MSCI đánh giá cao cải cách, tiếp tục theo dõi sát thị trường Việt Nam

MSCI đánh giá cao nỗ lực, giải pháp của Việt Nam trong việc thúc đẩy nâng hạng thị trường chứng khoán Cổ phiếu NAB lần đầu tiên được vào rổ MSCI

Trong báo cáo mới nhất về khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu, MSCI ghi nhận Việt Nam đã có nhiều bước tiến đáng kể trong vòng 12 tháng qua, đặc biệt trong lĩnh vực thanh toán và minh bạch thông tin. Đáng chú ý, nhà đầu tư nước ngoài hiện có thể thực hiện giao dịch mua cổ phiếu mà không cần phải có sẵn tiền trong tài khoản, nhờ cơ chế các công ty chứng khoán trong nước đứng ra bảo lãnh thanh toán.

Đây được xem là một cải tiến quan trọng, góp phần tháo gỡ vướng mắc về cơ chế ký quỹ vốn là rào cản lớn đối với dòng vốn nước ngoài. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đã xây dựng lộ trình yêu cầu các công ty đại chúng công bố thông tin bằng tiếng Anh theo từng giai đoạn, bắt đầu từ ngày 1/1/2025 và hoàn tất vào ngày 1/1/2028, cho thấy nỗ lực cải thiện tính minh bạch và bình đẳng trong tiếp cận thông tin. MSCI khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi sát sao tiến trình triển khai các chính sách này.

Ảnh minh họa.

Dù vậy, phần lớn đánh giá của MSCI về thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn giữ nguyên so với năm trước. Giới hạn sở hữu nước ngoài tiếp tục là điểm nghẽn đáng kể, khi nhiều ngành nghề nhạy cảm vẫn áp dụng tỷ lệ sở hữu tối đa từ 0% đến 75% (trong khi mức cũ là từ 0% đến 50%), ảnh hưởng đến hơn 10% giá trị toàn thị trường.

Trong rổ chỉ số MSCI Vietnam IMI, có hơn 1% cổ phiếu bị ảnh hưởng bởi mức room thấp, khiến cơ hội đầu tư của khối ngoại bị thu hẹp đáng kể. Thêm vào đó, quyền bình đẳng của nhà đầu tư nước ngoài chưa được đảm bảo một cách đầy đủ, do nhiều doanh nghiệp vẫn chưa công bố thông tin bằng tiếng Anh, và quy định giới hạn sở hữu không chỉ ảnh hưởng đến tổng sở hữu mà còn ảnh hưởng đến tỷ lệ sở hữu tối đa của từng nhà đầu tư.

Một thách thức khác là thị trường ngoại hối tại Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn tự do hóa. Hiện không tồn tại thị trường tiền tệ ở nước ngoài, trong khi các giao dịch ngoại hối trong nước bị ràng buộc chặt chẽ với các giao dịch chứng khoán. Nhà đầu tư nước ngoài vẫn phải thực hiện thủ tục đăng ký, và việc mở tài khoản cần có sự chấp thuận của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC). Đồng thời, nhiều quy định thị trường vẫn chưa được công bố đầy đủ bằng tiếng Anh, gây khó khăn cho nhà đầu tư trong việc tiếp cận và đánh giá thông tin.

Về hoạt động thanh toán và bù trừ, Việt Nam hiện chưa triển khai các công cụ vay thấu chi, điều vốn đã phổ biến ở nhiều thị trường mới nổi và cận biên khác. Tuy nhiên, từ tháng 12/2024, một giải pháp quan trọng đã được đưa vào áp dụng, cho phép giao dịch không cần ký quỹ trước với sự đảm bảo thanh toán từ phía công ty chứng khoán. MSCI đánh giá cao nỗ lực này nhưng cho rằng cần thêm thời gian để đánh giá hiệu quả vận hành trên thực tế.

Một điểm sáng khác là quy định về chuyển nhượng chứng khoán đã có sự điều chỉnh tích cực, giúp các giao dịch ngoài sàn và chuyển nhượng trực tiếp giữa các tài khoản có thể được thực hiện thuận lợi hơn mà không cần xin phép trước từ cơ quan quản lý. Tuy nhiên, thời gian xử lý hồ sơ tại VSDC vẫn còn chậm, có thể mất vài ngày để hoàn tất, ảnh hưởng đến tính linh hoạt và hiệu quả của thị trường.

Thu Hương