Không quân Mỹ ngày 27/7 thông báo Phi đoàn tiêm kích viễn chinh số 90 gồm 6 chiến đấu cơ tàng hình "chim ăn thịt" F-22 đang thực hiện hành trình đến Căn cứ Không quân Chiến thuật số 32 ở Lask, Ba Lan, để hỗ trợ nhiệm vụ Lá chắn Đường không NATO ở mặt trận châu Âu.
Lá chắn Đường không NATO là nhiệm vụ phòng thủ tập thể, tích hợp những đơn vị không quân và phòng không của các nước thành viên vào mạng lưới phòng thủ thống nhất do NATO chỉ huy.
"Nhiệm vụ này tạo ra lá chắn gần như bất khả xâm phạm từ biển Baltic đến Biển Đen, bảo đảm NATO luôn sẵn sàng bảo vệ lãnh thổ, dân cư và các lực lượng của liên minh khỏi mối đe dọa tên lửa, máy bay", thông cáo của không quân Mỹ có đoạn.
Giới chuyên gia quân sự đánh giá đây là đợt triển khai tiêm kích F-22 với quy mô lớn chưa từng có.
Những lần triển khai F-22 Mỹ đến Ba Lan trước đây chỉ sử dụng biên đội hai chiếc và đóng quân ngắn ngày, nhằm thể hiện thiện chí và trấn an đồng minh.
Đây là một phần trong nỗ lực của Mỹ và các đồng minh nhằm tăng cường sự hiện diện không quân ở sườn đông NATO.
Tướng về hưu Tod Wolters, cựu chỉ huy Bộ tư lệnh châu Âu của quân đội Mỹ, hồi tháng 5 cho biết, 120 tiêm kích NATO đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng cao từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine hồi cuối tháng 2. "Số tiêm kích tuần tra bầu trời cũng tăng 50%", ông nói.
Không quân Mỹ đang có 187 chiếc F-22, nhưng chỉ một nửa trong số này sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ bất cứ khi nào do yêu cầu bảo trì.
F-22 được kỳ vọng sẽ là một trong những vũ khí đầu tiên được sử dụng trong các cuộc xung đột trong tương lai, với nhiệm vụ tiêu diệt hệ thống phòng không của đối phương
F-22 Raptor là máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 đầu tiên vào biên chế trên thế giới. Độ cơ động đỉnh cao, thiết bị điện tử tân tiến, khả năng tấn công tầm xa, cùng tính năng tàng hình cực đỉnh đã biến F-22 là chiến đấu cơ không có đối thủ trong thời điểm hiện tại.
Khả năng phản hồi radar của F-22 chỉ 0,000m2 trong khi của máy bay tàng hình Su-57 Nga lên tới 0,5m2.
Khả năng tàng hình đỉnh cao là sự kết hợp giữa vỏ máy bay được cấu tạo từ 39% ti tan, 24% composite, 16% nhôm và 21% các thành phần khác.
Titan được sử dụng để chịu lực và chịu nhiệt cho các chi tiết trọng yếu. Sợi composite được sử dụng để bao bọc khung thân, cửa hút khí, cánh máy bay giúp gia tăng khả năng tàng hình. Ngoài ra thiết kế khí động học cực tốt cũng giúp phân tán sóng phản hồi radar của đối phương.
F-22 Raptor là chiến đấu cơ đặc biệt khi chúng được cấu tạo từ những hàng chục ngàn thành phần, được sản xuất bởi 1.100 nhà thầu phụ trải khắp 44 tiểu bang trên nước Mỹ.
Loại chiến đấu cơ này có thể đạt đến vận tốc siêu thanh mà không cần đốt nhiên liệu lần 2, cho phép nó bay nhanh và xa hơn. Việc đốt nhiên liệu lần 2 giúp máy bay tăng tốc nhanh chóng, nhưng lại cực kỳ tốn nhiên liệu.
F-22 Raptor dài 18,9m, sải cánh 13,6m, cao 5,10m, trọng lượng rỗng 19,7 tấn, trọng lượng cất cánh tối đa 38 tấn.
Máy bay trang bị 2 động cơ phản lực cánh quạt đẩy có buồng đốt phụ Pratt & Whitney F119-PW-100 tích hợp bộ phận điều chỉnh hướng phụt, cho phép máy bay đạt tốc độ tối đa khoảng Mach 2 (2.400km/h).
Máy bay được trang bị hệ thống radar mảng pha cực mạnh AN/APG-77 có khả năng phát hiện mục tiêu cỡ một mét vuông ở khoảng cách lên tới 240km. Đây là điều mà không có loại máy bay nào ngoài F-22 có thể làm được.
Radar AN/APG-77 được hai công ty Northrop Grumman và Raytheon sản xuất và cấu tạo bởi hơn 2.000 thiết bị truyền dẫn tín hiệu. Đây cũng là loại radar phức tạp nhất sử dụng trên chiến đấu cơ của Mỹ.
Đặc biệt, với loại radar này, F-22 Raptor có thể hoạt động như hệ thống chỉ huy và cảnh giới đường không (AWACS) mini - nghĩa là, F-22 xác định rõ các mục tiêu để cùng tham chiến với những chiếc F-15 và F-16, và thậm chí xác định được việc hai máy bay đồng minh đang cùng dự định tấn công một mục tiêu, nhờ thế cho phép cảnh báo chúng lựa chọn một mục tiêu khác.
F-22 Raptor cũng được trang bị hệ thống TRW CNI được Boeing sản xuất có nhiệm vụ liên lạc trong suốt hành trình, chia sẻ mục tiêu trong những nhiệm vụ phối hợp và nhận biết bạn - thù.
Ngoài ra, F-22 còn trang bị thiết bị dẫn đường bằng laser LTN-100G và hệ thống GPS cùng cảm biến hạ cánh sản xuất bởi Northrop Grumman.
Về hệ thống vũ khí, ngoài pháo 6 nòng M61A2, F-22 Raptor có ba khoang vũ khí nằm trong thân và các giá treo bên ngoài. Để không chiến, F-22 sẽ mang theo 6 tên lửa AIM-120C AMRAAM tầm xa (tầm bắn 120km) và hai tên lửa AIM-9 Sidewinder.
Để tấn công mặt đất, F-22 mang ba bom thông minh GBU-32 JDAM loại 204kg hoặc 3 bom GBU-30 JDAM loại 454kg cùng một số nhỏ tên lửa không đối không. Trong nhiệm vụ tuần tiễu, F-22 chỉ mang theo bốn thùng dầu phụ và 8 tên lửa tầm ngắn AIM-9.
Hiện nay đang có một số đề xuất từ các nghị sĩ Mỹ, nhằm cho phép việc tái sản xuất loại chiến đấu cơ để duy trì ưu thế tuyệt đối trước các đối thủ.
Việt Hùng