Muốn tăng trưởng nhanh, TP.HCM cần huy động khoảng 3 triệu tỷ đồng

Sáng 15/10, tại phiên bế mạc Đại hội Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025 - 2030, TS. Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển Thành phố đã có bài tham luận về chủ đề tăng trưởng hai con số của Thành phố trong 5 năm tới.

Đây là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng, đã được Trung ương giao và đã được thể hiện trong Văn kiện Đại hội, với chỉ tiêu 10 - 11%.

Theo TS. Trương Minh Huy Vũ, lịch sử tăng trưởng của các quốc gia và các thành phố trên thế giới, có nhiều bài học thành công nhưng cũng không ít thất bại. Đa phần những trường hợp thất bại là do thiếu nỗ lực lớn, đặc biệt ở các nước gần chúng ta như Hàn Quốc, Trung Quốc.

“Thông điệp đầu tiên là không thể tăng trưởng bằng mọi giá, mà phải gắn với ổn định kinh tế vĩ mô”, ông nói.

Theo TS. Trương Minh Huy Vũ, trong trung và dài hạn, TP.HCM phải kích thích tổng cung, tức là tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng, khuyến khích mọi người khởi nghiệp, ứng dụng khoa học - công nghệ. Ảnh: BTC.

Chúng ta đã có kinh nghiệm trong thập kỷ trước, tăng trưởng quá nóng, quá cao, dẫn đến lạm phát cao, mất ổn định. Vì vậy, tăng trưởng phải đi cùng môi trường xã hội bình ổn, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, mới có thể bền vững.

Về mặt lý thuyết, trong ngắn hạn, muốn đạt được mức tăng trưởng nhanh như hiện nay, chỉ có cách là tăng quy mô vốn đầu tư toàn xã hội. Trong trung hạn, Thành phố cần huy động khoảng 3 triệu tỷ đồng từ các nguồn vốn đầu tư công, tư nhân, tiêu dùng.

Còn trung và dài hạn, phải kích thích tổng cung, tức là tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng, khuyến khích mọi người khởi nghiệp, ứng dụng khoa học - công nghệ.

“Đây chính là tinh thần của các Nghị quyết Trung ương đã đưa ra, rất đúng hướng”, ông nói thêm rằng, chúng ta có kinh nghiệm quốc tế và trong nước, nên TP.HCM có cơ sở để đạt được tăng trưởng cao trong những năm tới.

TP.HCM hiện có nhiều điểm tích cực, hợp nhất ba địa phương tạo thành cực tăng trưởng quốc gia; dân số đông, học vấn cao, tập trung nguồn lực các ngành kinh tế lớn, cùng với điều kiện tự nhiên thuận lợi, có cảng biển, công nghiệp, dịch vụ phát triển.

Tuy nhiên, trong lịch sử phát triển của ba địa phương và qua các báo cáo gần đây, vẫn thấy rõ những điểm kết nối còn hạn chế, nhất là về giao thông và hạ tầng.

Trong giai đoạn phát triển vừa qua, phân vai các ngành sản xuất chưa được chuẩn bị kỹ. Bối cảnh thế giới hiện nay phức tạp, phân cực mạnh, bất định, đặc biệt với một nền kinh tế độ mở rất lớn như TP.HCM - gắn chặt với xuất nhập khẩu toàn cầu thì dễ bị tác động bởi biến động bên ngoài.

Do vậy, để tập trung thực hiện các mục tiêu, theo TS. Trương Minh Huy Vũ, nâng cao năng lực thể chế của TP.HCM phải là trọng tâm của nhiệm kỳ này.

“Từ lâu, chúng ta quen với quan niệm luật ở Trung ương. Tuy nhiên, kinh nghiệm lịch sử từ Nghị quyết 54 đến Nghị quyết 98, rồi Nghị quyết 188 về metro, cho thấy Thành phố cần hình dung rõ mình muốn gì, thiết kế lập luận, số liệu, minh chứng cụ thể và thuyết phục, chủ động đeo bám Trung ương”, ông nói, thêm rằng, nhiệm kỳ tới, Thành phố đã có một số trọng tâm đã được nêu rõ trong văn kiện, cần cụ thể hóa và tổ chức thực hiện.

TS. Trương Minh Huy Vũ chỉ ra, TP.HCM cần đeo bám, xúc tiến, thúc đẩy Trung ương hoàn thiện các nhiệm vụ đã giao, đồng thời xây dựng khung pháp lý đầy đủ để phát triển Thành phố trong giai đoạn mới. Ảnh: BTC.

Giải pháp thứ hai là chuyển đổi mô hình kinh tế. Các số liệu chỉ ra rằng nền tảng phát triển của TP.HCM tập trung ở công nghiệp - thương mại - dịch vụ, cần gắn với các xu hướng mới: kinh tế xanh, kinh tế số.

Thành phố cần tập trung triển khai các đề án lớn như dịch chuyển công nghiệp, phát triển khu công nghiệp, khu công nghệ cao theo hướng hiện đại. Nông nghiệp tuy chiếm tỷ trọng không cao, nhưng lại rất quan trọng, đặc biệt sau khi hợp nhất vì đây là bệ đỡ quan trọng cả về môi trường, an sinh và kinh tế.

Về giải pháp hạ tầng, theo TS. Trương Minh Huy Vũ, hạ tầng chiến lược trong nhiệm kỳ qua có điểm sáng của ba địa phương và cả vùng là hoàn thiện nhiều công trình hạ tầng lớn, đặc biệt là khởi công Vành đai 3, Vành đai 4 và các tuyến cao tốc.

Tuy nhiên, hạn chế vẫn nằm ở hạ tầng. Trong định hướng “ba vùng, một đặc khu, ba hành lang, năm trụ cột”, cần rất tập trung phát triển hạ tầng kết nối, nhất là các tuyến đường sắt chở người và hàng hóa kết nối các khu vực sản xuất.

Bên cạnh đó, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng số là cực kỳ quan trọng. Theo tính toán, chuyển đổi số và hạ tầng số có thể đóng góp rất lớn vào kinh tế TP.HCM trong giai đoạn tới, đặc biệt với hạ tầng phục vụ trung tâm tài chính quốc tế.

Đối với giải pháp về huy động nguồn lực, những năm qua, nguồn lực nhà nước còn hạn chế, chủ yếu dựa vào xã hội hóa và tư nhân. Giai đoạn tới, có hai việc cần làm rõ. Do tăng trưởng cao, nên tổng mức huy động vốn đầu tư xã hội cũng phải rất lớn; chỉ tiêu đặt ra khoảng 30 - 40%.

Vì vậy, cần đa dạng hóa nguồn lực và phương thức huy động, trong nhiều lĩnh vực như giao thông, y tế, giáo dục, môi trường, xã hội.

“Thành bại của các công trình, dự án trong 5 năm tới phụ thuộc lớn vào việc huy động được nguồn vốn đầu tư xã hội hay không, và huy động bằng cách nào”, ông nhấn mạnh.

Về nguồn nhân lực sau khi sáp nhập, khu vực mở rộng của TP.HCM có hơn 70 trường đại học, đây là nguồn lực vô cùng quan trọng. Không chỉ là các cơ sở đào tạo nhân lực, mà còn là nguồn lực kinh tế, trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và dịch vụ tri thức, có thể tạo ra doanh nghiệp mới trong tương lai.

Về khả năng thực thi, đây là yếu tố then chốt trong thời gian tới. Bí thư Thành ủy đã nhấn mạnh: “Dám nghĩ là quan trọng, nhưng phải biết làm và biết làm đúng”. Do đó, cần đưa các định hướng này vào các nhiệm vụ cụ thể, chi tiết kỹ thuật rõ ràng.

Trọng Tín