Muôn kiểu lì xì ngày Tết

Mừng tuổi là nét đẹp văn hóa ngày Tết

Lì xì tùy theo... hoàn cảnh

Như mọi năm, sáng mồng 1 Tết, sau khi làm mâm cơm thắp hương ở nhà, chị Nga cùng chồng và các con sẽ về Tết gia đình bên nội. Đã thành lệ, sau lời chúc mừng là màn lì xì cho bố mẹ chồng, các em chồng và các cháu.

Năm nay, cơ quan làm ăn khó khăn, thưởng tết của chị giảm gần một nửa nên vì thế tất cả các khoản chi Tết chị cũng phải tiết kiệm, cắt giảm. Tiền mừng tuổi cũng vậy. Năm ngoái, chị mừng tuổi bố mẹ chồng mỗi người 500 ngàn, năm nay chị rút xuống chỉ còn 300 ngàn. Các cháu đông nên từ 100 ngàn, chị rút xuống còn 50 ngàn.

Biết làm thế sẽ có sự so sánh nhưng chị Nga không còn cách nào khác. Lúc rút tiền ra mừng tuổi, ông bà thì không biểu lộ thái độ gì nhưng với bọn trẻ, chúng đưa mắt nhìn nhau khi “bác trưởng” hoành tráng nhất nhà lại chỉ mừng 50 ngàn, bằng nửa mọi năm lại còn kém hơn cả chú hai. Chồng chị thấy vậy, kéo tuột chị vào nhà, thể hiện rõ không bằng lòng “Sao mẹ mày làm thế. Không hơn được năm ngoái cũng phải bằng chứ”.

Mùng 1 Tết, giải thích loằng ngoằng không tiện, chị chỉ nói với chồng “anh có tiền thì mừng thêm đi. Cả hai vợ chồng mừng có sao”. Nói thế nhưng khổ nỗi chồng chị Nga cũng không phải người kiếm ra tiền, đồng lương anh công nhân kỹ thuật, tháng nào cũng thiếu trước hụt sau. Tết đến chỉ việc biếu bố mẹ vợ đôi đồng cũng chị lo thì lấy đâu ra mà mừng tuổi hoành tráng.

Khác với gia đình chị Nga, nhà anh Lâm Vinh ở Nam Từ Liêm khá giả hơn nên cũng không phải lo cân đong đến từng đồng mừng tuổi. Anh Vinh là Phó phòng một Tổng công ty nhà nước, vợ anh là giáo viên tiểu học. Kinh tế ổn định nên Tết đến anh chị khá thảnh thơi, không áp lực chuyện tiền bạc.

Thế nhưng chỉ khổ nỗi tính anh Vinh lại chẳng giống ai. Ngoài đường anh là người hào hoa, tiêu tiền không phải nghĩ nhưng về nhà, nhất là với gia đình vợ thì anh lại bo bo đến mức không thể chịu nổi. Năm nào cũng vậy cứ gần Tết anh lại giao nhiệm vụ cho chị Thi (vợ anh) đi đổi tiền lẻ. Toàn tiền mệnh giá 10, 20 ngàn.

Ban đầu chị Thi tưởng anh đổi tiền đi lễ, hóa ra để về mừng tuổi... gia đình vợ. Có đứa cháu con chị gái rất thân thiết với gia đình chị Thi, có đợt anh Vinh tai nạn nằm viện, nó ra chăm cả tháng trời. Ngày Tết, cả năm mới gặp mặt, anh Vinh gọi nó ra giữa mọi người mừng tuổi 20 ngàn làm chị Thi phát muối mặt.

Có lẽ mừng tuổi sẽ là câu chuyện... bất tận vì chẳng ai giống ai. Không nhiều tiền, cũng chẳng “hạ cấp” năm ít năm nhiều, vợ chồng chị Thư (ở Vũ Thư, Thái Bình) lại được lòng cả thân phụ đôi bên.

Đơn giản là vì năm nào cận ngày Tết, dù bận rộn đến mấy hai vợ chồng chị cũng sắm một lễ nhỏ về nội, về ngoại để trên bàn thờ tổ tiên. Có khi chị về rồi đi ngay nhưng cả hai bên cha mẹ chị rất hài lòng vì ông bà quý là tấm lòng của anh chị chứ không phải lễ lớn hay lễ nhỏ.

Rát ruột vì phong bao lì xì

Năm nào gần đến Tết vợ chồng anh Hùng (Cầu Giấy, Hà Nội) cũng xót hết ruột gan khoản ngân quỹ dành nhét phong bao lì xì. Sau nhiều năm “rút kinh nghiệm”, hai vợ chồng cũng đã nhất trí được những cách chi sao cho ấn tượng và “đúng người, đúng chỗ”.

“Hai vợ chồng mình đều phải quan hệ, ngoại giao nhiều nên Tết đến cũng phải lo đủ loại lì xì: lì xì con các sếp; lì xì anh chị em cùng cùng cơ quan…. Lì xì con bạn bè thân và không thân dịp tụ tập đầu năm. Rồi thêm nữa là mừng tuổi họ hàng ở quê. Làm sao với mỗi đối tượng nhận lì xì phải vừa ấn tượng, vừa công bằng, hợp lý… là cả vấn đề” – anh Hùng chia sẻ.

Anh bảo, bạn bè xã giao thì không sao, chứ ở cơ quan anh mọi người có “truyền thống” lì xì cho nhau. Sau mỗi chiếc phong bao ấy là đủ chuyện “hỉ - nộ - ái - ố” mà không ai muốn làm ai mất lòng. Riêng tuổi con sếp, mừng tuổi sếp thì anh càng phải cẩn thận để vừa tạo ấn tượng, lại vừa “hâm nóng” mối quan hệ. Vài ba năm nay, anh còn kỳ công đổi riêng toàn “đô” nhiều loại để lì xì những nhân vật đặc biệt, “vừa độc, vừa sang. Mỗi năm kinh tế hai vợ chồng khá khẩm hơn thì khoản tiền mừng tuổi cũng phình ra đáng kể.

Còn về quê thì anh chị cũng phải tính toán để mừng tuổi người này người kia cho hợp lý, công bằng, tránh trường hợp tị tạnh, dù là người lớn hay trẻ con. Mới đầu năm, đi mừng tuổi mà bị lời ra tiếng vào, mè nheo trách móc dù nặng hay nhẹ thì cũng mất dông. “Đồng tiền đi liền khúc ruột, mình cũng rát ruột lắm nhưng không có không được” – anh trầm ngâm nói.

“Cách cho hơn của đem cho”

Ngày nay, với nhiều người, việc mừng tuổi còn trở thành áp lực khủng khiếp. Chị Thúy Vy, ở quận Ba Đình, Hà Nội nhớ lại cái Tết đầu tiên ở nhà chồng tại một tỉnh miền Trung. Cả năm hai anh chị mới về quê đôi lần nên Tết đến mẹ chồng chị đưa chị đi một vòng quanh họ mạc. Đi đến đâu mẹ chị cũng chỉ đạo “chỗ này mừng từng này, chỗ kia mừng từng kia”.

Khổ nỗi là nơi nào mẹ chị cũng chỉ đạo mừng cho bà đỡ mất mặt vì dù sao chị cũng là dâu thủ đô về phải khác. Còn chị Lan Anh ở Long Biên thì lại không quên được vụ chị mừng tuổi bố chồng 100 ngàn, bị ông trả lại vì “vợ chồng mày còn khó khăn”...

Ngày Tết với nhiều người, chuyện biếu tiền ông bà, cha mẹ, người thân... là câu chuyện không hề đơn giản, bởi mỗi người mỗi hoàn cảnh. Ngay như các cán bộ, công chức nhà nước là những người được coi là có thu nhập khá ổn định, “đóng khung” trong một mức nhất định thì việc tiêu gì, như thế nào, biếu ai cũng vẫn là câu chuyện dài phải tính toán.

Tiền mừng tuổi, dù nó chỉ là một khoản trong “danh mục” phải chi nhưng cũng phải đảm bảo cân bằng với các khoản chi khác, vì thế với nhiều nàng dâu, chàng rể chuyện mừng tuổi bao nhiêu cũng trở nên “đại sự”.

Vẫn biết, mừng tuổi là nét đẹp văn hóa ngày Tết, một chút gọi là lấy lộc lấy may cho khởi đầu một năm mới nhưng sao có nhiều vẫn quá quan trọng chuyện mừng bao nhiêu. Bởi, họ quan niệm tiền mừng tuổi càng lớn càng khẳng định “đẳng cấp, vị thế” không những ngoài xã hội mà trong cả chính gia đình mình.

Điều mà theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Minh Tâm là “quan niệm sai lầm”. “Bố mẹ, anh chị em trong gia đình không phải vì tiền mừng nhiều mà họ yêu quý mình thêm một chút, mà vấn đề là cả năm, cả đời mình sống với họ ra sao. Do vậy, chúng ta đừng nên nặng nề về câu chuyện mừng tuổi, bởi điều đó sẽ ảnh hưởng đến ngay cả con em, người thân của chúng ta vì họ sẽ nhìn vào đó để so bì hơn kém” - chuyên gia này nói.

Hoài Anh (Tổng hợp)