Mùa cấy

Mới 4 giờ sáng, trời còn nhá nhem, mặt người nhìn chưa rõ hẳn mà đồng trên, ruộng dưới không khí làm mùa sôi động khắp nơi. Những người nông dân đầu nón lá, khăn quấn kín mặt, mình đẫm mồ hôi cần mẫn cấy lúa. Những cây mạ non dưới bàn tay thoăn thoắt cứ bám bùn lan dần, rộng ra mãi trên những thửa ruộng tít tắp. Ở phía xa, bóng người cấy lúa cứ dần lóa đi trong màn sương mỏng mờ đục chưa tan hết, nắng sớm vẫn yếu ớt chưa thoát khỏi cơn buồn ngủ để cuốn mây gọi những rặng núi cao thức giấc, ấy vậy mà tiếng cười đùa, trò chuyện đã rôm rả khắp trên cánh đồng. Người làm nông là vậy, vất vả thì mới no đủ. Nhà nông mà nhàn, đến vụ không làm, để đất trống thì chẳng có gì mà ăn. Lúa vụ mùa, cấy sớm ngày nào, tốt ngày ấy. Lúa mùa lớn nhanh, từ khi gieo hạt đến khi nhổ mạ chỉ trong độ 20 ngày, mạ non cấy xuống ruộng chỉ qua 3 ngày đã xanh đồng, đủ nước, đủ phân, chẳng mấy mà ra đòng lên hạt. Trên cánh đồng còn bảng lảng hơi sương, mùi hăng nồng của đám ruộng cày cấy, những cây mạ non cứ bám bùn thẳng hàng, đều lối lan rộng theo đôi bàn tay thoăn thoắt của những người nông dân.

Mùa cấy.

Trời dần sáng, ánh nắng gay gắt dần, dưới nắng, những đám ruộng cấy sớm đã phủ xanh chiếc thảm nhung của mạ non tươi mát. Những đám ruộng chưa cấy, nước được thả đầy ắp, trông như một mặt gương phản chiếu bầu trời cao. Giữa không gian rộng lớn, chiếc máy bừa gầm gừ nhả khói, thoăn thoắt theo tay lái của người nông dân, chạy từng đường bon bon trên đám ruộng. Ruộng muốn cấy được phải bừa đi bừa lại ít nhất 3 lần, rồi san phẳng mới cấy. Bây giờ làm ruộng đỡ hơn trước vì có máy móc thay con trâu. Tuy nhiên, chi phí cho mỗi sào ruộng làm bằng máy cũng chẳng rẻ chút nào vì dầu, mỡ liên tục tăng giá. Có điều, làm bằng máy nhanh hơn, tiện và kịp thời vụ. Làm nông ở các tỉnh thành vùng cao ngày nay còn nhiều khó khăn, vất vả. Khó khăn lớn nhất đối với nhà nông thường là thiếu nước. Thiếu nước thì không cấy được lúa nhưng nhiều nước lại làm chết cây mạ non. Thời tiết mỗi năm ngày càng thất thường, khó đoán. Năm nay, từ đầu tháng Sáu, trời mưa nhiều, nước nhiều nên người nông dân không còn lo chuyện thiếu nước, nhưng nước nhiều lại đi kèm với bài toán hại cây mạ, nước quá nhiều cây con bị ngập, úng chừng hai, ba ngày không thoát nước kịp là sẽ bị vàng lá rồi chết. Thế nên cứ sau mỗi trận mưa to, ai ai cũng kéo nhau ra đồng xem lúa, phần để thoát bớt nước, phần để chăm lại những cây con nghiêng ngả. Làm nông đúng là vất vả, cái nghề nhiều người trẻ hiện nay chẳng còn tha thiết muốn làm vì suốt ngày phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Ai cũng luôn khao khát thoát ra khỏi cái làng quê nghèo, gần núi xa đường nhựa. Bố mẹ thì cố gắng để con cái thoát khỏi cảnh nghèo khó, con cái thì nhìn vào cái khó, cái khổ của bố mẹ thì lại khao khát thoát khỏi cảnh chân lấm tay bùn.

Bây giờ phần lớn máy móc đã cày bừa thay sức trâu, nhưng quê tôi, nơi núi đồi còn nhiều hơn đất ruộng thì việc cấy cày thủ công vẫn còn nhiều. Thương cảnh lam lũ của người nông dân vẫn một nắng hai sương, chỉ riêng chuyện cấy thôi đã nhắc nhở tôi rất nhiều về bài học trân quý sức lao động, sự hiến dâng và tinh thần vượt khó. Cấy lúa là công việc đơn sơ, thường niên của người nông dân, nhìn giản đơn nhưng lại chứa đựng ý nghĩa nhân văn về cuộc sống, giống như cách dạy dỗ những đứa con. Trải qua gian nan, vất vả để rồi nhận về những mùa vụ bội thu, chính là hạt thóc mẩy vàng, con cái thành đạt. Hiểu rằng mình cũng như bao cây lúa, đời người ngoài kia được dưỡng nuôi trong vất vả, tin yêu, bao dung và nhân nghĩa thì phải biết sống đời chân thành, hiến dâng.

Cuộc sống luôn ban tặng mỗi người rất nhiều bài học, trải qua nhiều thăng trầm của cuộc đời, từ những buồn tủi, giận hờn đến hân hoan, hạnh phúc. Giống như vòng đời của cây lúa, mỗi một lần được bén rễ đâm sâu vào đất mẹ, lại vươn lên, vượt qua mọi nghịch cảnh, trổ bông trĩu hạt. Mùa cấy về với bâng khuâng từng đợt sóng xúc cảm trào dâng, là nỗi nhớ tuổi thơ đã xa nhưng cũng thật gần gũi.

Thủy Tiên