Mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là cần thiết

Người tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe máy bắt buộc phải mua bảo hiểm xe, nếu không sẽ bị phạt từ 100.000- 200.000 đồng. Ảnh minh họa

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là bảo hiểm bắt buộc đang được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật như: Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Giao thông đường bộ năm 2008.

Ngoài ra tại Nghị định số 103/2008/NĐ-CP ngày 16/9/2008 của Chính phủ về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới và Nghị định số 214/2013/NĐ-CP ngày 20 tháng 12 năm 2013 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2008/NĐ-CP; Thông tư số 22/2016/TT-BTC ngày 16/2/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đã quy định quy tắc, điều khoản, biểu phí và mức trách nhiệm bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Qua số liệu thống kê trong thực tiễn cho thấy, tổng số các vụ tai nạn giao thông đường bộ xảy ra trong đó do mô tô hai bánh, xe gắn máy, xe máy chiếm tỉ lệ khoảng 70%. Hậu quả tai nạn giao thông đã gây ra thiệt hại không chỉ đối với nạn nhân về sức khỏe, tính mạng, tài sản… mà còn đối với cả chủ xe do phải chi trả bồi thường, thiệt hại về gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh, chi phí pháp lý, gây ảnh hưởng chung đến toàn xã hội.

Vì vậy, pháp luật đã quy định bảo hiểm trách nhiệm dân sự là bắt buộc đối với chủ xe cơ giới để nhằm bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân trong các vụ tai nạn giao thông, thể hiện rõ ý nghĩa nhân đạo của chính sách, bảo đảm nguồn hỗ trợ đủ lớn và kịp thời cho các nạn nhân tai nạn giao thông nhanh chóng khắc phục tổn thất về người và tài sản, mà không phụ thuộc vào việc người gây tai nạn có khả năng chi trả hay không.

Ngoài ra, bảo hiểm còn giúp chủ xe, người điều khiển phương tiện nhanh chóng ổn định cuộc sống, sinh hoạt và hoạt động sản xuất, kinh doanh nếu không may gây ra tai nạn giao thông. Đây là bảo hiểm được thế giới đánh giá là chính sách an sinh - xã hội cần thiết.

Quy định mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với xe cơ giới là cần thiết và đúng quy định pháp luật.

Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam thống kê, tính đến 30/6/2022, doanh thu bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới nói chung đạt 2.356 tỷ đồng, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm 2021 và chiếm tỷ trọng 7% tổng doanh thu phí toàn thị trường; bồi thường đạt 346 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 14,7%. Trong đó, doanh thu từ bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe mô tô, xe máy đạt hơn 545,4 tỷ đồng, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, số tiền bồi thường của bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe mô tô, xe máy chỉ là hơn 11,8 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 2,2%. Nhìn vào con số bồi thường thấp như vậy hẳn là điều đáng mừng, song nhìn vào số vụ tai nạn giao thông do xe mô tô, xe máy gây ra chiếm tỉ lệ khoảng 70% tổng số vụ tai nạn giao thông đường bộ thì lại đặt ra nhiều băn khoăn thấp là do đâu?

Thực tế có nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan khiến tỷ lệ bồi thường của bảo hiểm thấp. Chủ quan là do thủ tục đòi bồi thường còn rườm rà, khiến chủ xe, người tham gia bảo hiểm gặp nhiều khó khăn trong quá trình đề nghị thanh toán chi trả bảo hiểm, trong khi số tiền bồi thường không cao như kỳ vọng; do nhân viên của công ty bảo hiểm trong quá trình hướng dẫn hồ sơ bồi thường cho khách hàng chưa tư vấn, cung cấp đầy đủ thông tin về hợp đồng bảo hiểm, điều khoản, biểu phí, mức trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của chủ xe cơ giới… Khách quan là do nhiều người có suy nghĩ mua bảo hiểm là để đối phó với lực lượng chức năng, nên không chịu tìm hiểu kỹ trường hợp nào được và không được bồi thường, mức bồi thường là bao nhiêu, những thủ tục gì khi cần và khi thấy khó khăn, phức tạp thì lại bỏ luôn.

Trên cơ sở tổng kết, đánh giá thực tế thực hiện thời gian qua, nhằm cắt giảm thủ tục, tăng cường tạm ứng bồi thường, giải quyết bồi thường bảo hiểm và tạo thuận lợi về thực hiện bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; trong đó, bao gồm cả xe mô tô, xe máy cho người dân, ngày 15/1/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 03/2021/NĐ-CP thay thế Nghị định số 103/2008/NĐ-CP ngày 16/9/2008 của Chính phủ.

Nghị định 03 sửa đổi, bổ sung các quy định về tăng cường tạm ứng bồi thường, cắt giảm thủ tục hồ sơ bồi thường, đẩy mạnh giải quyết bồi thường; quy định rõ trách nhiệm cung cấp hồ sơ bồi thường bảo hiểm của các bên, thời hạn thanh toán bồi thường.

Về chế tài xử phạt, Nghị định 03 cũng nêu rõ, người tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe máy bắt buộc phải mua bảo hiểm xe, nếu không sẽ bị phạt từ 100.000 - 200.000 đồng, còn đối với ô tô nếu không mua bảo hiểm sẽ bị phạt từ 400.000 - 600.000 đồng.

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trả lời kiến nghị của cử tri về việc xem xét bãi bỏ quy định bắt buộc tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với xe cơ giới. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, việc quy định mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với xe cơ giới là cần thiết và đúng quy định pháp luật, đáp ứng nhu cầu thực tiễn nhằm bảo vệ lợi ích và an toàn xã hội, phù hợp với xu thế chung trên thế giới

Vì vậy, việc có bãi bỏ quy định bắt buộc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với xe cơ giới hay không cần phải có thêm thời gian nghiên cứu, cho nên trước mắt, các chủ xe cơ giới phải thực hiện nghĩa vụ tuân thủ quy định mua bảo hiểm bắt buộc theo quy định của pháp luật và được lựa chọn tham gia bảo hiểm bắt buộc tại doanh nghiệp bảo hiểm.

Khi mua bảo hiểm chúng ta hãy tìm hiểu kỹ quyền và trách nhiệm cũng như thủ tục, quy trình thực hiện bảo hiểm để hỗ trợ cho chính bản thân và tham vấn cho cộng đồng khi có tai nạn xảy ra. Có như vậy mới phát huy hiệu quả của bảo hiểm và hạn chế sự lơ là của người cấp bảo hiểm. Cùng với đó là chính sách bồi thường bảo hiểm cần được đổi mới, thông thoáng hơn nữa, thể hiện đúng vai trò của loại hình bảo hiểm có tính trách nhiệm xã hội cao.

Phạm Kim