'Mức giảm trừ gia cảnh chưa phản ánh đúng thực tế cuộc sống'

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội.

Thảo luận về tình hình kinh tế xã hội tại hội trường sáng 29/5, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) quan tâm, cho ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân.

Theo quy định, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. “Cử tri cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh, nhất là mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu/tháng là quá lạc hậu, cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm mà không nên chờ đến hai năm nữa, nghĩa là đến năm 2026 mới được thông qua như đề xuất,” đại biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy phân tích, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc thực sự không còn phù hợp với thực tế hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn, đang gây thiệt thòi cho người dân nộp thuế. Mức giảm trừ này đã được duy trì từ năm 2020 trong khi 5 năm qua, nhiều hàng hóa dịch vụ thiết yếu đều tăng, thậm chí có hàng hóa thiết yếu tăng nhanh hơn thu nhập. Theo số liệu thống kê, so với giá hàng hóa năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng tới 105%...

Bà Thủy chia sẻ khó khăn mà nhiều cử tri phản ánh: Gia đình có con nhỏ, phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay không dưới 5 triệu đồng/tháng. Nếu gia đình có con đi học, chi phí học hành hiện nay chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình. Gia đình có cha mẹ già thì chi phí không chỉ là ăn uống, sinh hoạt mà còn là thuốc men.

“Do đó mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng thực tế cuộc sống,” đại biểu nói, đồng thời cho rằng nếu phải chờ thêm 2 năm nữa mới thông qua sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ khiến nhiều người dân trong cảnh thắt lưng, buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Ảnh minh họa

Lấy tiêu chí biến động CPI trên 752 mặt hàng là bất hợp lý

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cũng phân tích về sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20%, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Tại buổi họp báo thường kỳ tháng 3 vừa qua, Bộ Tài chính cho biết, chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh bởi biến động CPI chưa đến 20%. Tuy nhiên theo đại biểu, nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng, việc lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức phải dựa trên rổ hàng hóa gồm 752 mặt hàng, là bất hợp lý.

Các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ có khoảng trên 20 mặt hàng, nếu phải chờ tính mức trung bình của 752 mặt hàng sẽ rất lâu, thậm chí 6 đến 7 năm. Khoảng thời gian quá dài sẽ không phản ánh kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cũng cho rằng, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay cũng chưa phù hợp với điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở Việt Nam, với phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu (70%).

Ngoài ra, dự kiến từ ngày 1/7/2024 sẽ thực hiện chính sách cải cách tiền lương, sẽ gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng đồng nghĩa thu nhập tính thuế sẽ tăng. “Việc không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương,” bà Thủy nêu quan điểm.

Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10/2024 và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025.

Đinh Nhung