Mưa kéo dài, thủ phủ hoa cúc miền Trung 'đứng ngồi không yên'

Mưa kéo dài, thủ phủ hoa cúc miền Trung "đứng ngồi không yên". Video: Nguyễn Ngọc

Mưa dầm kéo dài, sâu bệnh bùng phát

Những ngày đầu tháng 12, làng hoa Nghĩa Hiệp (xã Vệ Giang, tỉnh Quảng Ngãi), nơi được mệnh danh “thủ phủ” hoa cúc miền Trung, đang bước vào giai đoạn cao điểm chuẩn bị cho vụ Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Tuy nhiên, thay vì không khí rộn ràng thường thấy như mọi năm, năm nay nhiều nhà vườn lại phủ lên sự lo âu khi thời tiết liên tục “trở chứng”, mưa kéo dài, khiến hoa phát triển chậm, sâu bệnh xuất hiện triền miên.

Tại thôn Hải Môn (xã vệ Giang), ông Lê Văn Nông bắt đầu ngày làm việc từ lúc trời còn chưa sáng. Gần 1.200 chậu cúc, hồng, cúc mâm xôi là công sức của nhiều tháng trời ông miệt mài chăm sóc. Nhưng với ông, đây đang là vụ mùa nhiều nỗi lo toan nhất trong hàng chục năm gắn bó với nghề trồng hoa.

Các vườn trồng hoa ở xã Vệ Giang (tỉnh Quảng Ngãi). Ảnh: Nguyễn Ngọc

“Đầu vụ mưa liên tục, hoa chết nhiều lắm, nhìn mà xót ruột. Gần đây thời tiết ổn hơn nhưng cây vẫn phát triển rất kém, còi cọc, khó mà đẹp bằng mọi năm. Vụ này khó mà đẹp, còn giá cả thì còn mù mờ, chưa dám nói trước. Nếu hoa xấu thì thương lái ép giá, mà giá thấp quá là coi như lỗ”, ông Nông lo lắng.

Theo ông Nông, hiện tại nhà vườn phải chong đèn xuyên đêm, phun thuốc, tỉa lá liên tục để giữ ấm cho cây, kích thích sinh trưởng. “Làm thì làm chứ vẫn là đánh cược với trời. Nếu mưa kéo dài thêm nữa là coi như mất vụ Tết này”, ông Nông nói.

Người dân chong đèn cho hoa. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Cũng không khá hơn là bao, ông Nguyễn Văn Nhất (trú ở thôn Đồng Viên, xã Vệ Giang) cũng đang “ôm” gần 800 chậu cúc. Gần 5 tháng chăm sóc liên tục, từ khi xuống giống vào tháng 7 âm lịch, nhưng nếu thời tiết bất lợi, mưa kéo dài nữa sẽ khiến nhiều công sức “đổ sông”.

Làng hoa Nghĩa Hiệp (xã Vệ Giang) được mệnh danh “thủ phủ” hoa cúc miền Trung. Ảnh: Nguyễn Ngọc

“Mưa kéo dài nên hoa cúc năm nay bị nấm nhiều lắm, sâu bệnh thì triền miên. Trời cứ mưa là cây chậm phát triển, nhiều chậu phải nhổ bỏ. Mình có kinh nghiệm bao nhiêu năm nhưng gặp thời tiết kiểu này thì cũng bó tay. Giờ chỉ mong 'qua được cửa ải thời tiết', nắng lên kịp để hoa kịp phát triển, nở đúng vụ Tết”, ông Nhất chia sẻ.

Nỗi lo đầu ra lẫn chi phí

Với các hộ trồng quy mô vừa, khó khăn cũng không kém phần nặng nề. Vợ chồng ông Phạm Hải (thôn Đồng Viên) cho biết, năm nay, ngoài nỗi lo thời tiết, họ còn chật vật vì chi phí vật tư tăng mạnh. Giống, phân bón, thuốc trừ sâu, đất, cát, nhân công… đều đội giá. “Năm nay cái gì cũng tăng. Mà hoa thì cứ chậm phát triển vì mưa. Trồng được đã khó, giữ được lại càng khó hơn. Chỉ mong đến lúc bán có chút lãi để bù công sức”, ông Hải nói.

Người dân xã Vệ Giang tất bật chăm sóc hoa. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Thời tiết bất lợi, mưa lớn kéo dài khiến hoa bị nấm, hư hại rất nhiều. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Không ít nông dân gọi vụ hoa năm nay là “canh bạc lớn”. Thời tiết bất thường khiến họ phải phun thuốc nhiều hơn, dùng phân nhiều hơn, chi phí đội lên nhưng chất lượng hoa lại không thể đảm bảo. “Hoa cúc mà không đủ nắng là coi như thất bại một nửa”, ông Hải nhận định.

Nghề trồng hoa cúc từ lâu vốn nhiều rủi ro, đặc biệt về yếu tố thời tiết. Nhưng năm nay, khó khăn dường như nhân lên khi hoa liên tục “bệnh”. Theo nhiều nhà vườn, để có một chậu cúc đẹp, người trồng phải tuân thủ đúng lịch, đúng thời gian bón phân, thuốc, tỉa, tạo tán. Một khâu trễ hoặc sai thời điểm là hoa phát triển lệch, nụ nhỏ, màu kém tươi và giá bán sẽ giảm mạnh.

Không ít nông dân gọi vụ hoa năm nay là “canh bạc lớn” vì thời tiết bất lợi. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Với các hộ trồng quy mô vừa, khó khăn cũng không kém phần nặng nề vì vật tư tăng cao. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Không chỉ đối mặt nỗi lo chất lượng hoa, nông dân còn bất an về đầu ra. Những năm thời tiết thuận lợi, thương lái về mua sớm, giá cao. Nhưng năm nay, người trồng lẫn người mua đều dè chừng vì chất lượng hoa khó đoán.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Hà - Bí thư Đảng ủy xã Vệ Giang, cho biết, toàn xã hiện duy trì khoảng 30ha trồng hoa cúc Tết. Tuy nhiên, hai đợt mưa lũ liên tiếp vừa qua đã làm nhiều diện tích hoa hư hỏng, năng suất dự báo không bằng cùng kỳ năm trước. Về đầu ra, ngoài các thương lái truyền thống thu mua thì bà con cũng có liên kết với các hợp tác xã hoa ở xã Nghĩa Hiệp (cũ) giúp đầu ra ổn định.

Mỗi năm làng hoa Nghĩa Hiệp cung ứng ra thị trường trong và ngoài tỉnh hơn 250.000 chậu hoa cúc các loại. Ảnh: Nguyễn Ngọc

“Hoa cúc Nghĩa Hiệp được chứng nhận OCOP, nhưng đa phần người dân trồng theo kinh nghiệm truyền thống, không rõ định hướng, khó tiếp cận thị trường. Địa phương mong có cơ quan chuyên môn quảng bá nhằm tăng đầu ra cho vựa hoa cúc lớn nhất miền Trung này”, bà Hà nói.

Nguyễn Ngọc