'Mục sở thị' mắt xích phòng không LOWER AD - trường phái vũ khí mới của Mỹ
Mỹ đang nghiên cứu phát triển trường phái vũ khí mới là tạo một hệ thống phức hợp, nhiều cấu phần - đó là Hệ thống phòng không sáu lớp. Mắt xích chính của hệ thống phòng không này là tổ hợp phòng không LOWER AD - dự án đã qua giai đoạn đầu và mẫu vũ khí mới sẽ được thử nghiệm trong tương lai gần.
Các mẫu vũ khí của tổ hợp phòng thủ. (Nguồn: Top War)
Khái niệm “Phòng không mới” được hình thành liên quan đến sự xuất hiện của các mối đe dọa mới, cụ thể là máy bay không người lái - đơn chiếc hoặc một nhóm. Phòng không mới là sự phát triển của vũ khí chính xác cao mà để chống lại chúng, cần phải có hệ thống phòng thủ mới. Trường phái phòng thủ mới, theo Bộ Tư lệnh Phát triển Khả năng Chiến đấu (CCDC), là tạo ra một hệ thống phòng không sáu lớp khi bảo vệ một địa bàn và các mục tiêu trên đó. Các lớp khác nhau cấu thành từ các phương tiện phòng không khác nhau, bao gồm các hệ thống radar, laser và hệ thống tên lửa đánh chặn mới. Lớp thứ sáu lớn nhất được đề xuất sử dụng tổ hợp phòng không tiềm năng LOWER AD với nhiệm vụ phát hiện và đánh chặn các mục tiêu ở cự ly xa nhất.
Vì sao LOWER AD là "mắt xích chính"?
Patriot là hệ thống phòng không tầm xa và hiệu quả nhất của Quân đội Mỹ, đang được đề xuất bổ sung bằng một tổ hợp Phòng không Tăng tầm chi phí thấp (Low-Cost Extended Range Air Defense - LOWER AD). Được phát triển từ mùa Thu năm ngoái, tổ hợp này hiện sắp được thử nghiệm.
Ý tưởng của dự án LOWER AD là tạo ra một tổ hợp phòng không mới đơn giản và rẻ hơn, kém Patriot về một số thông số. Tổ hợp này được trang bị số lượng tên lửa lớn hơn với tầm bắn ngắn hơn, có chức năng đánh chặn các tên lửa hành trình cận âm hoặc tấn công các hệ thống không người lái. Các mục tiêu và nhiệm vụ phức tạp hơn được giao phó cho hệ thống Patriot.
Việc sử dụng kết hợp Patriot và LOWER AD được cho là sẽ tạo ra một giải pháp tối ưu về hiệu quả chiến đấu và chi phí vận hành.
Năm ngoái, Lầu Năm Góc đã giới thiệu về sự phát triển của các hệ thống tên lửa chiến thuật khác nhau, mô tả hệ thống phòng không mới sáu lớp. Bệ phóng tự hành được gắn trên khung gầm ô-tô ba trục và được trang bị một thiết bị nâng để lắp các thùng vận chuyển và phóng, có thể mang tới 25 tên lửa loại mới - nhiều nhất trong các hệ thống phòng không hiện đại của Mỹ. Tên lửa của LOWER AD có thân hình trụ và mũi nhọn. Hiện các đặc tính kỹ thuật của tên lửa vẫn chưa được công bố.
Trường phái vũ khí mới: Hệ thống phòng không sáu lớp - Tổ hợp phòng không LOWER AD của Mỹ
Để thu thập dữ liệu cần thiết cho bước tiếp theo của dự án, CCDC đã cho phép các thử nghiệm ném ban đầu hệ thống phòng không dưới dạng một cấu hình được đơn giản hóa đáng kể trong vài tuần tới. Các thử nghiệm bay đầy đủ sẽ bắt đầu vào năm tài khóa 2021, nhằm kiểm tra khả năng tiêu diệt các mục tiêu trên không của tên lửa. Chưa có thời hạn ấn định các hoạt động này cũng như thời hạn đưa LOWER AD vào trang bị.
Hiệu quả mà chi phí thấp
Hiện tại, Quân đội Mỹ được trang bị một số tổ hợp phòng không giải quyết một loạt nhiệm vụ, trong đó, một số tổ hợp có những nhược điểm riêng. Để giải quyết các vấn đề đó, một số mẫu có triển vọng, bao gồm sử dụng nguyên lý mới đã được đề xuất phát triển. Một trong số vũ khí dựa trên các nguyên tắc mới được đề xuất bổ sung cho hệ thống tên lửa truyền thống là LOWER AD, với chức năng chính là cùng Patriot tạo ra các hệ thống phòng không cho mục tiêu.
Tên lửa Patriot có thể tấn công nhiều loại mục tiêu khác nhau, nhưng trong một số trường hợp, không thể dùng “dao bầu mổ chim sẻ” vì tốn kém không cần thiết. Nhiệm vụ đó được đề xuất chuyển cho tổ hợp LOWER AD, có số lượng tên lửa nhiều hơn nhưng rẻ hơn.
Quan tâm đặc biệt tới cách tiếp cận này, Mỹ đang lên kế hoạch tiếp tục khai thác và hiện đại hóa hệ thống phòng không Patriot song song với phát triển các tổ hợp mới. Kết quả của dự án LOWER AD sẽ góp phần tái cấu trúc hệ thống phòng không, tạo giải pháp cho tất cả các nhiệm vụ chiến đấu với khả năng sử dụng linh hoạt hơn và một yếu tố không kém phần quan trọng là khả năng sử dụng tên lửa hiệu quả, nhưng rẻ hơn.
Tuy nhiên, yếu tố tiết kiệm theo mong muốn có phần hạn chế. Người ta đề xuất không hiện đại hóa các hệ thống phòng không hiện có để sử dụng tên lửa giá rẻ, mà phải tạo ra một tổ hợp phòng không mới.
Do đó, các kết luận về kinh tế và kỹ thuật của tên lửa rẻ bị khỏa lấp một phần bởi chi phí phát triển và sản xuất tất cả các cấu phần khác của LOWER AD. Vì lý do nào mà không phát triển tên lửa mới cho các tổ hợp phòng không hiện nó vẫn là điều bí ẩn.
Hiện tại, dự án LOWER AD đang ở giai đoạn đầu, nhưng cấu hình của tổ hợp phòng không tương lai và một số giải pháp cần thiết đã được định hình. Trong tương lai gần, các tên lửa thử nghiệm sẽ trải qua các bài kiểm tra ném, cho phép xem xét đầy đủ hơn về dự án và dự đoán chính xác hơn về tương lai của nó.
Các kết quả thử nghiệm quan trọng hơn sẽ chỉ xuất hiện vào năm 2021 hoặc muộn hơn khi ít nhất một phần các thử nghiệm chính và xác định tính năng thực sự của hệ thống phòng không mới được tiến hành. Liệu LOWER AD sẽ là giải pháp cho các vấn đề cấp bách của phòng không Mỹ hay không, thời gian sẽ trả lời.
