Muốn kéo dài tuổi nghỉ hưu, nhà giáo cần lưu ý những gì?

Đề xuất mới về kéo dài tuổi nghỉ hưu của nhà giáo

Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà giáo, trong đó có nội dung về việc kéo dài tuổi nghỉ hưu đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập. Theo dự thảo, việc kéo dài tuổi nghỉ hưu được thực hiện theo hướng linh hoạt, phân cấp mạnh, gắn với nhu cầu sử dụng nhân lực của cơ sở giáo dục và năng lực của từng nhà giáo, thay vì áp dụng cứng nhắc hay mang tính tự động.

Cụ thể, Điều 34 dự thảo Nghị định quy định quy trình kéo dài tuổi nghỉ hưu gồm 4 bước. Hằng năm, cơ sở giáo dục căn cứ định hướng phát triển, tình hình nhân lực và yêu cầu vị trí việc làm để xác định, thông báo nhu cầu kéo dài thời gian công tác.

Trên cơ sở đó, nhà giáo đủ điều kiện, có nguyện vọng phải chủ động làm đơn đề nghị và gửi cấp có thẩm quyền ít nhất 6 tháng trước thời điểm nghỉ hưu. Cơ quan quản lý sẽ xem xét đồng thời điều kiện, năng lực của nhà giáo và nhu cầu sử dụng nhân lực của đơn vị để quyết định việc kéo dài cũng như thời gian kéo dài đối với từng trường hợp. Quyết định phải được ban hành và gửi đến các tổ chức, cá nhân liên quan ít nhất 3 tháng trước thời điểm nghỉ hưu.

Ảnh minh họa.

Đáng chú ý, dự thảo nhấn mạnh việc kéo dài tuổi nghỉ hưu không áp dụng tự động. Điều này đồng nghĩa với việc, dù nhà giáo có đủ sức khỏe và chuyên môn, nhưng nếu cơ sở giáo dục không có nhu cầu sử dụng thì vẫn có thể không được chấp thuận kéo dài thời gian công tác.

Bên cạnh đó, Điều 35 dự thảo Nghị định quy định riêng đối với nhà giáo làm việc trong các lĩnh vực chuyên sâu, đặc thù như y tế, văn hóa nghệ thuật, thể dục – thể thao. Theo hướng mở rộng này, đối tượng được xem xét kéo dài tuổi nghỉ hưu không chỉ giới hạn ở giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ mà cả những nhà giáo không có học hàm, học vị cao nhưng có tay nghề, kinh nghiệm chuyên sâu, đáp ứng điều kiện theo Luật Nhà giáo. Các bộ, ngành quản lý chuyên ngành sẽ tiếp tục quy định chi tiết tiêu chuẩn, điều kiện phù hợp với đặc thù từng lĩnh vực.

Cần lưu ý, các quy định nêu trên hiện mới ở giai đoạn dự thảo, lấy ý kiến và chỉ có hiệu lực sau khi Nghị định được Chính phủ ban hành, nhằm triển khai Luật Nhà giáo dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Đồng thuận về chủ trương, mong rõ ràng trong thực hiện

Từ thực tiễn giảng dạy, nhiều giáo viên cho rằng dự thảo quy định về kéo dài tuổi nghỉ hưu thể hiện sự tôn trọng kinh nghiệm nghề nghiệp và tạo thêm dư địa linh hoạt trong sử dụng nhân lực, song việc triển khai cần tính đến đặc thù của từng cấp học.

Với giáo viên mầm non, không ít ý kiến bày tỏ sự thận trọng, bởi công việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ nhỏ đòi hỏi cường độ lao động cao, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Cô Trần Thúy Hằng, giáo viên tại một trường mầm non ở Hà Nội cho rằng, việc kéo dài tuổi nghỉ hưu chỉ nên thực hiện trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện, phù hợp với điều kiện sức khỏe và tâm lý của từng người, tránh tạo áp lực hay trở thành "chuẩn ngầm" trong nhà trường.

Ở bậc phổ thông, giáo viên nhìn nhận chính sách này theo hướng cân bằng hơn. Việc kéo dài tuổi công tác có thể giúp giữ lại những thầy cô có kinh nghiệm, uy tín chuyên môn, đặc biệt ở những môn học còn thiếu giáo viên, song cần đi kèm tiêu chí xét duyệt rõ ràng, minh bạch. "Nếu việc xét kéo dài dựa trên năng lực, hiệu quả công việc và nhu cầu thực tế của cơ sở giáo dục thì sẽ tạo được sự đồng thuận, đồng thời không ảnh hưởng đến cơ hội phát triển của đội ngũ giáo viên trẻ", cô Nguyễn Thị Lan Anh, giáo viên tại tỉnh Phú Thọ chia sẻ.

Trong khi đó, ở khối giáo dục đại học, nhiều giảng viên đánh giá cao việc dự thảo mở rộng đối tượng được xem xét kéo dài tuổi nghỉ hưu. Theo các giảng viên, ở nhiều ngành đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu, kinh nghiệm học thuật, nghiên cứu khoa học và khả năng dẫn dắt chuyên môn là những giá trị tích lũy lâu dài, khó có thể thay thế trong thời gian ngắn. Tuy vậy, việc kéo dài thời gian công tác cũng cần gắn với hiệu quả thực chất, sức khỏe của nhà giáo và nhu cầu của đơn vị, đồng thời bảo đảm sự kế thừa và phát triển bền vững của đội ngũ.

Đỗ Vi