Mua sắm hay chờ đợi? Người Mỹ 'lạc lối' giữa cơn bão thuế quan

Một người mua sắm vào cuối tuần qua ở Marina del Rey, bang California. Ảnh: New York Times

Ông bà Charlene và Phil Willingham đã suy nghĩ khá lâu về việc thay thế các thiết bị gia dụng 20 năm tuổi trong bếp của họ, nhưng với viễn cảnh chi phí tăng đột ngột, họ quyết định rằng đây là thời điểm thích hợp. Vợ chồng Willingham, cả hai đều đã nghỉ hưu, đã đến một cửa hàng ở vùng ngoại ô Chicago hôm thứ Sáu tuần trước (4/4), với một danh sách mua sắm dài: bếp, tủ lạnh, lò vi sóng và máy rửa bát.

"Chúng tôi sẽ trì hoãn từ lâu việc mua các thiết bị mới, nhưng bây giờ vì tăng thuế quan, tôi muốn mua chúng trước khi giá tăng", bà Willingham, 64 tuổi, cho biết khi đang mua sắm tại cửa hàng điện tử Abt Electronics ở Glenview, bang Illinois. Nhận xét về thông báo của chính quyền về áp thuế quan toàn cầu, bà cho biết: "Nó như châm ngòi cho một cuộc chiến".

Tại các cửa hàng tạp hóa, đại lý ô tô, trung tâm thương mại và các chuỗi cửa hàng giảm giá lớn trên khắp cả nước, các cuộc phỏng vấn của New York Times với hơn hai chục người Mỹ vào cuối tuần qua cho thấy nhiều người đang chạy đua trước viễn cảnh thuế quan gây tăng giá, nhanh chóng thực hiện các giao dịch mua sắm lớn nhỏ.

“Sự hoảng loạn khiến tôi muốn mua sắm”, Shali Santos, 28 tuổi, cho biết sau khi mua sắm các mặt hàng thiết yếu với số lượng lớn — nước, xà phòng, nước súc miệng — tại một cửa hàng Costco Wholesale ở Marina del Rey, Los Angeles. Cô cũng nhận thấy nhiều người xung quanh cô dường như đang mua sắm nhiều hơn bình thường các mặt hàng thiết yếu tương tự.

Trong khi đó, những người khác cho biết thói quen mua sắm của họ không thay đổi sau thông báo về thuế quan, phần lớn là vì họ kiên nhẫn và tin tưởng vào “trò chơi dài hạn” của tổng thống, và cho rằng bất kỳ nỗi đau ngắn hạn nào, bao gồm cả khả năng tăng giá, đều sẽ được giải quyết.

“Tôi tin rằng mọi chuyện sẽ ổn”, Gregg Harris, 61 tuổi, cho biết khi đang mua thực phẩm tại một cửa hàng Walmart ở Nashville.

Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều bày tỏ sự không chắc chắn các mức thuế quan này sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ như thế nào. Giá cả có thể bị ảnh hưởng như thế nào và khi nào bởi các động thái của Tổng thống Trump? Những mặt hàng nào có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất? Ngay cả khi họ biết câu trả lời cho những câu hỏi như vậy, một số người cũng tự hỏi, liệu họ có thực sự đủ khả năng mua những mặt hàng đắt tiền ngay bây giờ để tránh chi phí cao hơn sau này không?

Thông báo thuế đối ứng đã nhanh chóng làm chao đảo thị trường toàn cầu và các nhà kinh tế cho biết nhiều chi phí phát sinh do thuế quan sẽ được chuyển sang người tiêu dùng. Ảnh: New York Times

Các thông báo về thuế quan đối ứng của chính quyền Tổng thống Trump nhanh chóng làm thị trường toàn cầu chao đảo, giáng một đòn mạnh vào danh mục đầu tư và các nhà kinh tế cho biết nhiều chi phí phát sinh do thuế quan sẽ được chuyển cho người tiêu dùng. Những người ủng hộ chính sách này nói rằng thuế quan cuối cùng sẽ mang lại việc làm cho nước Mỹ, trong khi những người phản đối cho rằng chúng sẽ làm đảo lộn nền kinh tế.

Trong số những người được New York Times phỏng vấn tại các cửa hàng vào cuối tuần trước, mức độ lo ngại về giá cả tăng cao, và nhu cầu cấp bách mới về né tránh tác động của thuế quan, dường như gắn chặt với các liên minh đảng phái.

Tại cửa hàng Abt Electronics ở Glenview, nơi hoạt động mua sắm diễn ra sôi động, Laura Papa, 44 tuổi, cùng gia đình đến để tìm lò nướng và tủ lạnh mới.

"Chúng tôi dự định đợi đến mùa hè, nhưng rồi thảm họa này đã xảy ra", bà Papa, một kế toán từng ủng hộ ứng viên Dân chủ Kamala Harris, cho biết. Bà nói rằng thuế quan có khả năng phá hủy nền kinh tế của quốc gia và đưa ra lời khuyên cho những người khác: "Tốt hơn là bạn nên mua đồ trước khi giá tăng".

Sau khi thuế quan mới được công bố vào tuần trước, bà Plaine, 48 tuổi, cho biết bà cảm thấy buộc phải mua sắm số lượng lớn nhiều mặt hàng tại Costco để đề phòng giá của chúng bắt đầu tăng. Nhưng Plaine cho biết bà cũng bị kìm kẹp bởi hoàn cảnh mà nhiều người Mỹ có thể đang phải đối mặt: chi phí cho các mặt hàng thông thường vốn đã quá cao và họ không đủ tiền để chi cho mua tích trữ.

Bà Plaine cho biết nỗi lo lắng về tiền bạc và chi phí tăng cao thậm chí khiến bà mất ngủ trong những ngày gần đây. “Tôi cố gắng không hoảng sợ”, bà nói.

Trong khi đó, nhiều người tiêu dùng ủng hộ ông Trump cho biết họ không điều chỉnh thói quen mua sắm của mình chút nào chỉ vì thuế quan.

“Tôi thích chúng”, ông Dixon Witherspoon, 66 tuổi, nói về thuế quan khi ông mua bóng đèn lò nướng ở Nashville. “Vấn đề với nước Mỹ là mọi người đều lo lắng về báo cáo cổ phiếu hàng quý của họ và mọi thứ đều chỉ là tầm nhìn ngắn hạn, điều này không tốt cho bất cứ điều gì.”

Ông Witherspoon, một giám đốc điều hành đã nghỉ hưu trong lĩnh vực bảo hiểm, cho biết ông hy vọng thuế quan sẽ tăng cường sự độc lập trong sản xuất của quốc gia và tạo ra sân chơi công bằng hơn cho các doanh nghiệp Mỹ. “Thuế quan sẽ gây đau đớn trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, chúng sẽ rất tuyệt vời”, ông nói.

Tại Milwaukee, J.J. Kennedy, người ủng hộ nhiệt thành của Tổng thống Trump, cho biết ông không nghĩ thói quen mua sắm của mình sẽ thay đổi sau khi Washington áp dụng thuế quan.

Nhưng nhiều người mua sắm cho biết viễn cảnh về thuế quan càng làm tăng thêm nỗi lo lắng về một nền kinh tế vốn đã không dễ dàng. Ngay cả khi giá cả vẫn chưa tăng, sự không chắc chắn về những gì sắp tới và sự sụt giảm đột ngột của các tài khoản tiết kiệm hưu trí là những dấu hiệu đáng lo ngại.

“Dù trực tiếp hay gián tiếp, mọi người đều bị ảnh hưởng - 401 nghìn cổ phiếu của tôi bị ảnh hưởng, lương hưu của mẹ tôi bị ảnh hưởng, khoản đầu tư của nhiều người cũng bị ảnh hưởng”, Alonzo Beyene, chủ một doanh nghiệp công nghệ đang mua sắm ở Miami sáng 5/4, cho biết.

Quay lại cửa hàng đồ gia dụng ở Illinois, gia đình Willingham nghiên cứu một chiếc bếp sáu lò bằng thép không gỉ. Cả hai đều là đảng viên Dân chủ, họ đều suy ngẫm về mục đích của thuế quan. "Tôi không biết nó có lợi cho người dân Mỹ kiểu gì", bà Willingham nói. "Tôi thực sự hy vọng và cầu nguyện mọi thứ có thể sớm được giải quyết".

Thu Hằng/Báo Tin tức