Mùa thi, sĩ tử cần làm gì để 'học đâu, nhớ đó'?
Để việc ôn thi đạt hiệu quả, chuyên gia dinh dưỡng cho rằng các sĩ tử cần ăn đủ chất, tránh ăn nhiều đạm, thức khuya và dùng chất kích thích.
Ăn đủ chất, ngủ đủ giấc
Hiện là thời điểm nước rút chuẩn bị các kỳ thi quan trọng vào lớp 10, tốt nghiệp THPT, chính vì vậy một chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp sẽ giúp sĩ tử đủ sức khỏe để "học đâu, nhớ đó".
TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa khám tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia Hưng cho rằng, quá trình ôn thi căng thẳng, não bộ hoạt động nhiều, để việc ôn thi đạt hiệu quả thì cần bổ sung các chất dinh dưỡng nhiều hơn bình thường, nên có chế độ ăn thích hợp mỗi ngày, tránh ăn quá nhiều đạm. Trong bữa ăn phải luôn đảm bảo đủ 4 nhóm chất là đạm, béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất.
“Cha mẹ nên cho sĩ tử nên ăn nhiều ngũ cốc vào buổi tối để giúp tinh thần thoải mái, ngủ ngon giấc hơn. Bổ sung thêm các axit béo omega 3, omega 6 có trong các loại cá béo, trong các hạt nhiều dầu như hạt bí đỏ, hướng dương, mè và dầu thực vật. Các loại thực phẩm giàu chất sắt có nhiều trong gan, thịt, trứng, cá, rau xanh sẽ giúp sĩ tử không bị thiếu máu dẫn đến mệt mỏi, dễ buồn ngủ trong giờ học. Chất sắt từ nguồn thức ăn động vật sẽ hấp thu tốt hơn thực vật. Cùng với đó, nên bổ sung vitamin C từ trái cây như bưởi, cam… để giúp hấp thu tốt chất sắt”, BS. Hưng cho biết.
Cùng quan điểm, BS. Lê Văn Nhân, Giảng viên Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cho biết với những người lao động trí óc, đặc biệt là các em học sinh trong giai đoạn thi cử cần rất nhiều năng lượng để đảm bảo sự hoạt động và làm việc của tế bào thần kinh. Các loại vitamin đặc biệt là vitamin nhóm B và khoáng chất như mangan, magie rất cần thiết cho não bộ trong quá trình truyền đạt thông tin, trao đổi thông tin, sắp xếp dữ liệu trong tế bào thần kinh.
Khi làm việc quá mức, sức đề kháng sẽ giảm vì vậy việc tăng cường sức đề kháng rất quan trọng. Cần bồi bổ sức khỏe, giảm căng thẳng để chống lại stress, mệt mỏi, tăng cường sức đề kháng, tăng cường kháng thể trong cơ thể giúp chống lại bệnh tật. Quá trình này đòi hỏi cung cấp rất nhiều khoáng chất, vitamin.
Tránh xa trà, cà phê, tăng lực
Để có nhiều thời gian ôn thi, nhiều sĩ tử uống trà, cà phê, nước tăng lực với mong muốn giúp cơ thể tỉnh táo hơn. Tuy nhiên, theo lý giải của BS. Hưng, việc sử dụng chất kích thích chỉ mang lại hiệu quả tạm thời, không có lợi cho trí nhớ. Chưa kể, các chất này còn làm tim đập nhanh, đi tiểu nhiều, mất ngủ, nhức đầu, có hại cho não và hạn chế quá trình hấp thụ canxi vào cơ thể.
Trong giai đoạn nước rút cho kỳ thi quan trọng sắp tới, cũng không ít sĩ tử lo lắng “cày ngày, cày đêm” để học bài mà không biết rằng việc thức đêm triền miên, ngủ không đủ giấc sẽ dẫn đến tình trạng não luôn bị kích thích làm việc liên tục. Hơn nữa còn có thể khiến cơ thể suy nhược, mệt mỏi, khả năng tiếp thu bài vở sẽ giảm dần, dễ bị “đuối sức” trước các kỳ thi.
Để bảo đảm sức khỏe và tiếp thu tốt bài vở, cần ngủ đủ ít nhất từ 6 - 7h/ngày; nên duy trì thói quen ngủ trưa, ít nhất là 30 phút; không nên thức quá khuya và buổi sáng có thể dậy từ 5 giờ để học bài.
Bên cạnh đó, các sĩ tử cần dành một khoảng thời gian nhất định để tập thể dục, thể thao nhằm cân bằng giữa hoạt động trí óc và hoạt động thể lực.
Cẩn trọng khi tự ý dùng thuốc "bổ não, tăng cường trí nhớ"
BS. Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, cho biết, đến mùa thi, ông nhận được nhiều câu hỏi của phụ huynh về việc có nên cho con dùng thuốc tăng tuần hoàn não "giúp bổ não, tăng cường trí nhớ". Theo BS. Hoàng, việc dùng tăng tuần hoàn não không tuy không có hại gì nhiều, nhưng làm gia tăng ức ép, gây quá tải lên gan, thận về lâu dài không tốt.
Thuốc tăng tuần hoàn não còn khá an toàn, nhưng còn có một số thuốc làm tăng lượng dopamin trong não, giúp tăng hoạt động não rất nhanh nhưng vô cùng nguy hiểm, vì sau dùng, cơ thể rơi vào trạng thái kiệt quệ trầm cảm, lệ thuộc vào thuốc.
Vì vậy, thay vì chú trọng vào việc tìm và mua các loại “thần dược bổ não” cho con em mình, các bậc phụ huynh nên xây dựng cho các sĩ tử một kế hoạch học tập dài hạn, phân bổ thời gian học tập, vận động và thư giãn hợp lý, tránh học kiểu nhồi nhét sẽ không hiệu quả.
Trường hợp muốn sử dụng các sản phẩm thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng hay các loại thảo dược, thì phải tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn, tránh hệ lụy sức khỏe sau này.