tiếp tục được củng cố và mở rộng đến địa bàn khu dân cư; đội ngũ làm công tác Mặt trận từng bước nâng cao về phẩm chất chính trị và năng lực, trình độ, đáp ứng với yêu cầu của nhiệm vụ mới. Nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận ngày càng được đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tập hợp quần chúng.

Đến nay, hệ thống Mặt trận trong toàn tỉnh có: 10 Ủy ban Mặt trận huyện, thị xã và thành phố; 125 Ủy ban Mặt trận xã, phường, thị trấn và 819 Ban Công tác Mặt trận ở địa bàn khu dân cư, với 34 tổ chức thành viên.

Một số kết quả và thực trạng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị

Thứ nhất, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã làm tốt vai trò nòng cốt, chủ trì hiệp thương với các đoàn thể chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch phản biện xã hội, báo cáo cấp ủy và thông báo với chính quyền về kế hoạch phản biện xã hội hàng năm. Qua đó có được sự thống nhất cao về nội dung, cách thức, lĩnh vực, địa bàn, thời điểm và các vấn đề liên quan để tổ chức triển khai kế hoạch phản biện xã hội; chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch phù hợp với yêu cầu và điều kiện tình hình thực tế của địa phương; hạn chế được tình trạng dàn trải, hình thức, trùng lắp trong hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Đồng thời, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã tranh thủ, phát huy vai trò và sự tham gia, đóng góp của các Hội đồng tư vấn, là những chuyên gia, nhà khoa học trên các lĩnh vực trong hoạt động phản biện xã hội.

Thứ hai, Ban Thường vụ Tỉnh ủy quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời ban hành các Quyết định, Chỉ thị, Quy định đối với hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, nhất là quy định trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong tiếp thu, xử lý, giải quyết các ý kiến, kiến nghị của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội sau phản biện xã hội. Đây là cơ chế thuận lợi, tích cực, hữu hiệu để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam triển khai thực hiện tốt chức năng phản biện xã hội của mình.

Trong quá trình triển khai thực hiện, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh thường xuyên chú trọng công tác kiểm tra, đôn đốc, khảo sát thực tế nhằm kịp thời kiến nghị, bổ sung chỉnh sửa, khắc phục những khó khăn, vướng mắc; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong tỉnh xác định hoạt động giám sát, phản biện xã hội là một trong những nội dung trọng tâm công tác hàng năm và được đưa vào nội dung ký cam kết trách nhiệm của người đứng đầu.

Thứ ba, công tác triển khai các kế hoạch, chương trình phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc luôn nhận được sự đồng tình, hỗ trợ tích cực và hiệu quả của cấp ủy, chính quyền, các sở, ngành, cơ quan chức năng, các tổ chức, đơn vị có liên quan. Việc tổ chức ký kết và triển khai có hiệu quả các kế hoạch, chương trình phối hợp trong thực hiện phản biện xã hội đã huy động tích cực sự tham gia, đóng góp của các tổ chức, các ngành có liên quan.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhất là cơ sở đã chú trọng công tác tổ chức và hoạt động của các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, nhất là củng cố về tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động, qua đó đã kiến nghị với chính quyền xử lý nhiều sai sót, vi phạm trong các lĩnh vực, hạn chế thất thoát, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí ngay tại cơ sở, khu dân cư.

Thứ tư, việc triển khai thực hiện hoạt động phản biện xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã thể hiện tốt hơn, rõ nét hơn chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; qua đó khẳng định được vai trò, vị trí của tổ chức Mặt trận, được cấp ủy, chính quyền đánh giá cao. Nhiều văn bản kiến nghị, tham gia ý kiến sau phản biện xã hội có chất lượng cao, được các cơ quan, sở, ngành có trách nhiệm tiếp thu, phản hồi, điều chỉnh, bổ sung, mang lại hiệu quả tích cực và thiết thực trong bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của công dân, tổ chức, bảo vệ lợi ích Đảng, Nhà nước, bảo đảm thực thi pháp luật; đồng thời góp phần triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án, đề án trọng điểm của tỉnh.

Thực trạng công tác phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị, trong các cuộc phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc tỉnh, căn cứ nội dung phản biện mà có sự tham gia của các đoàn thể chính trị - xã hội nhằm có ý kiến phản biện đối với các nội dung có liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, tổ chức, hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của đoàn thể mình.

Phản biện xã hội đã thể hiện rõ tính nhân dân, thông qua hoạt động trực tiếp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp nắm bắt, thu thập được những ý kiến, kiến nghị, bình luận, nhận xét, đánh giá và cả thái độ phản ứng của người dân đối với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thể hiện được trực tiếp nhất ý kiến, kiến nghị phản ánh lợi ích cụ thể của người dân thuộc các đối tượng, thành phần, tầng lớp xã hội khác nhau.

Nhiều nội dung phản biện xã hội về các phương diện khác nhau của dự thảo văn bản như: bố cục, thể thức trình bày văn bản theo quy định; rà soát, đánh giá thực trạng để sát với thực tế, phân tích rõ nguyên nhân của thành tựu, hạn chế trong quản lý, dự báo những tác động sau khi dự thảo ban hành và đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp; các nội dung liên quan đến sự phân công, phối hợp, phương án triển khai dự thảo được thực hiện cụ thể, đồng bộ giữa các ban ngành, đoàn thể các cấp.

Hình thức phản biện xã hội được Mặt trận Tổ quốc các cấp trong vùng thực hiện rất phong phú phù hợp với chủ thể và đối tượng cũng như nội dung phản biện xã hội. Đối với chủ thể là các tổ chức (Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể nhân dân, tổ chức xã hội) thì thông qua 3 hình thức cơ bản là:

(1) Tổ chức hội nghị phản biện xã hội; (2) Gửi dự thảo văn bản được phản biện xã hội đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để lấy ý kiến; (3) Tổ chức đối thoại trực tiếp giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với cơ quan, tổ chức có văn bản được phản biện xã hội. Đối với Nhân dân (một cộng đồng, một cá nhân) thì thực hiện phản biện xã hội thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận mà mình là hội viên, thành viên, đoàn viên của tổ chức đó. Đây là hình thức mang tính pháp lý ràng buộc trách nhiệm giữa chủ thể phản biện xã hội với cơ quan tổ chức được phản biện xã hội. Tuy nhiên, ngoài hình thức đó ra, Nhân dân vẫn có thể tự mình bằng con đường gửi thư, gửi ý kiến đến các cấp có thẩm quyền, thông qua báo chí, các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải ý kiến của mình.

Công tác phản biện xã hội là một công tác mới, khó; một số cấp ủy, tổ chức đảng và các đoàn thể chính trị - xã hội nhận thức chưa thật sự đầy đủ, sâu sắc về ý nghĩa, tầm quan trọng, yêu cầu và mục đích của công tác phản biện xã hội.

Bên cạnh báo cáo sơ kết, tổng kết, cũng như các nội dung đã đánh giá ở trên, qua kết quả khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Trị cho thấy các yếu tố có tác động nhiều nhất là: Sự chỉ đạo, thống nhất của cấp ủy Đảng; Sự hoàn thiện của pháp luật về phản biện xã hội; Sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương; Sự phối hợp chặt chẽ của các đoàn thể. Ngoài ra, các yếu tố khác cũng có tác động rất lớn, như: sự phối hợp của cá nhân, tổ chức có nội dung phản biện xã hội; Yếu tố nhận thức; kinh phí thực hiện; văn hóa phản biện; các nguồn lực.

Hội thảo khoa học Chất lượng hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp ở địa phương - thực trạng và giải pháp tại Quảng Trị ngày 5/7/2024. (Ảnh minh họa)

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị

Nâng cao nhận thức về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Những năm gần đây, hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã được tiến hành từng bước, đi từ thấp đến cao, từ những vấn đề cụ thể hàng ngày trong đời sống của cộng đồng dân cư đến những vấn đề lớn có tầm vĩ mô của cả nước.

Nhìn chung, nhận thức của toàn xã hội đối với phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã được nâng lên một bước. Nếu như trước đây, nhận thức về vấn đề này còn khá mơ hồ, thì nay nó đã được định hình một cách rõ nét hơn. Phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đang dần trở thành một hoạt động được tiến hành thường xuyên ở nhiều lĩnh vực do nhiều chủ thể thực hiện, đặc biệt là phản biện đối với các dự thảo chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các dự án, đề án có tầm ảnh hưởng lớn và trực tiếp đến người dân.

Tổ chức thực hiện tốt hơn công tác tuyên truyền về các quy định cũng như kết quả, tác dụng, cách làm hay, sáng tạo về phản biện xã hội. Tuyên truyền trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, Ban Công tác Mặt trận khu dân cư; các vị nhân sĩ, trí thức, cá nhân tiêu biểu, người uy tín trong các dân tộc thiểu số, chức sắc trong các tôn giáo.

Phối hợp tuyên truyền rộng rãi trong đoàn viên, hội viên và nhân dân thông qua các phương tiện, hình thức tuyên truyền đa dạng, hiệu quả để người dân thấy được ý nghĩa của phản biện xã hội, tích cực phản ánh, cung cấp thông tin với Mặt trận, đoàn thể. Bằng các cách làm thiết thực, hiệu quả tác động đến nhận thức của các cấp, các ngành và sâu rộng trong Nhân dân ủng hộ phản biện xã hội.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong nhân dân về phản biện xã hội để nâng cao nhận thức về vấn đề này vì suy cho cùng chính Nhân dân là người thực hiện phản biện. Nếu đa số nhân dân chưa thấy được tầm quan trọng của hoạt động này thì khó có thể thực hiện tốt.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần phải có sự quan tâm thực hiện tổng hợp nhiều biện pháp, từ việc tiếp tục triển khai, tuyên truyền, tổ chức thực hiện có hiệu quả của các cấp Mặt trận các quy định về phản biện xã hội, kết quả, tác dụng của phản biện xã hội đến việc tổ chức hội nghị, hội thảo, nhằm rút kinh nghiệm, làm rõ những vướng mắc, bất cập, từ đó nâng cao nhận thức về phản biện xã hội.

Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất, kiến nghị, xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách và điều kiện đảm bảo cho phản biện xã hội

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tiếp tục kiến nghị với Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh và Trung ương trong xây dựng và hoàn thiện các cơ chế, chính sách bảo đảm cho hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia quản lý xã hội, thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng, tăng cường hoạt động giám sát của Nhân dân. Xây dựng các thiết chế phản biện có hiệu quả, tránh sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm được tính thống nhất trong một cơ chế pháp lý hữu hiệu để Nhân dân thực hiện quyền phản biện xã hội thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Phổ biến, giám sát việc thực hiện các quy định của Đảng, Nhà nước về phản biện xã hội

Cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh cần tiếp tục chỉ đạo quán triệt, triển khai các văn bản, nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, nhất là Quyết định số 217, 218 của Bộ Chính trị; Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các luật, bộ luật và các văn bản pháp luật khác về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; công tác nhân sự, bố trí cán bộ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp cần đảm bảo năng lực, trình độ lý luận, chuyên môn cũng như bản lĩnh để tổ chức, thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội.

Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, sự phối hợp của chính quyền các cấp là yếu tố quan trọng quyết định đến hiệu quả giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, tác động lớn đến nhận thức và hành động của các cấp, các ngành và Nhân dân trong toàn tình.

Phát huy các công cụ tuyên truyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh như Cổng thông tin điện tử Mặt trận Quảng Trị, Bản tin Công tác Mặt trận Quảng Trị, Cổng Thông tin Cứu trợ - Thiện nguyện Mặt trận Quảng Trị, chuyên mục Đại đoàn kết trên sóng Đài Phát thanh - truyền hình Quảng Trị, chuyên mục Mặt trận và cuộc sống trên báo Quảng Trị… để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, biểu dương, nhân rộng những cách làm hay, sáng tạo, những kết quả, tác dụng tích cực mang lại trong tổ chức, triển khai hoạt động phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Thường xuyên tuyên truyền trong Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, Ban Công tác Mặt trận khu dân cư; các vị nhân sĩ, trí thức, cá nhân tiêu biểu, người uy tín trong các dân tộc thiểu số, chức sắc trong các tôn giáo. Phối hợp, hướng dẫn các tổ chức thành viên tuyên truyền rộng rãi trong đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân thông qua các phương tiện, hình thức đa dạng, hiệu quả để người dân thấy được ý nghĩa của giám sát, phản biện xã hội, từ đó tích cực phản ánh, cung cấp thông tin phục vụ tốt hoạt động phản biện xã hội.

Nâng cao hiệu quả kết hợp phản biện xã hội với góp ý, tham gia xây dựng chính sách, pháp luật

Quy trình về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật cần phải được thực hiện một cách dân chủ, khoa học. Đặc biệt, phải công khai lấy ý kiến rộng rãi của nhiều đối tượng khác nhau trong xã hội, nhất là đối tượng liên quan, chịu tác động trực tiếp, có như vậy, văn bản quy phạm pháp luật được ban hành mới có tính khả thi cao.

Cần phải công bố công khai quá trình hoạch định, triển khai các chủ trương, chính sách để Nhân dân, các tổ chức có liên quan có điều kiện trao đổi, bàn bạc, tham gia ý kiến đóng góp, điều chỉnh, bổ sung ngay từ đầu khi hoạch định các chủ trương, chính sách hoặc trong quá trình triển khai thực hiện.

Cần có các quy định về hình thức, thời gian công khai các dự án, dự thảo văn bản quy phạm, pháp luật, dự thảo luật trên Cổng thông tin điện tử của các cấp, các ngành và phương tiện thông tin đại chúng. Cơ quan chủ trì mở Hộp thư điện tử để tiếp nhận và phản hồi các ý kiến đóng góp của Nhân dân trao đổi.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chất lượng kỹ năng, nghiệp vụ phản biện xã hội cho đội ngũ cán bộ Mặt trận

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong tỉnh cần lựa chọn và xây dựng cho được lực lượng nòng cốt để vừa làm chỗ dựa vừa làm nhiệm vụ tiên phong đột phá. Cần nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trên cơ sở đó có sự lựa chọn, bố trí cán bộ phù hợp. Nguồn lực con người để thực hiện phản biện xã hội cần được đảm bảo và quy định rõ trong các văn bản về công tác tổ chức cán bộ của Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh và được cấp ủy cùng cấp phê duyệt thông qua.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp cần phát huy tối đa tiềm năng và vai trò to lớn của các tổ chức thành viên, các cá nhân tiêu biểu, các nhân sĩ, trí thức, các nhà khoa học, các Hội đồng tư vấn, Ban Tư vấn, đồng thời thông qua hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, Mặt trận tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân, tập hợp dư luận xã hội. Đây là nguồn thông tin, tư liệu vô cùng phong phú, đa dạng và riêng có của Mặt trận Tổ quốc trên phương diện cả về lý luận và thực tiễn làm cơ sở tổ chức hoạt động giám sát, phản biện xã hội.

Tăng cường củng cố tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban Mặt trận các cấp và Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong tỉnh cần nghiên cứu, tham mưu, đề xuất hoàn thiện cơ chế về sự lãnh đạo của Đảng, phối hợp của chính quyền, các chủ trương, chính sách, quy chế, quy định của cấp ủy, chính quyền đối với hoạt động, công tác Mặt trận; đổi mới nội dung phối hợp với các cấp chính quyền, các tổ chức thành viên và không là thành viên. Xây dựng Ủy ban Mặt trận các cấp với thành phần, cơ cấu hợp lý, coi trọng tính tiêu biểu, tính đại diện và tính thiết thực; mở rộng thành phần là những cá nhân tiêu biểu, đại diện cho các giai cấp, tầng lớp, các dân tộc, tôn giáo, có đủ điều kiện, tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hiện nay để Mặt trận thực sự là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện, đại diện tiêu biểu cho ý chí và nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân.

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Chính trị (2013), Quyết định số 217-QĐ/TW ban hành “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”.

2. Bộ Chính trị (2013), Quyết định số 218-QĐ/TW ban hành “Quy định Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”.

3. Quốc hội (2013), Hiến pháp Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

4. Quốc hội (2015), Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật số: 75/2015/QH13.

5. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị (2014), Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị lần thứ XII, nhiệm kỳ 2019 - 2024.

6. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị (2014), Chỉ thị số 24-CT/TU về việc thực hiện “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội” và “Quy định về Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền”.

7. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị (2018), Quyết định số 907-QĐ/TU ban hành “Quy định trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền trong việc tiếp thu, giải quyết kiến nghị của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân sau giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”.

8. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị (2018), Quyết định số 908-QĐ/TU về việc ban hành “Quy định về tổ chức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh”.

9. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị (2019), Báo cáo Tổng kết công tác năm 2019 - 2023, chương trình phối hợp thống nhất hành động năm 2020 - 2024.

NGUYỄN THỊ THỦY THANH

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị