Một vấn đề kinh tế Mỹ khiến Fed lo ngại

Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg.

Trong khi nền kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng, việc các công ty nước này lại giảm tốc độ tuyển dụng, khiến các nhà hoạch định chính sách phải đối mặt với một bài toán khó: làm thế nào để cân bằng giữa việc duy trì tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát.

Theo dữ liệu từ Bộ Lao động Mỹ, tốc độ tăng trưởng việc làm ở nước này đã giảm đáng kể trong năm nay. Trong quý 3, trung bình chỉ có khoảng 62.000 việc làm mới được tạo ra mỗi tháng. Nhưng mặt khác, kinh tế Mỹ vẫn đang tăng trưởng mạnh mẽ, với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Trong quý 2, GDP Mỹ đạt mức tăng hàng năm 3,8%. Theo dự kiến, số liệu tăng trưởng GDP quý 3 của nước này sẽ được công bố trong tuần này.

Sự khác biệt giữa tăng trưởng việc làm chậm lại và tăng trưởng GDP còn mạnh đang khiến các quan chức Fed “đau đầu” khi cân nhắc có nên tiếp tục hạ lãi suất để kích thích nền kinh tế hay không.

Theo hãng tin CNN, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc các công ty Mỹ cắt giảm hoạt động tuyển dụng là sự bất định liên quan tới các chính sách kinh tế của Tổng thống Donald Trump. Các công ty Mỹ đang tỏ ra thận trọng trong việc đầu tư và mở rộng lực lượng lao động khi chưa rõ tác động đầy đủ của các chính sách này. Đặc biệt, những thay đổi lớn trong chính sách thương mại và nhập cư đã ảnh hưởng đến cả cung và cầu lao động, khiến thị trường lao động trở nên khó đoán định hơn.

Mặc dù vậy, năng suất lao động của người lao động Mỹ vẫn ở mức cao, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sản lượng kinh tế. Sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và các thiết bị xử lý thông tin đã giúp các công ty duy trì hiệu quả hoạt động mà không cần phải mở rộng lực lượng lao động. Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ, chi tiêu của doanh nghiệp cho thiết bị và phần mềm xử lý thông tin chiếm 4,4% GDP trong quý hai, chỉ thấp hơn một chút so với mức đỉnh điểm vào năm 2000.

Tuy nhiên, sự đầu tư vào công nghệ cũng có thể là một con dao hai lưỡi. Cách làm này giúp tăng năng suất, nhưng cũng có thể dẫn đến việc cắt giảm chi phí khác, bao gồm cả việc tuyển dụng. Nhà kinh tế trưởng Eugenio Aleman của công ty Raymond James dự báo đầu tư vào AI có thể đạt đỉnh vào năm tới, nhưng đồng thời cũng có thể làm giảm nhu cầu tuyển dụng.

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến thị trường lao động là sự thay đổi trong chính sách của Fed. Mặc dù Fed đã bắt đầu hạ lãi suất để kích thích nền kinh tế, nhưng sự không chắc chắn về tác động của các chính sách kinh tế lớn đã khiến các công ty do dự trong việc mở rộng lực lượng lao động. Theo dự báo kinh tế mới nhất của Fed, các quan chức dự kiến sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất trong vài năm tới, nhưng điều này có thể không đủ để bù đắp cho những tác động tiêu cực từ các chính sách kinh tế khác.

Một trong những rủi ro lớn nhất của việc kinh tế tăng trưởng mà không tạo ra nhiều việc làm là suy thoái. Ông Ryan Sweet, nhà kinh tế trưởng tại công ty Oxford Economics, cảnh báo rằng nếu thị trường lao động tiếp tục suy yếu, nền kinh tế Mỹ có thể dễ dàng bị tổn thương trước bất kỳ cú sốc nào. “Thị trường lao động là tuyến phòng thủ cuối cùng, nếu tuyến phòng thủ đó yếu đi, trò chơi kết thúc”, ông nói.

Thực tế này cũng đặt ra nguy cơ Fed có thể mắc sai lầm trong chính sách, khi phải đối mặt với sự mâu thuẫn giữa tăng trưởng GDP mạnh và tăng trưởng việc làm yếu. Trong một bài phát biểu vào tháng 11, Thống đốc Fed Christopher Waller miêu tả sự phân kỳ giữa tăng trưởng GDP và tăng trưởng việc làm là một “cuộc xung đột” cần phải tự hóa giải.

“Một trong hai bên phải lùi lại, hoặc tăng trưởng kinh tế yếu đi để phù hợp với một thị trường lao động suy yếu, hoặc thị trường lao động phải tăng trưởng mạnh hơn để phù hợp với tăng trưởng kinh tế”, ông Waller nói.

Trước thềm cuộc họp tháng 12/2025, các quan chức Fed đang phải cân nhắc kỹ lưỡng xem nên làm gì. Bà Lorie Logan, Chủ tịch Fed Dallas, đã nhấn mạnh rằng việc tiếp tục cắt giảm lãi suất sẽ khó khăn nếu không có bằng chứng rõ ràng về việc lạm phát giảm nhanh hơn dự kiến hoặc thị trường lao động nguội đi nhanh chóng.

An Huy