Mưu sinh mùa nước nổi gắn với du lịch sinh thái

Từ năm 2019, mô hình trữ cá đồng mùa nước nổi được triển khai đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đến nay toàn tỉnh Đồng Tháp có gần 2.000ha trữ cá đồng, mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể cho nông dân. Mô hình không chỉ tạo nguồn thu ổn định mà còn góp phần bảo tồn nguồn lợi thủy sản, hạn chế tình trạng khai thác tận diệt.

Tại ấp Giồng Bàng (xã Thường Phước), mô hình được triển khai từ năm 2023, với quy mô 100ha thí điểm đã mở ra hướng đi mới cho nông dân. Từ thành công đó, năm 2024, diện tích nuôi trữ cá ở đây được mở rộng lên 150ha với gần 100 hộ dân tham gia.

Du khách tự tay chế biến, thưởng thức cá đồng mùa nước nổi.

Trung tá Dương Trung Tính, Phó trưởng Công an xã Thường Phước chia sẻ, mô hình rất hiệu quả nên bà con tham gia ngày càng nhiều. Khi cá lên đồng, người dân bảo vệ để cá lớn rồi mới thu hoạch. Sản lượng cao hơn, thu nhập tăng gấp đôi so với khai thác thông thường. Người dân có thêm nguồn thu nhập đáng kể từ trữ cá đồng nên đời sống ổn định và hạn chế tình trạng khai thác thủy sản tận diệt.

Theo ông Lê Hùng Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Thường Phước, tận dụng điều kiện tự nhiên và lợi thế mùa nước nổi, địa phương chủ trương thực hiện mô hình nuôi trữ cá tự nhiên kết hợp phát triển du lịch theo hướng cộng đồng, góp phần tăng thêm thu nhập, nâng cao đời sống của người dân. Năm nay, ấp Giồng Bàng tạo thêm bước đột phá khi kết hợp nuôi trữ cá với phát triển du lịch cộng đồng.

Với sự hỗ trợ của chính quyền và tinh thần nhiệt tình của người dân, nơi đây nhanh chóng thu hút du khách từ TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận. Trên cánh đồng mùa nước nổi, du khách được chèo xuồng, trải nghiệm tắm sông, giăng lưới, đặt dớn, hái bông súng, đặc biệt là trải nghiệm thưởng thức các món ăn đồng quê.

Anh Trần Vĩnh Phú, du khách đến từ TP Hồ Chí Minh tỏ ra thích thú khi tận mắt ngắm cánh đồng mùa nước nổi. “Không gian yên bình với không khí trong lành. Mình được nghe bà con nông dân kể về chuyện sống chung với lũ, trải nghiệm hái bông súng, bắt cá đồng”, anh Phú nói.

Ông Trần Văn Bình, Trưởng Ban nhân dân ấp Giồng Bàng cho biết: Mô hình ra đời từ ý tưởng muốn thay đổi tập quán khai thác thủy sản theo hướng bền vững. Với cách làm mới, cá đồng được giữ lại trên chính cánh đồng quê hương, vừa bảo tồn nguồn lợi, vừa mang lại thu nhập ổn định.

“Du khách đến đây không chỉ thưởng thức cá đồng mà còn được nghe kể chuyện mùa nước nổi, trải nghiệm nét văn hóa vùng biên giới. Việc nuôi trữ cá đồng không chỉ giúp tăng thu nhập, mà còn tạo nên sự thay đổi lớn trong tư duy sản xuất nông nghiệp, mở ra hướng đi mới cho kinh tế biên giới”, ông Bình nói.

Còn tại Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến (xã Phú Thọ), mô hình nuôi trữ cá đồng mùa nước nổi triển khai từ năm 2022, với diện tích gần 20ha, có 9 thành viên và đã thu về kết quả đáng khích lệ. HTX nhanh chóng mở rộng diện tích lên 170ha, thu hút khoảng 70 hộ tham gia. Để phát huy hiệu quả mô hình, HTX kết hợp phát triển du lịch sinh thái. Theo anh Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến, hiện cánh đồng sản xuất lúa của HTX đang đi theo hướng nông nghiệp xanh, hữu cơ.

“Trên cùng một diện tích, vào mùa khô thì sản xuất lúa, mùa lũ thì nuôi trữ cá đồng và làm du lịch, từ đó giúp bà con có thêm nguồn thu và gắn kết cộng đồng. HTX cũng đang từng bước xây dựng thương hiệu gạo riêng, hướng tới một chuỗi giá trị khép kín, bền vững”.

Mô hình nuôi trữ cá đồng kết hợp khai thác du lịch, thu hút du khách.

Bà Lê Thị Mai Trinh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp cho biết: Trên địa bàn có nhiều điểm tổ chức sản phẩm trải nghiệm du lịch mùa nước nổi. Điển hình như: Khu du lịch Vườn quốc gia Tràm Chim (xã Tràm Chim), nơi đang triển khai thí điểm nhiều loại hình du lịch sinh thái, cộng đồng, gắn với bảo tồn đa dạng sinh học và phát huy giá trị văn hóa bản địa; Hợp tác xã Quyết Tiến (xã Phú Thọ), khai thác du lịch cộng đồng dựa trên mô hình nuôi trữ cá đồng và sản xuất nông nghiệp trong mùa lũ; Điểm trải nghiệm tại ấp Giồng Bàng (xã Thường Phước) do chính người dân và các đoàn thể xã phối hợp tổ chức.

Ở đây, du khách được tham gia các sinh kế truyền thống như giăng lưới, đặt dớn, hái bông điên điển, chèo xuồng,… Đặc biệt là tham quan cột mốc biên giới 240, nơi ghi dấu ranh giới thiêng liêng của Tổ quốc. Ba điểm này có quy mô, cách tổ chức khác nhau nhưng đều thể hiện được nét đặc trưng riêng của mùa nước nổi Đồng Tháp: chân thật, mộc mạc và giàu bản sắc văn hóa.

Du lịch mùa nước nổi là loại hình du lịch sinh thái theo mùa. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp xác định sẽ tập trung vào một số giải pháp trọng tâm: phối hợp với địa phương và cộng đồng để rút kinh nghiệm, thiết kế tour mùa nước nổi chuyên nghiệp, đa dạng hơn, có thể kết hợp thêm các hoạt động như đờn ca tài tử, tham quan làng nghề, giới thiệu sản phẩm OCOP; tăng cường tập huấn kỹ năng làm du lịch cộng đồng; xây dựng tour tuyến liên hoàn giữa các điểm mùa nước nổi, đẩy mạnh truyền thông trên các kênh số, kết nối với các doanh nghiệp lữ hành trong và ngoài tỉnh.

“Chúng tôi đặc biệt chú trọng yếu tố bền vững, khuyến khích mô hình nuôi trữ cá, bảo vệ môi trường sinh thái, gắn du lịch với gìn giữ văn hóa và phát huy tinh thần cộng đồng. Mục tiêu của Đồng Tháp là biến mùa nước nổi không chỉ còn là mùa mưu sinh, mà trở thành “mùa hội”, mùa của trải nghiệm, kết nối và lan tỏa giá trị văn hóa để mỗi du khách khi đến đều mang theo những ký ức đẹp và tình cảm gắn bó với vùng đất Đồng Tháp”, bà Lê Thị Mai Trinh cho biết.

Văn Vĩnh